Tel Aviv không kích thẳng 'túi tiền' Tehran, cuộc chiến Iran-Israel vào giai đoạn cốt tử?
Giới quan sát nhận định rằng việc Israel tấn công vào các cơ sở năng lượng của Iran dường như báo hiệu cuộc chiến Iran-Israel đang bước vào giai đoạn mới.
Làn sóng tấn công mới nhất của Israel vào Iran đã phá hủy những kho khí đốt và nhà máy lọc dầu lớn ở nhiều khu vực tại thủ đô Tehran diễn ra vào đêm muộn 14-6 và sáng sớm 15-6.
Lực lượng phòng vệ Israel xác nhận các máy bay quân sự nước này đã không kích nhiều mục tiêu ở Iran, trong đó có các kho nhiên liệu của Iran, theo tờ The Times of Israel.
Hàng loạt cơ sở năng lượng Iran bị phá hủy
Bộ Dầu mỏ Iran cho biết kho nhiên liệu và xăng Shahran nằm ở tây bắc Tehran, nơi có ít nhất 11 bồn chứa nhiên liệu, đã bị Israel tấn công và bốc cháy.
"Ngọn lửa rất lớn và thật kinh hoàng. Có một sự hỗn loạn cực độ ở đây. Các kho xăng liên tiếp phát nổ, rất ồn ào và đáng sợ"- cư dân tên là Mostafa Shams chia sẻ.

Kho nhiên liệu và xăng Shahran bị tấn công gây ảnh hưởng đến các khu dân cư lân cận. Ảnh: THE NEW YORK TIMES
Một người phụ nữ tên là Shirin, sống gần kho xăng Shahran, nói rằng Israel đang tấn công khắp nơi, không chỉ là các mục tiêu quân sự, mà nhắm vào cuộc sống và sinh mạng người dân.
Ở phía nam Tehran, một trong những nhà máy lọc dầu lớn nhất Iran - nhà máy Shahr Rey cũng đã bị tấn công. Cư dân Tehran - anh Reza Salehi cho biết anh có thể nhìn thấy ngọn lửa từ cách xa nhiều km.
Trước đó, hôm 14-6, Israel cũng đã tấn công 2 cơ sở năng lượng quan trọng của Iran và khiến hỏa hoạn bùng lên ở các khu vực này. Cuộc tấn công này nhằm vào một phần của mỏ khí đốt South Pars - một trong những mỏ khí đốt lớn nhất thế giới và quan trọng bậc nhất đối với sản xuất năng lượng của Iran - cũng như Công ty Lọc dầu Fajr Jam.
Giai đoạn mới của cuộc chiến Iran-Israel
Đây là lần đầu tiên Israel tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Iran - vốn là nguồn xuất khẩu quan trọng của Iran cũng như đảm bảo năng lượng trong nước. Điều này cho thấy sự leo thang đáng kể trong chiến dịch quân sự của Israel chống lại Tehran.
"Iran và Israel đã bước vào giai đoạn thứ hai của cuộc chiến, cực kỳ nguy hiểm và sức tàn phá vô cùng lớn" - ông Abdollah Babakhani - chuyên gia về lĩnh vực năng lượng của Iran có trụ sở tại Đức nhận định.
Trong chiến dịch Sư tử trỗi dậy bắt đầu hôm 13-6, Israel đã tiêu diệt nhiều nhân vật cấp cao nhất của Iran, các nhà khoa học hạt nhân hàng đầu cũng như phá hủy các cơ sở hạt nhân và mục tiêu quân sự của Iran. Giờ đây, Israel lại nhắm vào “túi tiền”, doanh thu của Iran khi tấn công vào cơ sở năng lượng.
Theo tờ Times of India, nhìn vào số lượng địa điểm bị tấn công, bản chất các mục tiêu và bình luận công khai từ giới lãnh đạo Israel, có thể thấy Israel có mục tiêu rộng lớn hơn: làm suy yếu hoặc xóa bỏ chế độ cầm quyền của Iran.
Hôm 13-6, Thủ tướng Israel - ông Benjamin Netanyahu nhắn nhủ người Iran rằng ông hy vọng chiến dịch quân sự đang diễn ra của Israel tại Iran sẽ "dọn đường cho người Iran đạt được tự do".
“Đã đến lúc người dân Iran đoàn kết xung quanh lá cờ và di sản lịch sử của mình, bằng cách đứng lên vì tự do của bạn" - ông Netanyahu nói.
Ngày 14-6, Thủ tướng Netanyahu nói rằng mục tiêu của Israel là loại bỏ “mối đe dọa kép” của Iran đối với Israel, ám chỉ cả năng lực hạt nhân và kho vũ khí tên lửa đạn đạo của Tehran.

Lửa cháy kinh hoàng tại Kho nhiên liệu và xăng Shahran. Ảnh: THE NEW YORK TIMES
Bên cạnh đó, ông Gregory Brew - nhà phân tích cấp cao chuyên về Iran và năng lượng tại công ty tư vấn Eurasia Group (Mỹ) - gọi đây là "một phát súng cảnh cáo từ Israel”, rằng Israel “sẽ gây ra nhiều thiệt hại hơn cho cơ sở hạ tầng năng lượng của Iran nếu Iran leo thang các hoạt động trả đũa".
Cùng ý kiến, ông Nader Itayim - biên tập viên chuyên về chính trị năng lượng Trung Đông tại công ty Argus Media (Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất) - cũng cho rằng việc Israel tấn công cơ sở năng lượng Iran là "một lời cảnh báo", ám chỉ rằng Israel có thể đưa cuộc xung đột "lên một tầm cao mới".
Lo ngại giá dầu toàn cầu
Việc Israel tấn công vào cơ sở năng lượng của Iran cũng đã làm dấy lên lo ngại về an ninh năng lượng và giá cả trên toàn cầu, theo tạp chí Newsweek.
Iran là một trong những nguồn cung cấp chính trên thị trường năng lượng toàn cầu, nắm giữ khoảng 34.000 tỉ m3 trữ lượng khí đốt tự nhiên - khoảng 17,8% tổng trữ lượng của thế giới, chỉ đứng sau Nga. Nước này cũng sở hữu khoảng 137 tỉ thùng dầu thô, chiếm khoảng 10% trữ lượng toàn cầu.
Bất chấp lệnh trừng phạt của phương Tây, xuất khẩu dầu của Iran đã tăng trong những năm gần đây, với Trung Quốc, Syria, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và Venezuela là những bạn hàng thân thiết.
Năm 2023, Iran xuất khẩu trung bình 1,4 triệu thùng dầu thô mỗi ngày, con số này tăng lên khoảng 1,5 triệu thùng mỗi ngày trong 8 tháng đầu năm 2024.
Giới phân tích cảnh báo rằng giá dầu có thể biến động nhiều hơn nữa nếu Iran trả đũa mạnh bằng cách nhắm vào các cơ sở hạ tầng dầu khí của Israel và sẽ mở rộng sang các địa điểm năng lượng ở các quốc gia khác, chẳng hạn như Saudi Arabia và UAE, nếu Mỹ tham chiến.
Một mối lo ngại lớn là Iran có thể trả đũa bằng cách làm gián đoạn giao thông ở Eo biển Hormuz - vốn là tuyến đường thủy hẹp nối Vịnh Ba Tư với các đại dương để dòng dầu mỏ lưu thông trên thế giới.
Khoảng 21 triệu thùng dầu đi qua Eo biển Hormuz mỗi ngày, chiếm khoảng 1/5 lượng tiêu thụ toàn cầu. Các nhà phân tích của ngân hàng Goldman Sachs đã cảnh báo rằng giá dầu có thể vượt quá 100 USD một thùng nếu có "sự gián đoạn kéo dài" ở eo biển này nếu Iran chặn eo biển.