Tháp thiêng và Trầm quý - Hai biểu tượng văn hóa Khánh Hòa được vinh danh Di sản quốc gia

Đây là sự kiện văn hóa trọng đại của địa phương, nằm trong chuỗi hoạt động chào mừng kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 - 02/9/2025).

Lễ công bố và đón nhận diễn ra vào lúc 19 giờ 30 phút ngày 10/7/2025 tại Di tích quốc gia đặc biệt Tháp Bà Pô Nagar, phường Bắc Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.

Tháp Bà Pô Nagar được xây dựng từ khoảng thế kỷ VIII đến thế kỷ XIII, từng được xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia vào năm 1979. Đến năm 2012, Lễ hội Tháp Bà tiếp tục được ghi danh vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Tháp Bà không chỉ có giá trị tiêu biểu về kiến trúc, nghệ thuật, văn hóa và lịch sử, mà còn là nơi lưu giữ 14 đạo sắc phong, 28 đơn vị minh văn trên các bia ký cùng nhiều hiện vật quý hiếm. Trải qua quá trình giao lưu, tiếp biến văn hóa dân tộc, Tháp Bà Pô Nagar mang đậm dấu ấn của hai nền văn hóa Chăm - Việt thông qua hình tượng nữ thần Pô Nagar và tín ngưỡng thờ Mẫu truyền thống.

Đây là trung tâm sinh hoạt văn hóa tâm linh lớn của khu vực Nam Trung Bộ, nơi người dân gửi gắm niềm tin vào quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Khánh Hòa từ lâu đã được mệnh danh là “Xứ Trầm hương”, với thương hiệu nổi tiếng trong và ngoài nước. Gắn liền với hình tượng nữ thần Pô Nagar - Thiên Y A Na, được xem là thủy tổ của nghề, nghề Trầm hương không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn đóng vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế và văn hóa của người dân địa phương.

Hiện nay, toàn tỉnh có nhiều làng nghề, hợp tác xã, nhóm nghề, hộ gia đình tham gia vào chuỗi khai thác, chế tác và sản xuất các sản phẩm từ trầm hương như: nhang trầm, vòng trầm, tượng trầm, tinh dầu trầm,... Nhiều sản phẩm đạt chất lượng cao, được công nhận OCOP quốc gia, có uy tín trên thị trường quốc tế, góp phần khẳng định vị thế thương hiệu “Trầm hương Khánh Hòa”.

Qua thời gian dài tồn tại và phát triển, nghề khai thác và chế biến trầm hương vẫn được người dân bảo tồn, tiếp nối và làm giàu thêm bằng kho tri thức dân gian quý báu. Những kinh nghiệm được lưu truyền và cải tiến không ngừng đã góp phần tạo nên các sản phẩm thủ công mỹ nghệ độc đáo, trở thành món quà văn hóa - du lịch đặc trưng của vùng đất “Xứ Trầm hương”.

Lễ công bố và đón nhận các danh hiệu di sản văn hóa lần này có ý nghĩa quan trọng trong việc vinh danh những giá trị văn hóa tiêu biểu của tỉnh Khánh Hòa về các phương diện văn hóa, nghệ thuật, kiến trúc, lịch sử. Sự kiện cũng góp phần định hướng và xây dựng phương án quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa truyền thống một cách hiệu quả, bền vững.

Đồng thời, việc tôn vinh di sản còn là cơ hội quảng bá thương hiệu văn hóa - du lịch Khánh Hòa đến với bạn bè trong và ngoài nước, tạo tiền đề thúc đẩy phát triển kinh tế - du lịch địa phương trong thời kỳ mới.

Khuê Việt Trường