Thấy gì từ thỏa thuận khí đốt dài hạn giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Shell?
Thổ Nhĩ Kỳ có kế hoạch tái xuất khẩu LNG sang Balkan và Châu Âu, nhằm nỗ lực trở thành trung tâm năng lượng trong khu vực.
Ông Bayraktar gặp gỡ Giám đốc điều hành cấp cao của Shell Wael Sawan trong khuôn khổ chương trình ký kết thỏa thuận LNG giữa Shell và Petroleum Pipeline Corporation (BOTAS) tại Ankara. Ảnh: AA
Ankara đã ký một thỏa thuận quan trọng với gã khổng lồ năng lượng Shell của Anh để cung cấp cho họ hàng tỷ mét khối khí tự nhiên hóa lỏng (LNG).
Trong 10 năm, bắt đầu từ năm 2027, Shell sẽ cung cấp cho quốc gia này 4 tỷ mét khối LNG mỗi năm, phần lớn được sử dụng cho mục đích tiêu dùng trong nước và phần còn lại sẽ được tái xuất khẩu.
Với những phát hiện khí đốt mới ở Biển Đen và khả năng phân phối dầu khí đang phát triển nhanh chóng, Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia mới nổi trên thị trường năng lượng nhưng vẫn là nước nhập khẩu ròng.
Trong lễ ký kết chính thức với Shell vào thứ Hai, Bộ trưởng Năng lượng Alparslan Bayraktar cho biết mức tiêu thụ khí đốt hàng năm của nước này vào khoảng 50 tỷ mét khối.
Ông cho biết lượng khí đốt được cung cấp sẽ giúp Ankara gia tăng “cơ hội thương mại khu vực và toàn cầu”, cũng như khả năng cung cấp cho các terminal LNG châu Âu.
Nhu cầu khí đốt của Thổ Nhĩ Kỳ dự kiến sẽ tăng theo tốc độ tăng trưởng dân số, nhưng thỏa thuận với Shell sẽ chiếm tới 8% trong nhu cầu khí đốt hiện tại của nước này.
“Chúng tôi cũng vui mừng khi Botas sẽ có được các năng lực khác nhau và quan trọng trong lĩnh vực vận chuyển LNG”, ông Bayraktar nói, đề cập đến công ty đường ống do nhà nước sở hữu của Thổ Nhĩ Kỳ.
Với vị trí nằm ở ngã ba của Châu Á và Châu Âu, Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ hy vọng sẽ trở thành một trung tâm năng lượng kết nối nguồn cung cấp khí đốt từ Nga, Azerbaijan và Turkmenistan đến các thị trường ở phương Tây.
Trong nước, Ankara có mạng lưới khí đốt được kết nối tốt, đảm bảo cung cấp đầy đủ cho 81 tỉnh và 212 khu công nghiệp có tổ chức.
“Điểm quan trọng nhất trong thỏa thuận đã ký với Shell là Botas sẽ có khả năng đưa LNG này đến Thổ Nhĩ Kỳ và bán một phần cho người mua ở Châu Âu tùy thuộc vào giá cả và điều kiện cung-cầu trên thị trường”, Emin Emrah Danis, Tổng Giám đốc của Moben Consulting, Invesment, Research có trụ sở tại Istanbul, nói với Middle East Eye.
Ông Danis cho biết Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã ký một thỏa thuận tương tự với Exxon trong 10 năm để nhập khẩu 2,5 triệu tấn LNG vào đầu năm nay.
Năm 2020, Thổ Nhĩ Kỳ đã có phát hiện khí đốt lớn nhất trong lịch sử nước cộng hòa này tại mỏ khí Sakarya ở Biển Đen.
“Hiện tại, Thổ Nhĩ Kỳ có sản lượng hàng ngày hơn 7 triệu rưỡi mét khối khí đốt. Nói cách khác, chúng tôi khai thác khí đốt cho 3,2 triệu hộ gia đình”, ông Bayraktar nói thêm.
Bộ trưởng cho biết với một giàn nổi bổ sung được neo đậu tại Biển Đen, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đạt tốc độ khai thác 10 triệu mét khối trong 20 năm tới, đáp ứng nhu cầu của 4,5 triệu hộ gia đình.
Cũng theo ông Bayraktar, Thổ Nhĩ Kỳ gần đây đã gia hạn thỏa thuận cung cấp khí đốt với Azerbaijan đến năm 2030 và một thỏa thuận khác với Algeria đến cuối năm 2027.
“Các hợp đồng Blue Stream của Botas với Nga sẽ hết hạn vào năm 2025 và các hợp đồng mua khí đốt qua đường ống dài hạn với Iran sẽ kết thúc vào năm 2026”, ông Danis cho biết. “Các thỏa thuận đã ký với Shell và Exxon sẽ củng cố vị thế của Thổ Nhĩ Kỳ trong các cuộc đàm phán gia hạn hợp đồng với các quốc gia này và mang lại sự linh hoạt”, ông nói.
Mặc dù Thổ Nhĩ Kỳ có nhu cầu năng lượng riêng, nhưng việc đảm bảo nguồn cung từ nhiều công ty đa quốc gia dự kiến dẫn đến việc dư thừa thường xuyên trong xuất khẩu.
“Trong bối cảnh này, chúng tôi hiện đang xuất khẩu khí đốt sang châu Âu, sang Bulgaria, nước láng giềng của chúng tôi, tới Hungary, Romania và Serbia, những nơi mà chúng tôi không có chung biên giới”, ông Bayraktar cho biết.
