Thị trường ô tô thế giới năm 2025:Tấm gương phản chiếu kinh tế toàn cầu

Năm 2025, thị trường này vận hành trong bối cảnh địa chính trị nhiều bất ổn, chuỗi cung ứng đang tái cấu trúc và các tranh chấp thương mại gia tăng, qua đó cho thấy rõ những mạch ngầm kinh tế đang vận động.

Thị trường ô tô được xem là tấm gương phản ánh sức khỏe của nền kinh tế thế giới năm 2025.

Năm 2025, thị trường ô tô toàn cầu vận hành theo kiểu “bình thường mới”, khi những xung đột địa chính trị kéo dài, cạnh tranh chiến lược giữa các nền kinh tế lớn và xu hướng bảo hộ thương mại gia tăng tiếp tục tác động trực diện tới ngành công nghiệp vốn có tính toàn cầu hóa cao bậc nhất này. Tại Trung Quốc, lượng xe bán ra từ đầu năm 2025 tới nay cao hơn khoảng 6% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, tại Mỹ, doanh số xe ô tô mới dự kiến kết thúc năm 2025 với mức tăng nhẹ khoảng 1,8% so với năm 2024.

Ở châu Âu - nơi mức tăng trưởng trong 11 tháng năm 2025 ở mốc 1,4%, bức tranh tiêu thụ ô tô phản ánh tác động của chính sách môi trường và các biện pháp khuyến khích xe điện, với thị phần xe điện chạy pin (BEV) đạt gần 16,9%. Ở Ấn Độ, động lực tăng trưởng là nhu cầu nội địa mạnh mẽ nhờ tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tăng trưởng cao hơn mức trung bình thế giới và tầng lớp trung lưu mở rộng. Đáng chú ý, khu vực Đông Nam Á được nhận định tiếp tục là điểm sáng trong năm 2025. Đây là khu vực chứng kiến GDP và thu nhập khả dụng tăng, giúp tiêu thụ ô tô tăng trưởng mạnh. Tại Nhật Bản, mức tăng trưởng tiêu thụ ô tô năm nay so với năm ngoái dự kiến đạt khoảng 3%, được cho là tương xứng với những dự báo về tăng trưởng kinh tế.

Thị trường ô tô thế giới năm 2025 tăng trưởng nhưng chậm chạp và phân hóa rõ rệt giữa các khu vực, đồng thời phản ánh sự đứt gãy chưa hoàn toàn được khắc phục của chuỗi cung ứng, cũng như những thay đổi trong chính sách công nghiệp và thương mại của nhiều quốc gia. Xung đột tại Đông Âu, căng thẳng kéo dài ở Trung Đông cùng những điểm nóng mới về địa chính trị không chỉ đẩy chi phí năng lượng và logistics lên cao, mà còn làm gia tăng rủi ro gián đoạn vận chuyển linh kiện, đặc biệt là các bộ phận có hàm lượng công nghệ cao.

Tranh chấp thương mại cũng là một yếu tố phủ bóng lên thị trường ô tô toàn cầu năm 2025, đặc biệt trong lĩnh vực xe điện và pin. Cạnh tranh chiến lược giữa các nền kinh tế lớn tiếp tục định hình lại bản đồ sản xuất ô tô toàn cầu, khi các quốc gia ngày càng ưu tiên yếu tố an ninh chuỗi cung ứng, giảm phụ thuộc vào một số trung tâm sản xuất truyền thống và thúc đẩy nội địa hóa. Việc nhiều quốc gia áp dụng các biện pháp thuế quan, điều tra chống trợ cấp và yêu cầu khắt khe về xuất xứ cũng đang làm gia tăng chi phí sản xuất ô tô.

Chuỗi cung ứng ô tô toàn cầu năm 2025 vì thế mang diện mạo mới: Phân mảnh hơn, chi phí cao hơn nhưng cũng thể hiện tính linh hoạt hơn so với giai đoạn trước đại dịch. Để ứng phó, các hãng xe lớn buộc phải đa dạng hóa nguồn cung linh kiện, xây dựng mạng lưới sản xuất theo khu vực và tăng dự trữ các vật tư chiến lược, thay vì tối ưu hóa chi phí tuyệt đối như trước đây. Ấn Độ, Đông Nam Á, vì thế đang nổi lên như những cứ điểm sản xuất mới. Bài học từ cuộc khủng hoảng chíp bán dẫn giai đoạn 2020-2022 còn nguyên giá trị, khi các nhà sản xuất tiếp tục đầu tư trực tiếp vào chuỗi cung ứng bán dẫn, pin và vật liệu hiếm nhằm giảm thiểu rủi ro, như tại Nhật Bản, Mỹ... Xu thế này được nhận định sẽ nối dài sang năm 2026.

Nhìn tổng thể, thị trường ô tô toàn cầu lúc này tiếp tục phản chiếu trung thực thực trạng nền kinh tế thế giới đang hứng chịu tác động sâu sắc từ địa chính trị và các chính sách mới. Khi thị trường không còn vận hành theo logic tăng trưởng tuyến tính như trước mà chịu tác động đan xen, các quyết định đầu tư, mở rộng sản xuất hay tung ra sản phẩm mới đều tiếp tục gắn chặt với những tính toán dài hạn, thay vì chỉ dựa trên nhu cầu thị trường ngắn hạn.

Hoàng Linh (Theo S&P Global, The Times, CarNewsChina)