'Thiên la địa võng' thử thách giới đầu tư

Các tổ chức đấu giá lớn trên thế giới là nơi thu hút nhiều nhà đầu tư và giới tài phiệt. Ảnh minh họa: L.X.

Sau mười năm sinh sống tại Thượng Hải, tôi tích lũy đủ điều kiện để mua một căn nhà, dự định xây dựng tổ ấm ổn định cho bản thân và gia đình. Nhưng mua nhà thực sự tiêu tốn rất nhiều tâm tư sức lực. Tôi nhờ trung gian giúp đỡ, sắp xếp đi xem nhà vào mỗi cuối tuần, cứ liên tục như thế trong ba tháng. Tôi phát hiện những căn mình ưng ý thì quá đắt, căn nào phù hợp giá tiền thì lại có nhiều vấn đề không chấp nhận được.

Nếu mua nhà mới, đợi xếp số, chờ đến lượt rồi bàn giao nhà và sửa sang, ít nhất cũng mất khoảng ba năm mới có thể vào ở; nếu mua lại nhà cũ, giá rất đắt, tính cả thuế và tiền sửa sang từ đầu thì khá tốn kém.

Thấy tôi đắn đo mãi, một người bạn gợi ý mua nhà phát mãi để có được nhà tốt với giá thấp. Tôi lên mạng tìm hiểu, quả thật có rất nhiều căn nhà như vậy, giá cả cũng hợp lý. Nhưng tôi chưa hiểu lắm về phương thức phát mãi, rõ ràng có thể định giá, tại sao cần đấu giá? Như vậy có thực sự được lợi?

“Nhà phát mãi” là một kênh quan trọng cho nhiều người không đủ tư cách mua nhà ở Thượng Hải. Cuối năm 2020, Thượng Hải đặt ra hạn chế với đối tượng được mua nhà phát mãi, khơi dậy sự quan tâm của một nhóm lớn đối với “nhà ở bị tịch thu”.

Tôi tin rằng nhiều người từng xem các cuộc đấu giá tư pháp trên Internet. Đấu giá là một hình thức định giá tương đối xa lạ với những người bình thường như chúng ta. Vậy đấu giá có thực sự đem lại lợi ích không?

Trước khi tìm hiểu đấu giá có đem lại lợi ích hay không và cách thức đạt được điều đó, chúng ta cần tìm hiểu khái niệm “đấu giá”.

Đấu giá là hình thức giao dịch mà chủ sở hữu hàng hóa ủy thác cho bên chuyên kinh doanh đấu giá tổ chức buổi trưng bày hàng hóa và chào giá công khai vào thời gian, địa điểm xác định theo những quy tắc nhất định.

Từ đó có thể thấy mục đích của cuộc đấu giá là phản ánh đầy đủ giá trị hàng hóa được những người mua tiềm năng công nhận và chọn người ra giá cao nhất trong số họ. Bản chất của hoạt động này là siết chặt hết mức thặng dư của người tiêu dùng và tối đa hóa lợi nhuận của người bán.

Người bán chỉ thu được lợi nhuận tối đa bằng cách bán hàng cho người cảm thấy nó có giá trị lớn. Cuộc đấu giá là cách thức tốt nhất giúp khai thác phán đoán của người mua về giá trị hàng hóa.

Hình thức đấu giá thường được áp dụng cho các sản phẩm công cộng (biển số xe, đất đai, đấu thầu xây dựng) và các sản phẩm ngách (tác phẩm nghệ thuật) khó định giá trực tiếp trên thị trường. Chúng bao gồm các đặc điểm sau:

- Giá đặc biệt duy nhất

Các sản phẩm có thông số kỹ thuật tiêu chuẩn và được bán rộng rãi trên thị trường thường có một giá trị chung được mọi người thừa nhận, do đó phạm vi định giá tương đối công khai và minh bạch. Ví dụ, một chiếc bánh bao có giá 1 NDT, nửa cân gạo có giá 3 NDT, v.v.

Tuy nhiên, một số sản phẩm không có thông số kỹ thuật tiêu chuẩn, hoặc chỉ được bán trong phạm vi tương đối hẹp, thế nên không thể tìm ra giá trị chung được số đông công nhận. Về cơ bản, các tác phẩm thư pháp, hội họa, bộ sưu tập nghệ thuật đều thuộc loại này. Đặc biệt, một số sản phẩm mang ý nghĩa riêng lại có giá trị khác nhau trong lòng mỗi người.

- Thông tin bất cân xứng hoặc không thể trình bày rõ ràng

Ví dụ, đối với một tác phẩm nghệ thuật, người bán có thể không muốn nói rõ hoặc không có cách nào xác định chính xác nguồn gốc của nó. Đặc biệt, một số tác phẩm nghệ thuật cổ khó biết niên đại và phân biệt thật giả, phải nhờ đến các chuyên gia giám định. Do thiếu những thông tin này làm thước đo, mỗi người sẽ có đánh giá khác nhau về giá trị của sản phẩm.

Để sản phẩm đấu giá được công nhận rộng rãi hơn, người bán thường thực hiện các biện pháp nhằm làm cho thông tin cân xứng (hoặc không) trong quá trình đấu giá.

Điều quan trọng ở đây là sẽ có sự bất cân xứng về thông tin giữa các nhà thầu. Người bán sẽ thực hiện nhiều biện pháp khác nhau để tránh việc trao đổi thông tin giữa các nhà thầu và các nhà thầu cũng sẽ cố gắng không để đối thủ cạnh tranh biết những thông tin mình đang nắm giữ, đặc biệt là giá tâm lý, để giảm bớt mức độ cạnh tranh và mua được với giá thấp nhất.

Tạ Tôn Bác/ Skybooks & NXB Thế giới