Thôn '5 không' dang dở giấc mơ lên bờ

Thôn không tấc đất

Xã Vân Hà (thị xã Việt Yên, Bắc Giang) có 3 thôn. Đó là thôn Yên Viên, thôn Thổ Hà và thôn Nguyệt Đức. Tuy nhiên, chỉ thôn Yên Viên và Thổ Hà là người dân sống trên bờ, còn toàn bộ thôn Nguyệt Đức người dân đều sống trên thuyền dưới lòng sông Cầu. Có lẽ, đây cũng là thôn duy nhất trên cả nước toàn bộ người dân sống trên thuyền.

Người dân thôn Nguyệt Đức sống dưới lòng sông Cầu

Ông Nguyễn Đình Mỹ, Chủ tịch UBND xã Vân Hà cho biết, trước đây người dân thôn Nguyệt Đức sống bám vào sông nước. Vì thế, họ đầu tư, vay ngân hàng mua thuyền có tải trọng lớn để vận chuyển hàng hóa nên người dân Nguyệt Đức nay đây mai đó. Cả gia đình di chuyển theo những chuyến tàu, sau vài ba tháng mới trở về qua nhà. Vì thế, con trẻ không được đi học, không điện lưới, không nước sạch.

“Thôn Nguyệt Đức từng được gắn với những cái tên chẳng lấy gì làm vui vẻ. Trong đó, tên được nhiều người nhắc đến là “thôn 5 không”, tức không điện, không đường, không đất, không nước sạch, không nhà sinh hoạt cộng đồng”, ông Mỹ chia sẻ.

Gần đây, với sự phát triển của các loại hình giao thông vận tải khiến vận tải thủy gặp khó. Người dân Nguyệt Đức không còn di chuyển khắp nơi mà định cư dưới lòng sông Cầu. Chính quyền địa phương đã hỗ trợ kéo điện lưới, đưa nước sạch, tạo điều kiện cho trẻ được đến trường. Dù vậy, không có cái chữ, không có ruộng đất cuộc sống của người dân gặp nhiều khó khăn.

Dang dở giấc mơ lên bờ

Hiện nay người dân thôn Nguyệt Đức vẫn sinh sống dưới một đoạn dòng sông Cầu dài khoảng 1km. Mọi sinh hoạt của các thành viên trong gia đình đều diễn ra trên thuyền. Vì thế, nước thải sinh hoạt, rác thải đều được người dân xả thẳng xuống sông. “Biết có thể gây ô nhiễm môi trường nhưng chúng tôi cũng chẳng còn cách nào khác”, một người dân chia sẻ.

Cuộc sống sông nước rất bất tiện và nguy hiểm. Thậm chí, đã có nhiều trường hợp người dân thôn Nguyệt Đức bị đuối nước. Chỉ riêng năm 2023, làng chài Nguyệt Đức đã có 3 trường hợp tử vong do đuối nước. Một trường hợp cụ bà tử vong vì bị lật thuyền khi đang nhặt ve chai trên sông. Hai trường hợp là trẻ nhỏ ngã xuống sông chết đuối, bà Trương Thị Hiền Lương, Bí thư chi bộ thôn Nguyệt Đức thông tin.

Cũng vì những bất tiện, xen lẫn hiểm nguy nên người dân Nguyệt Đức mong được lên bờ. Thực tế, tỉnh Bắc Giang cũng đã có đề án đưa người dân thôn Nguyệt Đức lên bờ nhưng do vướng mắc, đến nay vẫn chưa triển khai được. Ông Nguyễn Đình Mỹ, Chủ tịch UBND xã Vân Hà cho biết, UBND huyện đã giao cơ quan chuyên môn phối hợp với UBND xã Vân Hà rà soát và bố trí 5ha đất quy hoạch khu tái định cư cho các hộ tại thôn Nguyệt Đức.

UBND xã cũng đã rà soát, xác định 139 hộ đủ điều kiện giao đất tại khu tái định cư. Tuy nhiên, khi đang triển khai thì dự án phải dừng lại chờ xin ý kiến cấp trên. Bởi lẽ, xã Vân Hà được xác định là hành lang thoát lũ theo quy hoạch của Bộ NN&PTNT. Vì thế, việc thực hiện quy hoạch và bổ sung quy hoạch của thị xã Việt Yên và xã Vân Hà đang bị “vướng”, chờ ý kiến của Bộ NN&PTNT.

Bà Lương cho biết, bà cũng sinh sống tại thôn Nguyệt Đức, cũng là Đại biểu HĐND tỉnh Bắc Giang. Bà khẳng định, tại các kỳ họp HĐND tỉnh, bà đều đề nghị tỉnh Bắc Giang sớm giải quyết khu tái định cư cho người dân thôn Nguyệt Đức. Đồng thời, có chính sách để hỗ trợ người dân sớm an cư, ổn định cuộc sống.

“Chúng tôi rất mong các cơ quan Trung ương, chính quyền tỉnh Bắc Giang sớm giải quyết, tháo gỡ khó khăn để người dân ổn định cuộc sống”, bà Lương chia sẻ.

Thanh Hiếu