Thông qua Luật Báo chí (sửa đổi): Nhiều quy định mới cần nắm rõ

Luật này gồm 4 chương, 51 điều, có hiệu lực thi hành từ 1/7/2026.

Phải qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, đạo đức nghề nghiệp mới được cấp Thẻ Nhà báo

Theo quy định của luật, báo chí là sản phẩm thông tin về các sự kiện, vấn đề trong đời sống tự nhiên và xã hội thể hiện bằng chữ viết, tiếng nói, âm thanh, hình ảnh, được sáng tạo, xuất bản, phát hành, truyền dẫn tới đông đảo công chúng thông qua các loại hình báo chí in, báo chí điện tử, phát thanh, truyền hình.

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Báo chí (sửa đổi). (Ảnh: TTXVN)

Cơ quan báo chí thực hiện một hoặc một số loại hình báo chí, có một hoặc một số sản phẩm báo chí, có cơ quan báo chí trực thuộc theo quy định của Luật Báo chí.

Cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc; có cơ chế đặc thù về tài chính; được thành lập phù hợp với Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí được Thủ tướng phê duyệt.

Cơ quan báo và phát thanh, truyền hình thuộc tỉnh ủy, thành ủy, có nhiều loại hình báo chí, sản phẩm báo chí.

Chính phủ quy định chi tiết cơ chế đặc thù về tài chính đối với từng cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện phù hợp với mức độ tự chủ.

Luật Báo chí (sửa đổi) quy định rõ quyền và nghĩa vụ của nhà báo, cũng như việc cấp, đổi, thu hồi thẻ nhà báo.

Theo quy định, người được xét cấp thẻ nhà báo gồm: lãnh đạo cơ quan báo chí, cơ quan thông tấn quốc gia; trưởng phòng (ban), phó trưởng phòng (ban) nghiệp vụ báo chí, phóng viên, biên tập viên của cơ quan báo chí, cơ quan thông tấn quốc gia.

Quay phim, đạo diễn chương trình phát thanh, truyền hình (trừ phim truyện) của các đơn vị được cấp giấy phép hoạt động báo chí trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình và sản xuất phim tài liệu của Nhà nước, cũng được xét cấp thẻ nhà báo.

Ngoài ra, còn có người đã được cấp thẻ nhà báo nhưng được điều chuyển sang làm công tác giảng dạy chuyên ngành báo chí tại các cơ sở giáo dục đại học, người được điều chuyển sang làm cán bộ chuyên trách tại hội nhà báo các cấp, người trực tiếp làm công tác quản lý nhà nước về báo chí.

Người được cấp thẻ nhà báo cũng phải có bằng tốt nghiệp đại học trở lên. Trường hợp là quay phim của cơ quan báo chí có loại hình truyền hình, người dân tộc thiểu số đang thực hiện các ấn phẩm báo chí in, chương trình phát thanh, chương trình truyền hình, chuyên trang của báo chí điện tử, kênh nội dung của cơ quan báo chí trên không gian mạng bằng tiếng dân tộc thiểu số phải có bằng tốt nghiệp cao đẳng trở lên.

Trường hợp cấp thẻ lần đầu phải có thời gian công tác liên tục tại cơ quan báo chí đề nghị cấp thẻ từ 2 năm trở lên tính đến thời điểm xét cấp thẻ và đã qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, đạo đức nghề nghiệp. Lãnh đạo các cơ quan báo chí đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch có văn bản đồng ý bổ nhiệm không áp dụng điều kiện này.

Đa dạng hóa nguồn thu cho cơ quan báo chí

Về kinh tế báo chí, nguồn thu từ hoạt động kinh doanh của cơ quan báo chí, cũng được quy định cụ thể trong Luật Báo chí sửa đổi.

Theo đó, cơ quan báo chí hoạt động theo loại hình đơn vị sự nghiệp công lập hoặc hoạt động phù hợp với loại hình của cơ quan chủ quản.

Nguồn thu của cơ quan báo chí gồm: do cơ quan chủ quản báo chí cấp; thu từ bán báo chí in; bán quyền đọc, nghe, xem tác phẩm báo chí, các sản phẩm báo chí; quảng cáo; trao đổi, mua bán bản quyền nội dung; cho phép khai thác, sử dụng tác phẩm báo chí;

Thu từ hoạt động kinh doanh, dịch vụ, liên kết của cơ quan báo chí, các đơn vị trực thuộc cơ quan báo chí; từ hoạt động tài chính và phần vốn góp vào doanh nghiệp (nếu có); từ cung cấp dịch vụ sự nghiệp công do cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu.

Nguồn thu của cơ quan báo chí còn có từ thực hiện nhiệm vụ, chương trình, đề án, dự án do cấp có thẩm quyền giao, phê duyệt; từ người có nhu cầu đăng bài nghiên cứu khoa học để có kinh phí phản biện, hoàn thiện, nâng cao chất lượng bài viết; từ tài trợ, viện trợ hợp pháp của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước (nếu có) và nguồn thu hợp pháp khác.

Luật Báo chí (sửa đổi) sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2026. Riêng quy định về điều kiện cấp thẻ nhà báo lần đầu liên quan đến lớp bồi dưỡng nghiệp vụ sẽ áp dụng từ năm 2027 để có thời gian chuẩn bị.

Xuân Hòa