Thuế quan đối với ôtô Trung Quốc có thể vô dụng

Hồi đầu những năm 1980, ngành công nghiệp ôtô Trung Quốc nhìn chung vẫn là con số 0. Ngày nay, đất nước tỷ dân có khả năng sản xuất khoảng 40 triệu xe mỗi năm - đủ cung cấp cho một nửa thế giới.

Dunne Insights chỉ ra rằng vào năm ngoái, Trung Quốc chỉ bán được khoảng 25 triệu xe cho khách hàng trong nước. Để giảm bớt lượng dư thừa, Bắc Kinh tiếp tục tìm cách xuất khẩu xe ra nước ngoài.

Ông Michael Dunne, giám đốc điều hành của Dunne Insights, nói rằng Trung Quốc đã xuất khẩu ôtô đến hơn 100 quốc gia vào năm ngoái. Dunne Insights là hãng phân tích theo dõi thị trường ô tô Trung Quốc và các nước châu Á khác.

Vị giám đốc và các chuyên gia khác trong ngành cho rằng ôtô Trung Quốc sẽ sớm hiện diện ở thị trường Mỹ. Một số thương hiệu, chẳng hạn như Volvo và công ty con Polestar, hiện đã thuộc sở hữu của Geely - một doanh nghiệp Trung Quốc, dù các thương hiệu này có trụ sở tại Thụy Điển.

“Tôi gọi ngành công nghiệp ôtô Trung Quốc là một quái vật Godzilla khổng lồ. Thế giới chưa bao giờ chứng kiến một ngành công nghiệp ô tô có quy mô lớn như thế”, ông Dunne nhấn mạnh.

CNBC trích dẫn số liệu từ các cuộc khảo sát cho thấy một lượng lớn người Mỹ, đặc biệt là những khách hàng trẻ tuổi, sẵn sàng mua một chiếc ôtô Trung Quốc, bất chấp những lo ngại chung về quyền riêng tư.

Song, không phải ai cũng nồng nhiệt như vậy. Hôm 12/6, Ủy ban châu Âu (EC) thông báo họ sẽ tăng thuế quan đối với xe điện Trung Quốc từ mức 17,4% lên 38,1%. Quyết định có hiệu lực kể từ ngày 4/7.

EC ước tính xe điện Trung Quốc hiện chiếm 8% thị phần tại khu vực đồng euro, tăng đáng kể so với mức 1% vào năm 2019. Thị phần có thể chạm mức 15% vào năm 2025 khi giá xe Trung Quốc rẻ hơn xe sản xuất tại châu Âu trung bình khoảng 20%.

Một tháng trước đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã thông báo Washington tăng thuế đối với xe điện Trung Quốc từ mức 27,5% lên hơn 100%.

Chính quyền ông Joe Biden cáo buộc các công ty Trung Quốc hưởng lợi không công bằng từ trợ cấp của Bắc Kinh. Ngoài ra, xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ đe dọa các khoản đầu tư lớn của Washington vào mặt hàng này.

Một số chính trị gia còn muốn hành động mạnh hơn. Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Sherrod Brown khẳng định trên mạng xã hội X: “Thuế quan thôi là chưa đủ. Chúng ta cần cấm xe điện Trung Quốc chen chân vào thị trường Mỹ”.

Elon Musk, giám đốc điều hành hãng xe điện Tesla, chỉ trích chính sách thuế quan. Tuy nhiên, vào đầu năm nay, vị tỷ phú thừa nhận nếu không có các rào cản thương mại, hầu hết nhà sản xuất ô tô phương Tây sẽ ngã quỵ vì sự cạnh tranh của Trung Quốc.

Song, một số người trong ngành công nghiệp ô tô tỏ ra hoài nghi rằng liệu thuế quan có thể cản trở Trung Quốc xuất khẩu xe hơi ra thị trường quốc tế trong dài hạn hay không. Chia sẻ với CNBC, một số người cho rằng thuế quan thậm chí có thể gây hại nhiều hơn là có lợi.

Bill Russo, cựu giám đốc Chrysler và đang điều hành hãng tư vấn Auto Mobility có trụ sở tại Thượng Hải, bình luận rằng lịch sử gần đây đã chỉ ra những điểm hạn chế của thuế quan. Vị giám đốc đề cập đến cuộc chiến thương mại dưới thời cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông nói thương chiến có thể nhằm vào Bắc Kinh, nhưng cũng có thể gây tổn hại cho các nhà sản xuất ô tô Mỹ bởi chi phí linh kiện sẽ tăng cao.

Bên cạnh đó, các rào cản thương mại cũng có thể đẩy nhanh quá trình toàn cầu hóa của các công ty Trung Quốc bằng cách buộc họ đầu tư vào các quốc gia có thể giúp họ tránh được thuế quan.

Tùng Lâm/CNBC