Thuế thuốc lá của Việt Nam còn rất thấp

Đây là thông tin được Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan - Chủ tịch Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá, cho biết tại Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, do Bộ Y tế tổ chức ngày 12/12, tại Hà Nội.

Nguy cơ sử dụng thuốc lá của thanh, thiếu niên tăng cao

Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã khởi xướng xây dựng Công ước Khung về kiểm soát thuốc lá. Việt Nam là nước thứ 47 trong tổng số 182 quốc gia đã sớm phê chuẩn Công ước. Để nội luật hóa các cam kết khi tham gia công ước và ngăn chặn nạn dịch thuốc lá, Quốc hội Việt Nam đã ban hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan - Chủ tịch Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá, phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Văn Nam.

Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá được WHO đánh giá là khá toàn diện và phù hợp với Công ước khung, thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc bảo vệ các thế hệ hiện tại và tương lai khỏi các tác hại về sức khỏe, kinh tế và môi trường do việc sử dụng thuốc lá gây ra.

Theo WHO, 90% bệnh nhân mắc bệnh ung thư phổi, 75% bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là do sử dụng thuốc lá. Tại Việt Nam, mỗi năm có ít nhất 40.000 ca tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá.

Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, với những gánh nặng bệnh tật do sử dụng thuốc lá gây ra, công tác phòng chống tác hại của thuốc lá đang trở thành vấn đề y tế công cộng được ưu tiên hàng đầu trên thế giới. Sử dụng thuốc lá đang chuyển nhanh từ các nước phát triển sang các nước đang phát triển, gây ra những tác hại đối với sức khỏe, kinh tế và môi trường cho các nước, trong đó có Việt Nam.

Các giải pháp phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả mà các quốc gia đang nỗ lực ưu tiên thực hiện gồm thực hiện môi trường 100% không khói thuốc, in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh chiếm diện tích lớn trên bao bì sản phẩm thuốc lá, tăng thuế thuốc lá...

Thuế thuốc lá của Việt Nam còn rất thấp, gần thấp nhất trong khu vực ASEAN. Giá các sản phẩm thuốc lá rẻ trong khi thu nhập bình quân đầu người tăng. Các sản phẩm thuốc lá được bày bán khắp nơi, tạo điều kiện dễ dàng cho người dân tiếp cận với các sản phẩm thuốc lá, đặc biệt là lứa tuổi thanh thiếu niên.

"Bên cạnh đó, trong những năm gần đây xuất hiện các sản phẩm được gọi là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisa. Việc sử dụng thuốc lá điện tử đang tăng nhanh đặc biệt trong lứa tuổi học sinh. Những khó khăn này ảnh hưởng lớn tới các nỗ lực phòng, chống tác hại của thuốc lá và là những nguyên nhân quan trọng dẫn đến nguy cơ làm cho tỷ lệ hút thuốc gia tăng trở lại nếu chúng ta không tiếp tục có các biện pháp quyết liệt và kịp thời" - Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh.

WHO khuyến nghị Việt Nam tăng thuế thuốc lá

Tại hội nghị, TS. Angela Pratt - Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, chúc mừng Việt Nam đã giảm được tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở cả người lớn và thanh thiếu niên trong những năm qua. Tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở thanh thiếu niên giảm một nửa. Đây là những kết quả rất đáng khích lệ.

Tuy nhiên, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam cũng nêu rõ, hiện nay chúng ta chưa đạt tiến bộ đủ nhanh để hiện thức hóa các mục tiêu đã đặt ra của chiến lược quốc gia phòng chống tác hại của thuốc lá, Chương trình Việt Nam khỏe mạnh cũng như mục tiêu phát triển bền vững.

Toàn cảnh hội nghị.

TS. Angela Pratt cho rằng, một trong những lý do là thuế rất thấp làm cho các sản phẩm thuốc lá ở Việt Nam trở thành một trong những sản phẩm rẻ nhất trên thế giới. Điều này làm cho những người trẻ tuổi dễ dàng bắt đầu hút thuốc và không tạo được quyết tâm cho những người hút thuốc hiện tại bỏ thuốc.

TS. Angela Pratt bày tỏ quan ngại khi tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ở giới trẻ đang ở mức báo động. Tình trạng này sẽ tạo ra một thế hệ mới nghiện nicotine, đe dọa đảo ngược những thành tựu Việt Nam đã đạt được trong thời gian qua.

"Chúng ta phải làm tất cả những gì có thể để bảo vệ những người trẻ tuổi khỏi việc sử dụng thuốc lá, hoặc bất kỳ sản phẩm nào có nguy cơ gây nghiện nicotine" - TS. Angela Pratt nói.

WHO khuyến nghị Việt Nam tăng thuế thuốc lá và giá thuốc lá. Đồng thời, kêu gọi Quốc hội Việt Nam cấm thuốc lá điện tử và các sản phẩm nung nóng. "Nạn dịch thuốc lá là một trong những mối đe dọa lớn nhất mà cộng đồng thế giới phải đối mặt. Việt Nam sẽ không phải chiến đấu một mình trong cuộc chiến này" - TS Angela nhấn mạnh.

PGS.TS Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá cho biết, tỷ lệ hút thuốc lá ở nam giới trưởng thành nước ta sau 10 năm đã giảm từ hơn 54% xuống còn gần 39%, tỷ lệ hút thuốc lá trong thanh thiếu niên cũng giảm đáng kể.

Tuy nhiên, công tác phòng chống tác hại thuốc lá vẫn còn nhiều thách thức rất lớn. Chưa ở đâu thuốc lá rẻ như ở Việt Nam, chưa ở đâu thuốc lá dễ tiếp cận như ở Việt Nam, bên cạnh đó là sự gia tăng tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở phụ nữ, ở giới trẻ.

Văn Nam