Thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu phải kết nối dữ liệu với Bộ Công Thương

Việc tạo ra một quy định nhằm chuẩn hóa công tác quản lý và kết nối dữ liệu giữa thương nhân kinh doanh xăng dầu cùng Bộ Công Thương là mục tiêu quan trọng trong bối cảnh thị trường càng ngày càng phức tạp. Dự thảo Nghị định mới thay thế Nghị định số 83/2014/NĐ-CP đang được xây dựng để đảm bảo sự minh bạch và kịp thời trong quản lý nhà nước.

Một trong những nội dung quan trọng của dự thảo chính là yêu cầu các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu thực hiện kết nối dữ liệu kinh doanh. Bộ Công Thương đề xuất các dữ liệu cần kết nối bao gồm cơ sở vật chất kinh doanh, hệ thống phân phối và tình trạng nhập - xuất - tồn kho xăng dầu. Quy định này giúp tạo lập kênh thông tin đồng bộ, tương thích với hệ thống mà Bộ Công Thương sẵn có, nhằm cải thiện tốc độ cũng như chất lượng thông tin phục vụ cho công tác quản lý.

Theo dự thảo Thông tư quy định chi tiết một số điều của nghị định mới về kinh doanh xăng dầu thì thương nhân phân phối xăng dầu chỉ được mua xăng dầu từ thương nhân đầu mối kinh doanh (Ảnh: ĐK).

Việc kết nối được thực hiện qua sự kiểm soát từ Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số. Dựa trên đánh giá tình trạng thực hiện của thương nhân, các thông báo hoàn thành sẽ được gửi lại qua Vụ Thị trường trong nước. Điều này không chỉ nâng cao trách nhiệm mà còn đảm bảo kỷ luật giữa các bên trong quá trình tuân thủ pháp luật.

Dự thảo cũng nêu rõ những quy định liên quan đến hợp đồng đại lý, nhượng quyền thương mại, hoặc mua bán xăng dầu. Các thông tin cơ bản, bao gồm tên, địa chỉ, mã số thuế của các bên liên quan, số lượng, chất lượng và giá cả, phải được nêu rõ. Đây là các bước cụ thể hóa trong việc tăng cường tính minh bạch, công khai trong các giao dịch.

Một quy định đáng chú ý khác trong dự thảo là cách xác định và công bố giá xăng dầu thế giới. Giá này dựa trên mức thành phẩm được giao dịch từ các hãng tin uy tín. Theo đó, Bộ Công Thương giám sát giá của xăng không chì và dầu diesel là hai sản phẩm phổ biến nhất tại Việt Nam để đảm bảo sự công khai trong công thức giá bán lẻ.

Đối với hoạt động xuất khẩu, thương nhân đáp ứng đầy đủ điều kiện cấp phép có thể xuất khẩu xăng dầu theo kế hoạch đăng ký với Bộ Công Thương. Tuy nhiên, các hoạt động này sẽ được giám sát chặt chẽ dựa trên tiêu chí đảm bảo nguồn cung và nhu cầu nội địa.

"Chỉ thương nhân có Giấy xác nhận đủ điều kiện làm thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu được kinh doanh tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu xăng dầu và nguyên liệu", theo dự thảo.

Trong các trường hợp đặc biệt như thiên tai, khẩn cấp, hoặc dịch bệnh, khi nguồn cung và giá cả trên thị trường bị đe dọa, Bộ Công Thương phối hợp cùng các cơ quan liên quan triển khai phương án bình ổn giá. Những kế hoạch này sẽ dựa trên Nghị định số 85/2024/NĐ-CP với các văn bản bổ sung khi cần thiết.

Việc số hóa và kết nối dữ liệu là thách thức nhưng đồng thời là cơ hội giúp ngành xăng dầu hiện đại hóa. Không những giảm tải công tác báo cáo giấy tờ cho doanh nghiệp, mà còn cung cấp công cụ để cơ quan quản lý nhà nước có thể giám sát diễn biến thị trường nhanh chóng và chính xác. Đặc biệt, trong thời đại chuyển đổi số phát triển, kết nối dữ liệu sẽ hỗ trợ việc ra quyết định quản lý, điều tiết hiệu quả hơn.

Theo bà Nguyễn Thúy Hiền, Phó vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, dự thảo này đã đưa ra nhiều điểm mới quan trọng, hứa hẹn sẽ cải thiện hiệu quả quản lý và minh bạch trong lĩnh vực xăng dầu.

Một trong những điểm nổi bật của dự thảo là cơ chế điều hành giá xăng dầu. Thay vì quy định giá cố định từ Nhà nước, dự thảo cho phép doanh nghiệp tự tính toán giá bán xăng dầu thông qua công thức cụ thể. Nhà nước sẽ công bố các yếu tố hình thành giá, từ đó doanh nghiệp có thể chủ động kê khai và gửi thông báo giá cho cơ quan quản lý. Điều này không chỉ tạo ra sự linh hoạt cho doanh nghiệp mà còn nâng cao trách nhiệm của họ trong việc quản lý giá cả.

Ngoài ra, điều kiện đối với thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu cũng đã được bổ sung, yêu cầu các thương nhân phải có ít nhất 36 tháng kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Việc kết nối dữ liệu với Bộ Công Thương giúp kiểm soát cung cầu hiệu quả hơn và đảm bảo trách nhiệm trong quản lý nguồn cung xăng dầu. Cùng với đó, theo bà Hiền, để ngăn chặn tình trạng mua bán lòng vòng và các tầng nấc trung gian, dự thảo quy định thương nhân phân phối xăng dầu chỉ được mua xăng dầu từ thương nhân đầu mối kinh doanh, qua đó đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong việc cung cấp nguồn hàng.

Dự thảo Nghị định mới cùng các quy định chi tiết của Thông tư sẽ là bước tiến lớn trong việc thúc đẩy sự minh bạch, cạnh tranh và hiệu quả trong ngành xăng dầu Việt Nam. Các doanh nghiệp cần nhanh chóng chuẩn bị hạ tầng và đào tạo để đáp ứng yêu cầu mới. Hơn hết, sự đoàn kết, hợp tác của các bên liên quan sẽ là yếu tố quyết định để thực hiện thành công mục tiêu này.

Đình Khương