Tiếp tục cải cách các quy định về gia nhập và rút khỏi thị trường của doanh nghiệp

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tờ trình Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp.

Chiều 24/4, tiếp tục phiên họp thứ 44, Ủy ban Thường vụ cho ý kiến Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp.

Không phát sinh thủ tục hành chính

Trình bày tờ trình dự án luật, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, qua rà soát, đánh giá quá trình tổ chức thực hiện pháp luật về doanh nghiệp cho thấy có một số khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn hoạt động của doanh nghiệp và quản lý của nhà nước đối với doanh nghiệp cần phải sửa đổi. Trong đó, các quy định về việc gia nhập và rút khỏi thị trường của doanh nghiệp cần tiếp tục cải cách để phù hợp với bối cảnh phát triển mới.

Về gia nhập thị trường, Bộ trưởng cho biết Dự thảo Luật đã bãi bỏ 2 nội dung giúp giảm giấy tờ mà doanh nghiệp, cá nhân phải nộp và giản lược thông tin doanh nghiệp phải kê khai cho cơ quan đăng ký kinh doanh. Thông qua việc xác thực định danh cá nhân trên cơ sở kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư trong quá trình thành lập doanh nghiệp sẽ giúp các cơ quan quản lý giám sát nhân thân, tư cách pháp lý của người thành lập doanh nghiệp ngay từ bước đầu mà không ảnh hưởng đến quá trình tự do gia nhập thị trường của doanh nghiệp, không làm tăng thủ tục hành chính.

Về quản trị doanh nghiệp, Dự thảo sửa đổi một số quy định để tăng cường trách nhiệm của các cơ quan, địa phương công tác quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp, đặc biệt là việc “hậu kiểm” nhằm giảm tối đa tình trạng vốn ảo, vốn khống, tăng cường tính minh bạch trong hoạt động của doanh nghiệp.

Để đáp ứng cam kết quốc tể về phòng chống rửa tiền, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 24 nội dung về cung cấp, lưu giữ và chia sẻ thông tin liên quan đến chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp.

Các quy định điều chỉnh, bổ sung mới về nội dung này không làm phát sinh thủ tục hành chính, giảm thiểu chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính.

Tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp

Thẩm tra, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội nhất trí với sự cần thiết sửa đổi Luật Doanh nghiệp.

Chủ nhiệm Ủy ban Phan Văn Mãi đề nghị báo cáo, làm rõ tác động làm phát sinh thêm thủ tục hành chính, chi phí tuân thủ khi quy định bổ sung trách nhiệm kê khai thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi khi thực hiện thủ tục đăng ký thành lập doanh nghiệp và thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp, nhất là về điều kiện bảo đảm mức độ đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh để tăng tính thuyết phục của đề xuất sửa đổi, bổ sung.

Thường trực cơ quan thẩm tra thống nhất bổ sung quy định về “chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp” tại Luật Doanh nghiệp để thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam (hoàn thành trong tháng 5/2025), tránh nguy cơ hiện hữu của Việt Nam bị đưa vào Danh sách Đen về phòng chống rửa tiền.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra cho rằng cần tiếp tục rà soát, nghiên cứu quy định ở mức độ hợp lý và bảo đảm các điều kiện cho việc thực hiện nghĩa vụ của doanh nghiệp phù hợp với thực tiễn của Việt Nam, bảo đảm mục tiêu tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp.

Theo đó, Chủ nhiệm Phan Văn Mãi đề nghị quy định tại dự thảo Luật khái niệm về “chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp” như quy định tại Luật Phòng, chống rửa tiền về “chủ sở hữu hưởng lợi” để đáp ứng yêu cầu tại khuyến nghị của FATF, tránh gây khó khăn cho doanh nghiệp phải cung cấp thông tin theo các yêu cầu khác nhau tại Luật Doanh nghiệp và Luật Phòng, chống rửa tiền về cùng đối tượng chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp.

Về chào bán trái phiếu riêng lẻ, cơ quan thẩm tra đề nghị báo cáo rõ cơ sở đề xuất và tác động của quy định điều kiện khống chế “có nợ phải trả (bao gồm giá trị trái phiếu dự kiến phát hành) không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu của tổ chức phát hành” để báo cáo Quốc hội.

Nêu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhất trí sự cần thiết ban hành luật, cho rằng hồ sơ dự án luật đủ điều kiện trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9 tới đây.

Ông Mẫn lưu ý, đối với doanh nghiệp tư nhân thì khuyến khích tạo điều kiện thuận lợi để phát triển, coi đây là động lực quan trọng của nền kinh tế.

Cần đảm bảo môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch, cạnh tranh lành mạnh, không phân biệt đối xử giữa các thành phần kinh tế. Hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân trong tiếp cận vốn, đất đai, công nghệ, thị trường; đồng thời thúc đẩy khoa học, công nghệ, chuyển đổi số để nâng cao năng lực cạnh tranh, ông Mẫn phát biểu.

Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh yêu cầu sửa Luật Doanh nghiệp với tinh thần tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp. Tiếp tục cắt giảm thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp, không tạo thêm áp lực cho hoạt động của doanh nghiệp.

Báo cáo giải trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết sẽ tiếp thu toàn bộ ý kiến của Chủ tịch Quốc hội và ý kiến thảo luận tại phiên họp để tiếp tục hoàn thiện dự thảo luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ chín.

Về điều kiện chào bán trái phiếu riêng lẻ, ông Thắng nói đây là nội dung được doanh nghiệp rất quan tâm, Ban soạn thào đã dành rất nhiều thời gian trao đổi với các bên liên quan để đưa ra đề xuất đảm bảo thận trọng trong lần sửa đổi này.

Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản tán thành với hồ sơ dự án luật, đã kế thừa nhiiều điểm tích cực của luật hiện hành. Ông Thanh lưu ý, quá trình tiếp tục hoàn thiện, nâng cao chất lượng cần bám sát quab điểm đưa doanh nghiệp tư nhân thực sự trở thành động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.

Nguyễn Lê