Tổ chức dạy 2 buổi/ngày ở THCS và THPT: Phải phù hợp điều kiện trường lớp và nguyện vọng của học sinh

Thứ trưởng Thường trực Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng (Ảnh: VGP/Quang Thương)

Trước thông tin các trường THCS và THPT sẽ dạy 2 buổi/ngày như đang áp dụng thực hiện ở cấp tiểu học, nhiều học sinh, cha mẹ học sinh rất băn khoăn về tính hợp lý của chủ trương này, thậm chí còn tỏ ra lo ngại việc này sẽ biến tướng thành dạy thêm, học thêm, đi lệch mục tiêu giáo dục.

"Muốn tổ chức dạy học 2 buổi/ngày tốt, ít nhất phải có 3 điều kiện: Cơ sở vật chất, đủ giáo viên và chương trình phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi", Thứ trưởng Thường trực Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng làm rõ những nội dung chung quanh việc tổ chức dạy 2 buổi/ngày ở bậc THCS và THPT tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 3 diễn ra chiều 6/4.

Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng cho biết, dạy học 2 buổi/ngày không phải việc mới trong giáo dục. Với nhiều nước trên thế giới, khi có đủ điều kiện, việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày đem lại hiệu quả tích cực. Tuy nhiên, để tổ chức tốt hoạt động dạy học 2 buổi/ngày, phải hội đủ 3 yếu tố.

Thứ nhất là đủ cơ sở vật chất, mỗi lớp 1 phòng học và đủ điều kiện cho học sinh bán trú, ăn và nghỉ trưa tại trường. Cần đủ sân chơi, bãi tập, các hoạt động giáo dục thể chất và các kỹ năng khác. Thứ hai, đủ số lượng giáo viên. Thứ ba, có chương trình dạy học và tổ chức đủ các hoạt động trong 2 buổi, phù hợp tâm sinh lý lứa tuổi học sinh.

Tại Việt Nam, cấp tiểu học đã làm tốt tổ chức dạy 2 buổi/ngày. Từ năm 2010, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có văn bản hướng dẫn tổ chức 2 buổi/ngày cho học sinh THPT và THCS, theo hướng nơi nào có điều kiện thì khuyến khích. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 triển khai cũng nêu rõ tiểu học dạy học 2 buổi/ngày, còn THCS, THPT thì khuyến khích học 2 buổi/ngày ở nơi nào có đủ điều kiện.

"Mục tiêu dạy 2 buổi/ngày trước hết là để bảo đảm tổ chức chương trình giáo dục phổ thông, đồng thời giảm áp lực cho học sinh, tổ chức quy củ bài bản việc dạy học cũng như các hoạt động giáo dục khác, hình thành cho học sinh phẩm chất, năng lực và các kỹ năng phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ..." - Thứ trưởng nói.

Hiện nay, dạy học 2 buổi/ngày ở tiểu học đạt tỷ lệ gần 100%. Với THCS, THPT số trường, lớp dạy 2 buổi/ngày tăng lên nhiều so với 10 năm trước. Qua khảo sát cho thấy nơi nào tổ chức tốt dạy 2 buổi/ngày thì chất lượng giáo dục toàn diện của trường, lớp đó khá hơn...

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng, có một số bất cập trong tổ chức thực hiện dạy 2 buổi/ngày, như nhiều nơi hiểu buổi 2 vẫn dạy chủ yếu là kiến thức chưa phải kỹ năng hay các nội dung khác, nên tạo áp lực lên học sinh.

Vì thế, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang tổ chức rà soát, đánh giá lại hoạt động này, từ đó có hướng dẫn chung toàn quốc, thực hiện với từng cấp học.

"Quan điểm là nâng cao chất lượng chính khóa; giảm áp lực học tập cho học sinh; bảo đảm mục tiêu giáo dục các cấp học đề ra; học sinh được phát triển phẩm chất năng lực toàn diện, không chỉ kiến thức phổ thông mà còn phát triển thể chất, tâm hồn, thể thao, tiếp cận công nghệ, ngoại ngữ, tin học... phù hợp với tâm lý, lứa tuổi của học sinh" - Thứ trưởng nhấn mạnh.

Đặc biệt, buổi học 2 phải trên tinh thần tự nguyện của học sinh và phụ huynh. Học sinh THCS, THPT có nhu cầu khác nhau và bắt đầu hình thành định hướng nghề nghiệp, có em muốn có thêm kiến thức chuyển đổi số, có em muốn bổ trợ ngoại ngữ… Nếu trường không tổ chức bổ trợ, các em có thể học ở những nơi phù hợp, đúng quy định. Quan điểm Bộ là tạo điều kiện thuận lợi nhất cho học sinh, phụ huynh, giảm chi phí tài chính cho gia đình học sinh mà vẫn bảo đảm chất lượng.

Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng khẳng định: "Cho đến thời điểm này, Bộ Giáo dục và Đào tạo chưa có chủ trương bắt buộc các trường THCS, THPT phải học buổi 2". Theo khảo sát, đánh giá, yêu cầu bắt buộc học 2 buổi/ngày ở tất cả các trường THCS, THPT là chưa phù hợp vì không phải nơi nào cũng đủ các điều kiện tối thiểu, đáp ứng nhu cầu học sinh.

THANH XUÂN