Trăm nghìn tiểu thương đăng ký hộ kinh doanh trong một tháng

Nghị định 70 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/6 đã mang tới sự bứt phá mạnh mẽ chưa từng có từ cộng đồng hộ kinh doanh. Ảnh: Duy Hiệu.

Báo cáo tình hình thực hiện chương trình công tác tháng 6 và 6 tháng đầu năm do Bộ Tài chính công bố cho thấy chỉ tính riêng tháng 6 cả nước có gần 91.200 doanh nghiệp thành lập mới, tăng gần 61% so với cùng kỳ năm trước.

Trăm nghìn hộ kinh doanh đăng ký mới chỉ trong một tháng

Số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động cũng đạt hơn 61.500 đơn vị (+57%). Đáng chú ý, riêng tháng 6, Bộ Tài chính cho biết đã có trên 124.300 hộ kinh doanh đăng ký mới, tăng tới 118% so với cùng kỳ năm 2024.

Theo cơ quan quản lý tài chính quốc gia, trong nửa đầu năm, Bộ đã báo cáo Chính phủ để trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68 về phát triển kinh tế tư nhân với những chính sách thực chất và mang tính cách mạng, khẳng định vị thế của kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia. Đồng thời, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị quyết số 138 để triển khai Nghị quyết số 68; trình Chính phủ báo cáo Quốc hội thông qua Nghị quyết số 198 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân; trình Chính phủ ban hành Nghị quyết số 139 để triển khai Nghị quyết số 198...

Ngoài ra, Bộ cũng đã trình Chính phủ báo cáo Quốc hội thông qua Luật số 76/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp…

Nhờ các quyết sách mới, Bộ Tài chính cho biết: "Tháng 6 chứng kiến sự bứt phá chưa từng có của cộng đồng doanh nghiệp, hộ kinh doanh, khí thế và niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp lên cao hơn bao giờ hết".

Sau đúng 2 tháng triển khai các Nghị quyết của Bộ Chính trị và Quốc hội, các chỉ số về hộ kinh doanh, doanh nghiệp, kinh tế tư nhân đã ghi nhận đà tăng mạnh kể trên.

Bên cạnh đó, Nghị định 70/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực từ ngày 1/6, quy định việc áp dụng hóa đơn điện tử đối với tất cả hộ và cá nhân kinh doanh cũng đóng vai trò quan trọng trong sự chuyển biến này.

Theo Nghị định mới, từ 1/6, các hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên, hoạt động trong các lĩnh vực như bán lẻ, nhà hàng, khách sạn, siêu thị, vận tải, giải trí… sẽ bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử được khởi tạo từ máy tính tiền, kết nối trực tiếp với cơ quan thuế. Đồng thời, nhóm này cũng phải thực hiện kê khai, nộp thuế theo doanh thu thực tế phát sinh thay cho hình thức thuế khoán trước đây.

Chia hộ kinh doanh thành 4 nhóm để quản lý thuế

Ngành thuế cũng đặt lộ trình tới năm 2026 sẽ xóa bỏ thuế khoán, ngành thuế sẽ phân loại hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo 4 nhóm doanh thu để quản lý.

Nhóm 1 sẽ gồm các hộ kinh doanh có doanh thu dưới ngưỡng chịu thuế, tức dưới 200 triệu đồng một năm, mức áp dụng từ 2026. Nhóm 2 là các hộ có doanh thu từ 200 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng một năm.

Các hộ thuộc nhóm 1 và nhóm 2 sẽ được khuyến khích sử dụng hóa đơn điện tử sau khi bỏ thuế khoán. Riêng nhóm 2 sẽ có lộ trình bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử có mã hoặc hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền trong giai đoạn 2027-2028 và chỉ cần ghi chép thu - chi đơn giản theo mẫu của Bộ Tài chính.

Nhóm 3 là các hộ trong lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng có doanh thu 1-3 tỷ đồng/năm và lĩnh vực thương mại, dịch vụ có doanh thu 1-10 tỷ đồng/năm. Còn lại là nhóm 4, gồm các hộ kinh doanh có doanh thu trên 10 tỷ đồng.

Đối với nhóm 3 và nhóm 4, việc sử dụng hóa đơn điện tử là bắt buộc. Nhóm 3 áp dụng chế độ kế toán đơn giản để giảm gánh nặng thủ tục. Nhóm 4 sẽ phải thực hiện chế độ kế toán đầy đủ gồm ghi sổ doanh thu, chi phí, quỹ tiền mặt, nghĩa vụ thuế và lưu trữ đầy đủ hóa đơn chứng từ, phiếu thu - chi phát sinh trong kỳ.

Tất cả hộ kinh doanh sẽ tự khai doanh thu, cơ quan thuế thực hiện hậu kiểm dựa trên dữ liệu. Hộ vi phạm sẽ bị xử phạt và bị ấn định thuế theo quy định.

Để hỗ trợ việc chuyển đổi này, ngành thuế cũng đang kiến nghị sửa đổi các quy định pháp luật có liên quan. Một trong những đề xuất đáng chú ý là nâng ngưỡng doanh thu không chịu thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân lên 400 triệu đồng/năm.

Bên cạnh đó, ngành thuế cũng đề xuất điều chỉnh tỷ lệ thuế thu nhập cá nhân theo hướng phân biệt theo quy mô doanh thu, đồng thời bỏ khái niệm “hộ kinh doanh” để thống nhất dùng “cá nhân kinh doanh”, sử dụng số định danh cá nhân làm mã số thuế nhằm tăng tính liên thông và minh bạch trong quản lý.

Theo thống kê của cơ quan thuế, tính đến cuối năm 2024, cả nước có khoảng 3,6 triệu hộ kinh doanh đang được quản lý thuế, đóng góp hơn 25.953 tỷ đồng vào ngân sách. Trong số này, gần 2 triệu hộ đang áp dụng phương pháp thuế khoán, với mức nộp trung bình khoảng 700.000 đồng/tháng.

Hồng Nhung