Trình Quốc hội quyết định 3 Luật về bất động sản có hiệu lực sớm 5 tháng

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp ngày 21/6. (Ảnh: Quốc hội)

Tạo hành lang pháp lý, giải phóng nguồn lực đất đai, thúc đẩy thị trường BĐS phát triển

Tại tờ trình, Chính phủ đề xuất cho phép 3 Luật liên quan tới thị trường BĐS, là Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh BĐS có hiệu lực từ ngày 1/8/2024, sớm 5 tháng so với thời điểm đã được Quốc hội quyết định.

Bên cạnh đó, khoản 3 Điều 200 và khoản 15 Điều 210 của Luật Các tổ chức tín dụng cũng được đề nghị có hiệu lực sớm từ ngày 1/8 để bảo đảm đồng bộ, chặt chẽ khi nhận tài sản bảo đảm của tổ chức tín dụng.

Báo cáo tại Quốc hội, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh cho biết, với các quy định chuyển tiếp tại Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh BĐS, Chính phủ đã giao Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng rà soát, đánh giá tác động vướng mắc có thể phát sinh đối với các đối tượng chịu sự tác động trực tiếp, bao gồm doanh nghiệp đang thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất.

Chính phủ cũng đã có phương án phù hợp để thể chế hóa trong Luật, bảo đảm không gây khó khăn, vướng mắc cho quản lý đất đai, nhà ở, thị trường BĐS, bảo đảm quyền và lợi ích của tổ chức, cá nhân khi tham gia các quan hệ về đất đai, nhà ở, thị trường BĐS đã được quy định.

Về đề xuất cho phép Luật Đất đai có hiệu lực sớm, Tờ trình cho rằng sẽ khắc phục tồn tại trong định giá đất, thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư vốn dĩ đang là nguyên nhân của tình trạng cán bộ sợ trách nhiệm, né tránh, không dám làm.

Đồng thời tạo hành lang pháp lý, giải phóng nguồn lực đất đai, thúc đẩy thị trường BĐS phát triển và đẩy nhanh thực hiện các dự án đầu tư công, nhà ở xã hội. Doanh nghiệp, người dân được tạo điều kiện thuận lợi hơn trong thực hiện quyền của người sử dụng đất, bảo vệ quyền lợi cho người có đất bị thu hồi.

Tuy nhiên, Tờ trình của Chính phủ cũng thừa nhận rằng việc Luật Đất đai 2024 có hiệu lực trước 5 tháng có thể dẫn tới vướng mắc cho một số dự án đang thực hiện dở dang thủ tục chọn nhà đầu tư từ đầu với một số thay đổi về quy định liên quan tới sử dụng đất, tức việc đầu tư kinh doanh của doanh nghiệp có thể bị ảnh hưởng.

Điều này khiến chi phí tuân thủ tăng, ảnh hưởng tới đầu tư và không loại trừ phản ứng tiêu cực từ cộng đồng doanh nghiệp, nhất là với dự án BĐS đang gặp khó về thủ tục.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh trình bày Tờ trình tại phiên họp ngày 21/6. (Ảnh: Quốc hội)

Do đó, Chính phủ đề nghị giữ nguyên hiệu lực của Khoản 10 Điều 255 là từ ngày 1/1/2025 (thời điểm hiệu lực được Quốc hội quyết nghị tại kỳ họp bất thường hồi tháng 1/2024), để bảo đảm quyền lợi, lợi ích của nhà đầu tư, hạn chế lãng phí thời gian, của cải của xã hội…

Chính phủ cũng nhận thấy, khoản 4 Điều 260 Luật Đất đai 2024 quy định xử lý chuyển tiếp với phương án sử dụng đất, xử lý, sắp xếp lại nhà, đất đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo Nghị định 132/2020, qua rà soát, nếu áp dụng ngay quy định này từ ngày 1/8 có thể rút ngắn thời gian để hoàn thiện thủ tục trình phương án sử dụng, xử lý nhà đất của các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ Quốc Phòng, Bộ Công an.

Vì vậy, Chính phủ đề nghị quy định này áp dụng từ ngày 1/1/2025 để các cơ quan, đơn vị hoàn thiện thủ tục trình cấp có thẩm quyền phương án xử lý, sắp xếp lại với nhà, đất khi sử dụng đất quốc phòng, an ninh nằm trong quy hoạch.

Bên cạnh đó, Chính phủ khẳng định các văn bản quy định chi tiết đã được xây dựng theo đúng trình tự, được rà soát nhiều lần, nhiều vòng để hoàn thiện, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và khả thi khi dự thảo Luật sửa đổi một số điều của các luật được thông qua.

Bảo đảm tiến độ, chất lượng các văn bản hướng dẫn chi tiết

Báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Ủy ban Kinh tế ủng hộ chủ trương để các luật trên sớm đi vào cuộc sống. Một số quy định tại các luật có thể thực hiện được ngay, tuy nhiên, còn nhiều nội dung cần văn bản hướng dẫn chi tiết.

“Chỉ riêng các văn bản quy định chi tiết do cơ quan Trung ương ban hành, đến ngày 18/6/2024, mới chỉ có 1/16 văn bản quy định chi tiết Luật Đất đai năm 2024 được ban hành; 7 văn bản quy định chi tiết Luật Nhà ở năm 2023; 4 văn bản quy định chi tiết Luật Kinh doanh BĐS năm 2023 chưa được ban hành...”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết.

Trước đó (ngày 20/6) đã diễn ra thảo luận tại tổ về dự án Luật, nhiều ý kiến tán thành việc sớm đưa các Luật này vào cuộc sống. Tuy nhiên, do đây là những đạo luật rất lớn, rất quan trọng nên Chính phủ cần chuẩn bị kỹ lưỡng, bảo đảm tiến độ, chất lượng các văn bản hướng dẫn chi tiết.

Đồng thời, chủ động tích cực, khẩn trương rà soát các văn bản để bảo đảm tính đồng bộ, không để xảy ra độ trễ và điểm nghẽn, tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật rộng rãi, tạo sự thống nhất trong nhận thức thực thi các luật, bảo đảm hiệu quả triển khai các luật này khi các Luật có hiệu lực thi hành.

Quang cảnh phiên họp ngày 21/6. (Ảnh: Quốc hội)

Chính phủ cũng cần đánh giá tác động toàn diện khi hiệu lực thi hành Luật sớm hơn; làm rõ những tác động đến quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, doanh nghiệp, người dân để có giải pháp thích hợp, bảo đảm lợi ích tối ưu cho Nhà nước, doanh nghiệp, người dân…

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế ủng hộ chủ trương để các Luật trên sớm đi vào cuộc sống bởi đây không chỉ là mong muốn mà còn là yêu cầu đặt ra của Quốc hội khi biểu quyết thông qua các Luật này.

Tuy nhiên, việc sửa đổi hiệu lực của các Luật sẽ tạo áp lực rất lớn trong việc bảo đảm tiến độ, chất lượng của các văn bản cần được ban hành, nhất là các văn bản do địa phương ban hành nên rất cần có các ý kiến phân tích cụ thể, xác đáng của các đại biểu Quốc hội để việc triển khai luật khi được Quốc hội thông qua đạt hiệu quả, hiệu lực cao nhất.

Linh Đan