Trung Quốc nói 'khó tham dự' hội nghị hòa bình Ukraine tại Thụy Sĩ

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ning. Ảnh: AFP

"Việc sắp xếp hội nghị vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của Trung Quốc cũng như kỳ vọng của cộng đồng quốc tế, khiến Trung Quốc khó tham dự," người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ning cho biết trong cuộc họp báo ngày 31/5, theo AFP.

Quan chức này nêu rõ, bất kỳ hội nghị thượng đỉnh nào về xung đột Nga - Ukraine cần phải có sự tham gia của cả Moscow và Kiev.

"Trung Quốc luôn nhấn mạnh rằng hội nghị hòa bình quốc tế cần có sự công nhận của Nga và Ukraine, sự tham gia bình đẳng của tất cả các bên và thảo luận công bằng về mọi kế hoạch hòa bình. Nếu không, hội nghị khó có thể đóng vai trò thực chất trong việc khôi phục hòa bình," người phát ngôn Mao Ninh tuyên bố.

Bà nói thêm rằng Trung Quốc sẽ "thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình theo cách riêng của chúng tôi, duy trì liên lạc với tất cả các bên và cùng nhau xây dựng các điều kiện để giải quyết chính trị cho cuộc khủng hoảng Ukraine".

Trước đó, 3 nguồn tin của Reuters cho biết, Trung Quốc đã từ chối lời mời vì các điều kiện để nước này tham gia không được đáp ứng, bao gồm hội nghị phải được cả Nga và Ukraine công nhận, cần có sự tham gia bình đẳng của tất cả các bên và cần có cuộc thảo luận công bằng về tất cả các đề xuất.

Hội nghị thượng đỉnh hòa bình về Ukraine sẽ được Thụy Sĩ tổ chức từ ngày 15-16/6, dự kiến xoay quanh lộ trình “công thức hòa bình 10 điểm” do Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đề xuất nhằm chấm dứt cuộc xung đột với Nga.

Hơn 160 quốc gia trên thế giới, bao gồm các nước G7, G20, EU và BRICS đã được mời tham gia. Thủ tướng Đức Olaf Scholz và Thủ tướng Canada Justin Trudeau là hai trong số các nhà lãnh đạo thế giới xác nhận sẽ tham gia. Tuy nhiên, Nga không được mời tham gia hội nghị này.

Tổng thống Ukraine Zelensky hồi tháng 1/2024 đã mời Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tham dự hội nghị tại Thụy Sĩ. Tuần này, ông tiếp tục kêu gọi nhà lãnh đạo Trung Quốc và Tổng thống Mỹ Joe Biden tham dự.

Tuy nhiên, Nhà Trắng vẫn chưa xác nhận liệu ông Biden có tham dự sự kiện này hay không. Bloomberg dẫn các nguồn tin cho biết Tổng thống Biden nhiều khả năng sẽ không tham dự hội nghị này vì nó trùng với thời điểm gây quỹ tranh cử ở bang California. Trong số các quốc gia khác, lãnh đạo của một số thành viên BRICS – bao gồm Brazil và Nam Phi – được cho là sẽ bỏ qua sự kiện này.

Trong khi đó, Nga đã nhiều lần tuyên bố không bao giờ tham gia hội nghị hòa bình do Thụy Sĩ tổ chức về cuộc xung đột tại Ukraine. “Nga không có ý định tham gia một hội nghị như vậy, ngay cả khi được mời chính thức," người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova ngày 2/5 cho biết. Bà cho rằng Thụy Sĩ đã “mất” vị thế trung lập và không thể đóng vai trò là nền tảng cho các nỗ lực gìn giữ hòa bình.

Trong cuộc phỏng vấn với RIA Novosti ngày 30/5, khi được hỏi về triển vọng đẩy nhanh giải pháp chính trị cho cuộc xung đột tại Ukraine, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết:

“Chúng tôi chia sẻ lập trường với Trung Quốc rằng nguyên nhân gốc rễ của cuộc xung đột cần phải được giải quyết ngay từ đầu và lợi ích hợp pháp của tất cả các bên cần phải được bảo vệ, mọi thỏa thuận phải dựa trên nguyên tắc an ninh bình đẳng và không thể chia cắt”.

Ông Lavrov nhấn mạnh rằng mọi cuộc đàm phán đều “phải tính đến tình hình trên thực địa, cũng như phản ánh nguyện vọng của người dân ở đó”, đồng thời đánh giá rằng hội nghị hòa bình nếu được Trung Quốc tổ chức sẽ “là sự tiếp các nỗ lực tạo điều kiện giải quyết khủng hoảng”.

Đỗ Thảo