Trung Quốc vạch định hướng kinh tế trong kế hoạch 5 năm mới

Ảnh minh họa - Ảnh: Reuters

Ngay sau khi hội nghị bế mạc, hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã đã công bố thông cáo tóm lược các nội dung chính được thảo luận tại hội nghị.

Tài liệu cho thấy Bắc Kinh dự kiến tiếp tục đặt trọng tâm vào mục tiêu đổi mới và tự chủ công nghệ, tương tự như định hướng trong kế hoạch 5 năm hiện tại (2021-2025).

Bên cạnh đó, các nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng đặt mục tiêu nâng cao năng lực cạnh tranh trong các lĩnh vực chủ chốt như xe điện và công nghệ sinh học. Việc phát triển chuỗi cung ứng chất bán dẫn độc lập cũng được xem là một mục tiêu quan trọng trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị ngày càng leo thang.

Theo tài liệu, Trung Quốc sẽ tiếp tục định hướng phát triển theo hướng thông minh, xanh và hội nhập, đồng thời kêu gọi duy trì “tỷ trọng hợp lý” của ngành sản xuất trong cơ cấu kinh tế.

Giới chức nước này cũng xem việc mở rộng nhu cầu nội địa là ưu tiên chiến lược, qua đó thúc đẩy tiêu dùng và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn tới.

Bên cạnh đó, tài liệu cũng đề cập mục tiêu xây dựng một thị trường thống nhất toàn quốc, mở rộng các kênh dịch chuyển xã hội, cải thiện phân phối thu nhập và hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội nhằm bảo đảm tăng trưởng bền vững và bao trùm hơn.

Dù đối mặt với rào cản thương mại gia tăng tại nhiều thị trường, xuất khẩu của Trung Quốc vẫn duy trì đà tăng trưởng tích cực. Tuy nhiên, sự suy giảm kéo dài trong lĩnh vực bất động sản cùng niềm tin yếu kém của người tiêu dùng đã khiến nhu cầu nội địa chững lại, dẫn đến tình trạng cạnh tranh giảm giá khốc liệt trong nhiều ngành công nghiệp.

Đáng chú ý, thị trường bất động sản chỉ được đề cập ngắn gọn trong tài liệu, với trọng tâm là thúc đẩy “phát triển chất lượng cao” thay vì các biện pháp kích thích quy mô lớn.

Mặc dù thời gian gần đây, Chính phủ Trung Quốc nhiều lần khẳng định sẽ triển khai các biện pháp nhằm ngăn chặn tình trạng “cạnh tranh tiêu cực” (involution), song tài liệu không đề cập đến bất kỳ chính sách cụ thể nào ở phía cung.

Về mục tiêu tăng trưởng kinh tế, Trung Quốc nhấn mạnh định hướng tăng trưởng “bền vững và lành mạnh”. Hiện nay, nước này đã ngừng công bố các chỉ tiêu cụ thể. Theo giới chuyên gia, để đạt mục tiêu tăng gấp đôi quy mô GDP vào năm 2035 so với năm 2020, nền kinh tế Trung Quốc cần duy trì tốc độ tăng trưởng trung bình khoảng 4,5% mỗi năm.

Các số liệu kinh tế chính thức cho thấy nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang trên đà hoàn thành mục tiêu tăng trưởng “khoảng 5%” trong năm nay. Tuy nhiên, việc duy trì đà phục hồi trong trung và dài hạn được đánh giá sẽ là thách thức không nhỏ, đặc biệt trong bối cảnh dân số nước này tiếp tục giảm năm thứ ba liên tiếp vào năm 2024.

Bên cạnh các định hướng kinh tế, vấn đề nhân sự cấp cao cũng thu hút sự chú ý tại Hội nghị Trung ương 4. Theo thông cáo, hội nghị có sự tham dự của 168 ủy viên chính thức và 147 ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc. Hiện Ban Chấp hành Trung ương gồm 205 ủy viên chính thức và 167 ủy viên dự khuyết. Thông cáo trên cho biết đã có 14 ủy viên bị đưa ra khỏi danh sách.

Theo dự kiến, một cuộc họp báo sẽ được tổ chức vào sáng thứ Sáu (24/10) nhằm làm rõ thêm các nội dung liên quan. Kế hoạch 5 năm mới của Trung Quốc dự kiến sẽ được trình và thông qua tại kỳ họp Quốc hội vào đầu năm tới.

Kết quả hội nghị phần nào cho thấy lập trường chính trị của Trung Quốc trước thềm vòng đàm phán thương mại quan trọng với Mỹ.

Theo kế hoạch, các quan chức cấp cao của hai nước - gồm Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong - sẽ gặp nhau tại Malaysia từ ngày 24 đến 27/10 để tiến hành vòng đàm phán tiếp theo, nhằm giảm bớt căng thẳng liên quan đến các biện pháp kiểm soát xuất khẩu, thuế quan và nhiều vấn đề song phương khác. Sau đó, có thể sẽ diễn ra cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc vào tuần tới.

“Trung Quốc nhiều khả năng sẽ tiếp tục duy trì định hướng hiện nay trong những năm tới. Điều đó đồng nghĩa với việc nước này sẽ đẩy mạnh nâng cấp năng lực sản xuất công nghiệp, trong bối cảnh nền kinh tế vẫn phụ thuộc đáng kể vào xuất khẩu để duy trì tăng trưởng”, bà Alicia Garcia Herrero, chuyên gia kinh tế trưởng khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại Natixis, nhận định với tờ báo Nikkei Asia.

Theo bà, dù Trung Quốc sẽ tăng cường đầu tư vào công nghệ mới, đặc biệt trong lĩnh vực nghiên cứu cơ bản và phát triển các công nghệ then chốt, xuất khẩu vẫn là một trụ cột đáng tin cậy của tăng trưởng kinh tế.

Dựa trên kỳ vọng rằng kế hoạch 5 năm tiếp theo của Trung Quốc sẽ tiếp tục theo định hướng hiện nay, Natixis giữ nguyên dự báo tăng trưởng kinh tế của nước này sẽ giảm xuống còn 2,3% vào năm 2035. Bà Garcia Herrero nhận định đây là “sự giảm tốc mang tính cơ cấu”, phản ánh tác động từ tốc độ già hóa dân số ngày càng nhanh và có thể kéo theo những ảnh hưởng lớn đối với Nhật Bản và phần còn lại của châu Á.

Ngọc Trang