Trung tâm Tài chính Quốc tế tại TP.HCM và Đà Nẵng: Phân định rõ chức năng, không cạnh tranh lẫn nhau
Chiều ngày 12/6, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội liên quan đến việc thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam. Tâm điểm của cuộc thảo luận là những cơ chế, chính sách mang tính đột phá và chiến lược trong việc xây dựng các trung tâm tài chính tại TP.HCM và Đà Nẵng.
Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng cần làm rõ tính ưu việt và khác biệt của các quy định trong dự thảo, nhằm đảm bảo Trung tâm Tài chính Quốc tế của Việt Nam có khả năng cạnh tranh với các trung tâm tài chính lớn trên thế giới.
Một số ý kiến đề xuất nên tập trung nguồn lực phát triển trung tâm tại TP.HCM, thay vì triển khai đồng thời tại Đà Nẵng, trong bối cảnh nguồn lực và hạ tầng còn hạn chế.
Giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh rằng việc xây dựng dự thảo nghị quyết đã được tiến hành công phu, có sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Tài chính (trước đây là Bộ Kế hoạch và Đầu tư) với chính quyền hai thành phố. Quá trình này bao gồm việc tổ chức nhiều hội thảo, khảo sát quốc tế, tham vấn rộng rãi các định chế tài chính, nhà đầu tư và chuyên gia trong nước và quốc tế.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: Gia Hân
Dự thảo nghị quyết đề xuất các chính sách mang tính đột phá, vượt trội so với pháp luật hiện hành và so với các trung tâm tài chính quốc tế hiện có, đặc biệt về thuế, đất đai, hạ tầng, nguồn nhân lực và lĩnh vực bảo hiểm.
Bên cạnh đó, nhiều chính sách khác cũng tiệm cận các thông lệ quốc tế trong các lĩnh vực như xuất nhập cảnh, kế toán, fintech, sandbox và hợp tác công tư. Đặc biệt, các chính sách liên quan đến ngoại hối và giải quyết tranh chấp được thiết kế theo lộ trình mở cửa có kiểm soát nhằm giảm thiểu rủi ro hệ thống.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định rằng việc phát triển Trung tâm Tài chính Quốc tế tại TP.HCM và Đà Nẵng được thiết kế theo định hướng bổ trợ lẫn nhau, không gây cạnh tranh nội địa. Quan điểm này đã được Bộ Chính trị thông qua, dựa trên chủ trương phát triển đồng bộ, hài hòa giữa các vùng miền, khai thác lợi thế đặc thù của từng địa phương.
Kinh nghiệm quốc tế cũng đã chứng minh hiệu quả của mô hình đa trung tâm, điển hình như Trung Quốc với Thượng Hải (tài chính toàn cầu) và Thâm Quyến (fintech, đổi mới sáng tạo), hay Saudi Arabia với Dubai (tài chính truyền thống) và Abu Dhabi (quản lý tài sản, đầu tư bền vững).
Cụ thể, TP.HCM sẽ là nơi tập trung phát triển thị trường vốn, hệ thống ngân hàng, các sản phẩm của thị trường tiền tệ, cơ chế thử nghiệm sandbox và fintech. Thành phố cũng hướng đến việc thành lập các sàn giao dịch chuyên biệt, nền tảng công nghệ tài chính hiện đại, phát triển thị trường hàng hóa và dịch vụ logistics.
Trong khi đó, TP. Đà Nẵng sẽ đóng vai trò trung tâm tài chính xanh và tài chính thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, cùng các hoạt động thương mại xuyên biên giới gắn liền với khu thương mại tự do.
Đặc biệt, thành phố sẽ là nơi thử nghiệm có kiểm soát các mô hình mới như tài sản số, tiền kỹ thuật số, và là điểm đến hấp dẫn cho các quỹ đầu tư, kiều hối, công ty quản lý quỹ vừa và nhỏ, cũng như các start-up trong lĩnh vực tài chính phục vụ tiêu dùng, du lịch và logistics.
Chính phủ và các cơ quan chức năng đã có sự nghiên cứu kỹ lưỡng, tham vấn chuyên sâu và đưa ra chiến lược phân định chức năng rõ ràng giữa TP.HCM và Đà Nẵng trong phát triển Trung tâm Tài chính Quốc tế.
Việc không đặt hai trung tâm này trong thế cạnh tranh, mà thay vào đó là hỗ trợ và bổ sung chức năng cho nhau, được kỳ vọng sẽ mang lại lợi ích tổng thể cho nền kinh tế quốc gia, nâng cao vị thế tài chính của Việt Nam trên trường quốc tế.