Trung tâm tài chính quốc tế và tái cơ cấu kinh tế sẽ tạo động lực phát triển mới ?

Trung tâm tài chính quốc tế sẽ tạo động lực mới trong phát triển kinh tế

Tầm nhìn trung tâm tài chính quốc tế và thách thức cạnh tranh

Trong phiên chất vấn sôi nổi sáng 20/6/2025, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) nhấn mạnh rằng việc thành lập trung tâm tài chính quốc tế là một chủ trương chiến lược nhằm huy động nguồn lực trong và ngoài nước, nhưng Việt Nam phải cạnh tranh với các trung tâm tài chính đã phát triển như Singapore, Hong Kong, với hạ tầng, thể chế và nhân lực vượt trội. Đại biểu yêu cầu làm rõ công tác chuẩn bị của các bộ, ngành, địa phương và lộ trình thực hiện cụ thể để đảm bảo thành công.

Đại biểu Trần Thị Thu Hằng (Đắk Nông) nhận định rằng, quá trình tái cơ cấu kinh tế còn thiếu đột phá, với các ngành kinh tế mới như công nghiệp xanh, kinh tế số và kinh tế tuần hoàn chưa phát triển mạnh, đề nghị làm rõ các giải pháp trọng tâm để thúc đẩy tái cơ cấu kinh tế.

Đại biểu Bế Trung Anh từ Trà Vinh chỉ ra rằng theo Báo cáo PCI 2023, 58,2% doanh nghiệp phải chi phí không chính thức và 43% doanh nghiệp rút lui sau ba năm do rào cản thể chế, yêu cầu cơ chế giám sát quyền lực để hỗ trợ khu vực tư nhân.

Đại biểu Mai Khanh (Hòa Bình) thì đề nghị làm rõ các giải pháp huy động nguồn lực mới để đạt tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026-2030. Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung từ Thái Bình lo ngại giá nhà đất tăng bất hợp lý tại các trung tâm hành chính mới, gây khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, yêu cầu kiểm soát thị trường bất động sản để đảm bảo môi trường kinh doanh ổn định.

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình, cho biết, trung tâm tài chính quốc tế là một bước đi chiến lược, đáp ứng nhu cầu vốn lớn và tăng tốc phát triển kinh tế. Việt Nam đã hội đủ điều kiện để triển khai, với nền kinh tế năng động, chính trị - xã hội ổn định, và định hướng tài chính xanh, chính số phù hợp xu hướng quốc tế.

Nhu cầu vốn lớn, sự ổn định chính trị và kinh tế năng động là những lợi thế then chốt để thu hút nhà đầu tư, làm nên sức hấp dẫn của trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Về tái cơ cấu kinh tế, Phó Thủ tướng nhấn mạnh cần phát triển các động lực tăng trưởng mới khi các động lực truyền thống như đầu tư, tiêu dùng và xuất khẩu đang gặp khó khăn. Về kinh tế tư nhân, ông thừa nhận các rào cản thể chế, với 58,2% doanh nghiệp phải chi phí không chính thức và chỉ 29,6% tiếp cận đất đai thuận lợi theo Báo cáo PCI 2023, cam kết cải cách mạnh mẽ để hỗ trợ khu vực này.

Lộ trình thực hiện và giải pháp tái cơ cấu

Trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Hữu Thông, Phó Thủ tướng cho biết Quốc hội đang thảo luận nghị quyết khung để định hướng phát triển trung tâm tài chính quốc tế, trong khi Chính phủ xây dựng các nghị định hướng dẫn chi tiết. Các cơ quan tư pháp đang chuẩn bị khuôn khổ pháp lý để giải quyết tranh chấp, đảm bảo môi trường đầu tư minh bạch và an toàn.

Về nhân lực, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng đã cử cán bộ đi đào tạo ở nước ngoài, đồng thời mời gọi người Việt đang làm việc tại các trung tâm tài chính toàn cầu về nước để đóng góp. Chính phủ cũng chuẩn bị nguồn nhân lực vận hành chuyên nghiệp để đáp ứng yêu cầu của một trung tâm tài chính quốc tế.

Về cơ sở vật chất, TP. Hồ Chí Minh đã quy hoạch hơn 600 ha, còn Đà Nẵng quy hoạch 350 ha để phát triển các khu vực dành cho trung tâm tài chính. Chính phủ đề nghị Quốc hội cho phép điều chỉnh quy hoạch tổng thể để bổ sung các khu vực này vào chiến lược phát triển quốc gia.

Về hạ tầng công nghệ thông tin, Chính phủ đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống an toàn, kết nối toàn cầu, với các chính sách thông thoáng để thu hút nhà đầu tư. Những giải pháp này nhằm đảm bảo trung tâm tài chính quốc tế không chỉ đáp ứng nhu cầu vốn trong nước mà còn cạnh tranh hiệu quả trên trường quốc tế.

Trả lời đại biểu Trần Thị Thu Hằng, Phó Thủ tướng nhấn mạnh rằng để tái cơ cấu nền kinh tế, Chính phủ sẽ ưu tiên phát triển các ngành kinh tế mới như kinh tế xanh, kinh tế số, bán dẫn và chip, với hàm lượng khoa học công nghệ cao. Chính phủ sẽ đa dạng hóa thị trường xuất khẩu để tránh phụ thuộc vào một số thị trường trọng điểm, đồng thời đẩy mạnh chế biến sâu để tăng giá trị xuất khẩu, thay vì chỉ xuất khẩu nông sản tươi như hiện nay.

Chính phủ đặt mục tiêu thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài chất lượng cao, kết hợp chuyển giao công nghệ và phát triển công nghiệp phụ trợ, nhằm vượt qua bẫy thu nhập trung bình, thay vì chỉ gia công với giá trị thấp, hiện chiếm dưới 15% giá trị sản phẩm. Các nghị quyết về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn và thương mại điện tử sẽ được triển khai mạnh mẽ, tạo nền tảng cho các mô hình kinh doanh mới, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.

Trả lời đại biểu Bế Trung Anh, Phó Thủ tướng cam kết xử lý nghiêm các hành vi nhũng nhiễu, đơn giản hóa thủ tục hành chính, và xây dựng cơ chế giám sát quyền lực hiệu quả để đảm bảo bộ máy hành pháp thực sự hỗ trợ khu vực tư nhân.

Chính phủ sẽ hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân tiếp cận vốn, đất đai và các nguồn lực khác, đồng thời đẩy mạnh Đề án 06 để thúc đẩy kinh tế tư nhân. Kinh tế tư nhân được đánh giá dựa trên bốn tiêu chí: tuân thủ pháp luật, đóng thuế, tạo việc làm và tham gia an sinh xã hội, phù hợp với tiêu chí quốc tế. Nghị quyết của Bộ Chính trị đã đổi mới cách nhìn về kinh tế tư nhân, tạo hưng phấn và niềm tin để đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025 và hai con số trong các năm tiếp theo.

Trả lời đại biểu Mai Khanh, Phó Thủ tướng đề xuất các giải pháp huy động nguồn lực mới thông qua việc phát triển trung tâm tài chính quốc tế và khơi thông nguồn lực trong dân, kết hợp với cải cách thể chế để tái cơ cấu nền kinh tế.

Trả lời đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung, Phó Thủ tướng cho biết giá nhà đất tăng bất hợp lý tại các trung tâm hành chính mới là do quan hệ cung - cầu, đặc biệt khi các địa phương trở thành trung tâm hành chính quy mô lớn. Chính phủ, theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, yêu cầu các địa phương sử dụng ký túc xá, nhà ở xã hội và trụ sở dôi dư sau sáp nhập để bố trí chỗ ở cho cán bộ. Cả nước đã quy hoạch 1.300 vị trí với 9.700 ha đất cho nhà ở xã hội, đạt 49% mục tiêu đề án xây dựng 1 triệu căn hộ đến năm 2025, với 686 dự án, quy mô 628.000 căn, trong đó năm tháng đầu năm 2025 hoàn thành 22.000 căn. Chính phủ sẽ kiểm soát nạn đầu cơ bất động sản để ổn định thị trường, quy hoạch thêm đất cho nhà ở dài hạn.

Chính phủ cũng triển khai các khu thương mại tự do, cảng miễn thuế, và cơ chế khai thác không gian vũ trụ, biển và ngầm để tạo động lực kinh tế mới. Ngoài ra, Chính phủ đã tháo gỡ khó khăn cho 867 dự án tồn đọng trong các lĩnh vực năng lượng tái tạo, bất động sản và bệnh viện, với tổng giá trị hơn 700.371 tỷ đồng, nhằm khơi thông nguồn lực. Những giải pháp này không chỉ tạo động lực tăng trưởng kinh tế mà còn nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, đáp ứng kỳ vọng của Quốc hội và cử tri cả nước.

Trần Hương