Từ ngày 1/1/2027, chợ, cửa hàng tiện ích tại Hà Nội không cung cấp miễn phí túi ni-lông khó phân hủy

Quang cảnh kỳ họp thứ 25 của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội khóa 16.

Theo lộ trình, khó phân hủy sinh học, hộp xốp - những sản phẩm hiện đang được sử dụng rất phổ biến trong đời sống thường ngày - sẽ không còn hiện diện tại các chợ, cửa hàng tiện ích ở Hà Nội, kể từ ngày 1/1/2028.

Tại Hà Nội, chất thải nhựa phát sinh khoảng 1.427 tấn/ngày; trong đó hơn 60% là chất thải nhựa dùng một lần và túi ni-lông.

Gần 20% khối lượng nhựa thu gom được bởi các cơ sở tái chế nhỏ lẻ, quy mô hộ gia đình, làng nghề khu vực quanh Hà Nội và chủ yếu là các loại nhựa PET và HDPE; các loại nhựa LDPE và các loại khác gần như bị thải bỏ tại các bãi rác.

Đại biểu Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội biểu quyết thông qua Nghị quyết.

Theo Báo cáo hiện trạng tiêu thụ túi ni-lông dùng một lần trong chuỗi siêu thị tại Hà Nội, thực hiện bởi Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường (năm 2021), số lượng túi ni-lông dùng một lần tại các siêu thị là vô cùng lớn.

Chỉ tính riêng 48 siêu thị trong khảo sát, số lượng túi ni-lông phát ra miễn phí mỗi ngày là 104.000 túi, tương đương với 38 triệu túi một năm. Phần lớn lượng túi ni-lông này chỉ được sử dụng một lần và thải bỏ ra ngoài bãi chôn lấp.

Túi ni-lông chiếm tỷ lệ 38,5% tổng trọng lượng chất thải nhựa tại Hà Nội; tiếp theo là tỷ trọng đáng kể của bao gói nhiều lớp 21,4%. Do đó, chỉ riêng hai loại này đã chiếm 70% và 60% lượng nhựa để tái chế và chủ yếu được xử lý tại các bãi chôn lấp hoặc lò đốt.

Ô nhiễm nhựa đang trở thành một trong những thách thức lớn nhất mà các quốc gia đang phải đối mặt. Chất thải nhựa thất thoát vào môi trường sẽ gây tác động xấu đến môi trường đất, môi trường khí, môi trường nước và trầm tích ở các thủy vực (hồ, sông, biển...), sau đó vào chuỗi thực phẩm của con người, ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp lên sức khỏe con người.

Theo Nghị quyết Quy định biện pháp giảm phát thải nhựa trên địa bàn thành phố Hà Nội (thực hiện điểm d khoản 2 Điều 28 Luật Thủ đô năm 2024), là trách nhiệm của mọi cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân. Chất thải nhựa phải được phân loại, tái sử dụng, tái chế, xử lý và thu hồi năng lượng từ chất thải nhựa hoặc chuyển giao cho cơ sở có chức năng, giấy phép môi trường phù hợp để xử lý.

Nghị quyết quy định, hạn chế tối đa và hướng đến việc dừng sản xuất, nhập khẩu và sử dụng sản phẩm nhựa sử dụng một lần (trừ sản phẩm được chứng nhận nhãn sinh thái Việt Nam), bao bì nhựa khó phân hủy sinh học và sản phẩm, hàng hóa chứa vi nhựa; có giải pháp thay thế bằng sản phẩm an toàn, thân thiện với môi trường. Thu hồi, tái sử dụng, tái chế đối với bao bì nhựa khó phân hủy sinh học, sản phẩm nhựa sử dụng một lần.

Trong hoạt động sản xuất, doanh nghiệp sản xuất có sử dụng nhựa PE, PP trong các bao bì quy định tại điểm d, đ và điểm e khoản 2 Điều 77 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật bảo vệ môi trường, được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 05/2025/NĐ-CP, phải sử dụng tối thiểu 20% nhựa tái chế trong các bao bì nêu trên kể từ ngày 1/1/2028; phải sử dụng tối thiểu 30% nhựa tái chế trong các bao bì nêu trên kể từ ngày 1/1/2030.

Kể từ ngày 1/1/2031, thành phố yêu cầu các tổ chức, doanh nghiệp dừng sản xuất, nhập khẩu sản phẩm nhựa sử dụng một lần (trừ sản phẩm được chứng nhận nhãn sinh thái Việt Nam), bao bì nhựa khó phân hủy sinh học (gồm túi ni lông khó phân hủy sinh học, hộp nhựa xốp đóng gói, chứa đựng thực phẩm) và sản phẩm, hàng hóa chứa vi nhựa, trừ trường hợp sản xuất để xuất khẩu và trường hợp sản xuất, nhập khẩu bao bì nhựa khó phân hủy sinh học để đóng gói sản phẩm, hàng hóa bán ra thị trường.

Thành phố thực hiện lộ trình giảm phát thải nhựa trong hoạt động kinh doanh, dịch vụ.

Các cửa hàng, quầy hàng tại các chợ, cửa hàng tiện ích không cung cấp miễn phí túi ni lông khó phân hủy sinh học kể từ ngày 1/1/2027; đơn vị bán hàng trực tuyến có trách nhiệm giảm thiểu sử dụng bao bì nhựa, vật liệu chống sốc bằng nhựa hoặc thu hồi các bao bì nhựa, vật liệu chống sốc không để thất thoát ra môi trường.

Chợ, cửa hàng tiện ích không lưu hành và sử dụng sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học (gồm túi ni lông khó phân hủy sinh học, hộp nhựa xốp đóng gói, chứa đựng thực phẩm), trừ sản phẩm, hàng hóa có bao bì nhựa khó phân hủy sinh học kể từ ngày 1/1/2028.

Khách sạn, khu du lịch không lưu hành và sử dụng các sản phẩm sử dụng một lần (gồm bàn chải đánh răng; bao bì nhựa sử dụng một lần chứa, đựng: kem đánh răng, sữa tắm, sữa dưỡng thể, dầu gội, sữa dưỡng tóc, dao cạo râu, tăm bông, mũ tắm) kể từ ngày 1/1/2026.

Để làm gương cho người dân, doanh nghiệp, Nghị quyết quy định, các đơn vị, cơ quan, tổ chức, đoàn thể trực thuộc chính quyền thành phố không sử dụng sản phẩm nhựa sử dụng một lần (trừ sản phẩm được chứng nhận nhãn sinh thái Việt Nam), bao bì nhựa khó phân hủy sinh học (gồm túi ni lông khó phân hủy sinh học, hộp nhựa xốp đóng gói, chứa đựng thực phẩm).

Cũng trong kỳ họp thứ 25, các đại biểu đã thông qua Nghị quyết của Hội đồng nhân dân thành phố quy định biện pháp hỗ trợ ưu đãi đối với hoạt động tái chế rác thải có sử dụng kỹ thuật hiện có tốt nhất (thực hiện điểm d, khoản 2, Điều 28 Luật Thủ đô).

Nghị quyết quy định biện pháp hỗ trợ, ưu đãi liên quan đến tái chế chất thải, trong đó tập trung vào 5 nhóm chất thải có khả năng tái chế cao và quy định bắt buộc phải tái chế (nhựa, giấy, kim loại, thủy tinh, cao su), đặc biệt là khuyến khích ứng dụng các công nghệ kỹ thuật tốt nhất trong xử lý chất thải.

MINH THU