Tuổi thơ rơm rạ

Dẫu bây giờ đã xa quê nhưng mỗi lần bắt gặp mùi rơm thoảng trong gió, lòng tôi lại nao nao nhớ về những ngày tháng êm đềm nơi làng quê yêu dấu.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Ở quê tôi, mùa gặt luôn là khoảng thời gian rộn ràng nhất trong năm. Khi lúa trên đồng chín vàng rực, những người nông dân hối hả ra đồng từ sáng sớm. Mùi lúa chín thơm lừng hòa quyện với hơi đất ngai ngái của cánh đồng đã gặt xong, tạo thành một hương vị đặc trưng của mùa màng. Từng bó lúa gặt xong được gom thành đống, rồi chất lên những chiếc xe bò chậm rãi kéo về sân phơi.

Người lớn bận rộn suốt cả ngày với việc đập lúa, phơi lúa, còn đám trẻ con chúng tôi chỉ mong đợi đến lúc được vui chơi trên những đụn rơm vàng óng.

Tôi nhớ những buổi chiều chập choạng, cả lũ quây quần nhảy nhót, lăn lộn, rồi chơi trò trốn tìm. Đống rơm không chỉ là nơi đám trẻ tinh nghịch tìm chỗ nấp mà còn là chiếc giường êm ái để ngả lưng giữa trời quê lộng gió.

Mỗi lần gặt xong, nhà nào cũng có một đụn rơm to, được dựng ngay góc sân hoặc bên hiên nhà. Rơm dùng để đun bếp, lót chuồng trâu bò hoặc làm phân bón cho vụ mùa sau. Những đêm đông lạnh lẽo, ngồi bên bếp lửa hồng, khói rơm phả lên cay xè đôi mắt, song lại mang đến hơi ấm thân thuộc.

Mẹ tôi thường bảo, lửa rơm có cái ấm riêng, không rực rỡ như củi khô nhưng lại nồng đượm và dịu dàng. Những ngày gió bấc thổi hun hút, mẹ nhóm bếp rơm, đặt lên đó nồi khoai lang hay trái bắp. Chỉ một lát sau, mùi bắp nướng quyện với mùi khói rơm đã khiến bụng chúng tôi đói cồn cào. Những củ khoai nứt vỏ, xém cạnh, nóng hổi được chuyền tay nhau, vừa thổi vừa ăn, thơm bùi đến khó tả.

Ngày ấy, nhiều nhà trong xóm tôi vẫn còn những mái nhà tranh lợp rạ. Dù không kiên cố như ngói, tôn nhưng mái rạ có một sự mộc mạc, gần gũi với thiên nhiên. Mùa hè, mái rạ giúp giữ cho ngôi nhà mát mẻ, còn mùa đông thì ấm áp. Tôi nhớ những buổi trưa hè, nằm trên chiếc chõng tre dưới mái nhà tranh, lắng nghe tiếng chim sẻ ríu rít trên rạ, cảm nhận hơi thở của đồng quê dịu dàng len lỏi qua từng cơn gió. Tiếng võng kẽo kẹt hòa cùng tiếng gió xào xạc tạo thành một bản nhạc đồng quê êm đềm, bình yên ru giấc ngủ tuổi thơ.

Những đêm trăng sáng, khi công việc đồng áng đã xong, lũ trẻ trong làng lại rủ nhau ra bãi đất trống chơi đùa. Trăng rằm treo lơ lửng giữa trời, soi sáng cả cánh đồng rộng lớn. Chúng tôi ngồi túm tụm kể chuyện ma, chuyện ông bà kể lại về những điều huyền bí ở làng quê. Những câu chuyện đầy vẻ ly kỳ, khiến đứa nào cũng sợ nhưng vẫn thích nghe.

Có những hôm, mấy đứa kéo nhau ra đồng bắt đom đóm thả vào trong chiếc lọ thủy tinh, rồi ngắm nhìn những đốm sáng lập lòe như những chiếc đèn nhỏ giữa màn đêm. Cảm giác đó đến giờ vẫn in sâu trong tâm trí tôi, như một phần ký ức không thể phai mờ.

Lớn lên, tôi rời quê đi học, rồi lập nghiệp ở thành phố. Nơi đô thị phồn hoa, nhà cao tầng san sát, không còn mùi rơm rạ, không còn mái nhà tranh, không còn những đụn rơm thơm mùi nắng. Mỗi lần về quê, tôi đều tranh thủ ra đồng, đi chân trần trên nền đất, hít thật sâu mùi hương rơm rạ để lấp đầy nỗi nhớ.

Có lẽ, tuổi thơ của tôi và của biết bao người con xa quê đều có những hình ảnh thân thuộc như thế: một bếp lửa rơm ấm nồng trong đêm đông, một mái nhà tranh đơn sơ nhưng tràn ngập yêu thương, một bãi rơm vàng nơi lũ trẻ chơi đùa và những cánh đồng lúa trải dài tận chân trời.

Ký ức về rơm rạ nơi quê nhà không chỉ là nỗi nhớ mà còn là một phần tâm hồn tôi-nơi lưu giữ những ngày tháng bình yên, nơi tôi có thể tìm về mỗi khi lòng mỏi mệt giữa bộn bề cuộc sống. Dẫu đi xa đến đâu, tôi vẫn luôn tin rằng, quê hương vẫn ở đó, với hương rơm nồng nàn, với những điều dung dị mà ấm áp nhất trong cuộc đời.

NHẬT THÀNH