Văn hóa - động lực phát triển bền vững tỉnh Lâm Đồng

CLB Dân gian đàn tính, hát then thôn Nam Cao nhận thức được giữ gìn văn hóa chính là giữ lại cội nguồn cho thế hệ mai sau

Giá trị văn hóa truyền thống được giữ gìn, phát huy

Nam Đà là một xã có nhiều thành phần dân tộc cùng sinh sống, trong đó, người Tày, Nùng chiếm phần lớn. Việc gìn giữ, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống được cấp ủy, chính quyền, người dân quan tâm, xem đây là sức mạnh tinh thần nuôi dưỡng cộng đồng.

Thôn Nam Cao, xã Nam Đà có 163 hộ dân, trong đó, dân tộc Tày chiếm 128 hộ. Dù lập nghiệp trên vùng đất mới hàng chục năm nay nhưng những nét văn hóa truyền thống của dân tộc Tày luôn được người dân gìn giữ, phát huy. Câu lạc bộ (CLB) Dân gian đàn tính, hát then với 20 thành viên tham gia được duy trì hàng chục năm qua là minh chứng điển hình. Giữa nhiều làn sóng âm nhạc khác nhau, tiếng đàn tính, điệu hát then vẫn luôn ngân vang trong mỗi ngôi nhà của người Tày. Ông Nông Công Ngoạt - thành viên CLB cho biết: “Dù bận rộn đến mấy, mỗi tuần, chúng tôi đều duy trì tập luyện ít nhất một lần. Khi tiếng đàn, lời ca vang lên, chúng tôi thấy tinh thần thư thái, hình ảnh về quê hương Cao Bằng lại hiện lên như lời nhắc nhở những đứa con xa quê đoàn kết, cố gắng xây dựng cuộc sống ấm no trên quê hương mới”.

Đồng bào M’nông ở các xã phía Tây Lâm Đồng làm Lễ mừng mùa

Không chỉ sưu tầm, biên soạn các bài hát then quen thuộc, các thành viên CLB còn sáng tác, đặt lời cho những làn điệu then ca ngợi tình yêu lao động, quê hương, đất nước, xã Nam Đà đổi mới... Các thành viên CLB còn tự chế tác đàn tính, truyền lửa đam mê nghệ thuật đàn tính, hát then cho thế hệ trẻ. Ông Nông Thanh Độ - Phó Trưởng CLB Dân gian đàn tính, hát then cho biết: “Chúng tôi nhận thức được giữ gìn văn hóa chính là giữ lại cội nguồn cho thế hệ mai sau. Những làn điệu hát then, tiếng đàn tính đã ngấm vào máu thịt, theo chúng tôi từ nhà ra nương rẫy cho đến các sân khấu khác nhau. Chúng tôi luôn động viên nhau cố gắng duy trì hoạt động, dạy con cháu học hát, học đàn để đàn tính, hát then luôn vang vọng cùng thời gian”.

Thôn Nam Tân là nơi sinh sống của 8 dân tộc gồm: Kinh, Tày, Nùng, Thái, Mường, Ê đê, Sán Chỉ. Công tác gìn giữ, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số luôn được các cấp ủy, chính quyền thôn quan tâm. Đến nay, thôn đã khôi phục, duy trì lễ hội Lồng tồng gắn với nghi lễ cúng Xuống đồng, thi ném còn và các trò chơi dân gian khác; thành lập CLB hát then với 9 thành viên.

Theo ông Nguyễn Trí Quang - Phó Chủ tịch UBND xã Nam Đà, địa phương đã nghiêm túc triển khai thực hiện Nghị quyết số 33 và các kết luận của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam. Công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân về vai trò của văn hóa trong phát triển bền vững được thực hiện thường xuyên. “Chúng tôi chú trọng xây dựng đời sống văn hóa cơ sở gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; duy trì và phát huy các loại hình văn nghệ dân gian như: đàn tính, hát then, cồng chiêng; đồng thời, quan tâm giáo dục truyền thống văn hóa, đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ. Nhờ đó, phong trào văn hóa, văn nghệ của xã ngày càng phát triển, góp phần tạo sự đoàn kết, đồng thuận trong cộng đồng và thúc đẩy kinh tế - xã hội đi lên”.

Đồng bào dân tộc thiểu số phía Tây Lâm Đồng tham gia các trò chơi dân gian

Phát triển văn hóa hài hòa cùng kinh tế - xã hội

Không riêng xã Nam Đà, tất cả các xã, phường, đặc khu của Lâm Đồng đều triển khai Nghị quyết số 33 đưa văn hóa trở thành động lực phát triển. Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã khẳng định văn hóa là ngọn đuốc “soi đường cho quốc dân đi”, “Văn hóa còn thì dân tộc còn”.

Trước khi sáp nhập thành tỉnh Lâm Đồng mới, Đảng bộ 3 tỉnh Bình Thuận, Đắk Nông và Lâm Đồng (cũ) đều nhất quán quan điểm xây dựng, phát triển văn hóa, con người là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của cả hệ thống chính trị. Từ đó, cấp ủy các cấp đã ban hành nhiều đề án, chỉ thị, kế hoạch phù hợp nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 33 để văn hóa trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh góp phần xây dựng địa phương phát triển bền vững. Các cấp, ngành chú trọng bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc, phát triển nghề, làng nghề truyền thống, phục dựng văn hóa bản địa. Các chương trình nghệ thuật, giao lưu, quảng bá hình ảnh, thương hiệu địa phương gắn với phát triển du lịch bản địa, cộng đồng được tổ chức thường xuyên.

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ngày càng nâng cao về chất và lượng. Văn hóa trong Đảng, hệ thống chính trị, đạo đức công vụ đã có bước chuyển rõ rệt. Hệ thống thiết chế văn hóa mới ngày càng hoàn thiện, phù hợp với từng vùng, miền, đáp ứng nguyện vọng của người dân. Phong trào thể dục, thể thao quần chúng được mở rộng với nhiều hình thức đa dạng, phong phú. Công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, gắn với Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông đạt những kết quả quan trọng...

Theo đó, các cấp, ngành tiếp tục triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để phát triển văn hóa ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội, trọng tâm là Nghị quyết số 33 và các kết luận của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam. Các địa phương tăng cường lãnh đạo, ưu tiên bố trí ngân sách và lồng ghép các nguồn lực đầu tư để thực hiện hiệu quả chương trình Mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035. Việc khai thác, phát triển tiềm năng về công nghiệp văn hóa; phát huy vai trò chủ thể của Nhân dân trong bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống... tiếp tục được chú trọng.

Toàn tỉnh tiếp tục đề cao việc xây dựng phát triển văn hóa, con người Lâm Đồng mới tiên tiến, hội tụ trong đa dạng và phát huy bản sắc văn hóa của từng vùng, miền, dân tộc đồng bộ trên nền tảng hệ giá trị quốc gia. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; bảo vệ, bảo tồn, tôn tạo, quảng bá các giá trị văn hóa, di tích lịch sử - văn hóa, gắn phát huy các giá trị văn hóa với phát triển du lịch tiếp tục được tăng cường để văn hóa thực sự trở thành nguồn lực nội sinh, động lực phát triển.

Tỉnh Lâm Đồng là nơi hội tụ của 49/54 dân tộc với nhiều bản sắc văn hóa đa dạng, phong phú. Việc phát huy bản sắc văn hóa cộng đồng các dân tộc, phát triển hài hòa giữa kinh tế với văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường được Đảng bộ tỉnh xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới.

Hoàng Hoài.