Vật liệu xanh và mục tiêu giảm gần 80 triệu tấn CO2

Vật liệu xây dựng được sử dụng cho tòa nhà và cơ sở hạ tầng chiếm hơn 15% tổng lượng khí thải nhà kính trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, sản xuất vật liệu xây dựng là một trong hai nhóm nguồn phát thải lớn nhất trong ngành xây dựng, với 101,89 triệu tấn CO2-eq (CO2 tương đương) vào năm 2022.

Thông tin trên được bà Nguyễn Thị Thùy Linh, đại diện Viện Vật liệu xây dựng nêu ra tại Hội thảo “Vật liệu xây dựng xanh - Nền tảng cho dự án bền vững” do Hội đồng Công trình xanh Việt Nam (VGBC) và One Click LCA tổ chức, ngày 24/10.

Ngành xây dựng chiếm tỷ trọng lớn trong phát thải khí nhà kính. Do đó, theo bà Linh, việc phát triển cơ chế minh bạch thông tin môi trường thông qua công cụ Phân tích vòng đời (LCA) và Tuyên bố sản phẩm môi trường (EPD) đang trở thành xu hướng tất yếu. Điều này nhằm đảm bảo tính bền vững, cạnh tranh cho các doanh nghiệp.

Tính đến đầu năm 2023, toàn cầu có ít nhất 130.000 EPD các sản phẩm xây dựng, với hơn 40.000 sản phẩm sử dụng EPD theo chuẩn châu Âu. Hiện Thái Lan, Ấn Độ, Brazil, Trung Quốc đã triển khai mạnh EPD để tính cạnh tranh của vật liệu xây dựng.

Toàn cảnh Hội thảo “Vật liệu xây dựng xanh - Nền tảng cho dự án bền vững”. Ảnh: BTC

Tuy nhiên, hệ thống EPD quốc tế mới ghi nhận 44 báo cáo EPD của doanh nghiệp Việt Nam. Trong khi đó, nếu không có EPD, sản phẩm vật liệu không thể tham gia các dự án xanh quốc tế. Như vậy, doanh nghiệp trong nước mất cơ hội kinh doanh.

Các chuyên gia nhận định, việc chưa có nhiều sản phẩm vật liệu xây dựng sản xuất tại Việt Nam áp dụng công cụ LCA và EPD vì một số rào cản như doanh nghiệp thiếu nhận thức, nhân lực và nguồn lực tài chính.

Theo bà Phan Thu Hằng, Chủ tịch Hội đồng quản trị VGBC, việc áp dụng LCA và EPD trong lĩnh vực xây dựng không chỉ minh bạch hóa dữ liệu mà còn là chìa khóa để doanh nghiệp tối ưu sản phẩm, giảm thiểu phát thải carbon hàm chứa.

Ở góc độ quốc tế, bà Aditi Chitnis - đại diện One Click LCA cho biết, việc chuẩn hóa và minh bạch dữ liệu carbon đang trở thành yêu cầu bắt buộc trong chuỗi cung ứng vật liệu xanh, hướng tới chứng nhận công trình bền vững.

Hiện, LCA và EPD không thể thiếu cho các dự án lớn, chương trình chứng nhận công trình xanh và các quy định thương mại quốc tế như CBAM của EU.

Theo bà Aditi Chitnis, thông qua các công cụ từ One Click LCA, các nhà sản xuất và đơn vị thiết kế trong lĩnh vực xây dựng có thể tích hợp LCA và EPD vào quy trình làm việc, đo lường dấu chân carbon, tối ưu hóa vật liệu.

Ông Douglas Lee Snyder, Giám đốc điều hành VGBC, cũng giới thiệu chứng nhận Sản phẩm Xanh LOTUS (LGP) dùng được trong các hệ thống chứng nhận công trình xanh LOTUS, Green Mark, LEED mà doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng có thể tham gia.

Hiện, lĩnh vực xây dựng đặt mục tiêu giảm gần 80 triệu tấn CO2 với 7 nhóm giải pháp. Trong đó, 5 giải pháp là về sử dụng năng lượng và 2 giải pháp liên quan tới quy trình công nghiệp, đặc biệt gắn với sản xuất vật liệu xây dựng.

Ở góc độ chính sách, nhằm giúp doanh nghiệp Việt không bị bỏ lại trong thị trường vật liệu xanh, các cơ quan quản lý đang xây dựng khung pháp lý hỗ trợ, chủ yếu thông qua việc nội địa hóa các tiêu chuẩn quốc tế, theo đại diện Viện Vật liệu xây dựng.

Trần Chung