Vì sao cần tái khởi động dự án điện hạt nhân Ninh Thuận?
Việc tái khởi động dự án điện hạt nhân Ninh Thuận đã được khẳng định là cần thiết và có cơ sở thực tiễn vững chắc, trong bối cảnh Việt Nam cam kết giảm phát thải khí nhà kính và đối phó với thách thức biến đổi khí hậu.
Trình bày trước Quốc hội về chủ trương tiếp tục đầu tư dự án điện hạt nhân tại Ninh Thuận, Phó thủ tướng Nguyễn Hòa Bình đã khẳng định rằng trong xu hướng chuyển dịch năng lượng toàn cầu, điện hạt nhân sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, bao gồm hai nhà máy Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2, đã được Chính phủ giao cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam làm chủ đầu tư từ năm 2009. Trong đó, Ninh Thuận 1 hợp tác với Nga và Ninh Thuận 2 hợp tác với Nhật Bản để chuẩn bị đầu tư.
Các địa điểm được lựa chọn cho dự án đã trải qua quá trình khảo sát nghiêm ngặt từ các chuyên gia trong và ngoài nước, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn và kỹ thuật.
Sau khi kế hoạch xây dựng nhà máy điện hạt nhân bị dừng lại từ 2016, Ninh Thuận đã trở thành 'thủ phủ' của điện gió và điện mặt trời. Ảnh; Hoàng Anh
Mặc dù dự án tạm dừng thực hiện theo Nghị quyết 31/2016/QH14 của Quốc hội, nhưng các địa điểm được duy trì và quản lý tốt.
Luật Năng lượng nguyên tử đã được Quốc hội thông qua từ năm 2008, và mới đây, dự thảo Luật Điện lực sửa đổi dự kiến trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ VIII cũng đã đưa ra các chính sách phát triển điện hạt nhân.
Tính đến cuối tháng 8, thế giới có 415 lò hạt nhân năng lượng đang vận hành, với tổng công suất lắp đặt 373.735 MWe, và 62 lò đang được xây dựng với tổng công suất khoảng 64.971 MWe.
Với nhu cầu tiêu thụ điện của Việt Nam dự báo tiếp tục tăng mạnh, việc phát triển điện hạt nhân là bước đi chiến lược để đáp ứng yêu cầu điện năng trong tương lai, đặc biệt là nhu cầu thêm 70 GW đến năm 2030 và 400-500 GW vào năm 2050.
Ngoài việc cung cấp nguồn điện ổn định và bền vững, điện hạt nhân sẽ giúp Việt Nam giảm phụ thuộc vào các nguồn năng lượng hóa thạch, đồng thời đáp ứng tiêu chuẩn xanh và bảo vệ môi trường, như đã được Nghị viện châu Âu công nhận.
Về phía cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường của Quốc hội, ông Lê Quang Huy cũng thống nhất sự cần thiết tiếp tục chủ trương đầu tư dự án.
Ủy ban này đề nghị Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu đề xuất chương trình phát triển điện hạt nhân tại Việt Nam gắn với nhiệm vụ tăng cường tiềm lực khoa học, công nghệ của đất nước, từng bước làm chủ công nghệ điện hạt nhân.
Thậm chí, đầu tư điện hạt nhân còn có sức cạnh tranh về chi phí sản xuất so với các nguồn truyền thống khác như nhiệt điện than và LNG giữa bối cảnh giá nhiên liệu tăng cao dần.
Đồng thời, Ủy ban đề nghị nghiên cứu, đề xuất mô hình quản lý phù hợp về điện hạt nhân; rà soát, hoàn thiện pháp luật có liên quan, chú trọng đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là đội ngũ chuyên gia đầu ngành, gắn với chương trình tổng thể phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử và điện hạt nhân.
