Việt Nam cần khoảng 9 tỷ USD để giải quyết ô nhiễm nhựa
Để đạt được các mục tiêu giảm hơn 43% nhựa rò rỉ vào năm 2030 và đạt mức giảm 75% rác thải nhựa ra biển, Việt Nam cần nguồn tài chính khoảng 8-9 tỷ USD trong 5 năm tới.
Tại chuỗi hội thảo triển khai Chương trình Đối tác hành động quốc gia về nhựa (NPAP) do Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam tổ chức ngày 9 và 10/7, đại diện công ty kiểm toán KPMG dẫn báo cáo của Ngân hàng thế giới (WB) cho biết Việt Nam là một trong những quốc gia “đóng góp” lớn vào ô nhiễm nhựa đại dương trong thời gian qua.
Theo ước tính của WB, năm 2018, Việt Nam thải khoảng 3,7 triệu tấn rác nhựa, dự báo đến 2030 con số này là 7,6 triệu tấn. Chỉ có 0,4 triệu tấn trong số này được tái chế, trong khi hầu hết nhựa bị đốt cháy, đổ hoặc chôn lấp.
Theo ước tính của WB, Việt Nam thải khoảng 3,7 triệu tấn rác nhựa, dự báo đến 2030 con số này là 7,6 triệu tấn. (ảnh minh họa).
Để đạt được các mục tiêu giảm nhựa như giảm hơn 43% nhựa rò rỉ vào năm 2030 và đạt mức giảm 75% rác thải nhựa ra biển, theo ước tính của KPMG, Việt Nam cần nguồn tài chính khoảng 8-9 tỷ USD trong 5 năm tới. Trong đó, 2-2,5 tỷ USD phục vụ việc giảm, thay thế nhựa ở đầu nguồn; 1,4-2 tỷ USD cho thu thập, phân loại; 2,8-3,4 tỷ USD cho tái chế; khoảng 1 tỷ USD cho các biện pháp can thiệp; 700-900 triệu USD cho biện pháp xử lý cuối cùng.
Nhóm nghiên cứu nhận định, sau khi trừ đi các khoản đóng góp từ Chính phủ, hợp tác đa phương, song phương, doanh nghiệp tư nhân thì nguồn tiền thiếu hụt khoảng 6-7 tỷ USD.
Để có nguồn bổ sung, nhóm chuyên gia đưa ra 6 khuyến nghị cho Việt Nam. Đầu tiên là cải cách và tối ưu hóa khung trách nhiệm mở rộng nhà sản xuất; tăng cường tiêu chuẩn và chứng nhận chất lượng; thúc đẩy đầu tư cho đổi mới trong nhựa tái chế và nhựa thay thế; chính thức hóa và hỗ trợ khu vực phi chính thức; thiết lập hệ sinh thái tái chế có thể mở rộng thông qua các cụm công nghiệp và tăng cường quản lý chất thải đô thị và nông thôn.
Trong khi đó, theo bà Ramla Khalidi - Trưởng Đại diện UNDP Việt Nam, kể từ khi ra mắt năm 2020, NPAP Việt Nam đã kết nối hơn 200 tổ chức và hỗ trợ trên 160 dự án giảm thiểu ô nhiễm nhựa. Sáng kiến này đã thúc đẩy hơn 570 giải pháp sáng tạo, huy động tổng vốn đầu tư hơn 1 triệu USD.
"Nhờ sự phối hợp chặt chẽ đó đã góp phần định hình và lồng ghép nguyên tắc bao trùm vào các chính sách của Việt Nam," bà Ramla Khalidi nói và nhấn mạnh nếu mười năm trước, Việt Nam thường được xếp vào nhóm các quốc gia gây ô nhiễm nhựa hàng đầu thế giới thì nay câu chuyện đó đang thay đổi, không phải vì vấn đề đã được giải quyết hoàn toàn, mà vì Việt Nam đang có những bước đi thực chất và đo lường được để giải quyết vấn đề.
“Chuyển sang mối quan hệ đối tác thực sự bền vững sẽ cần thời gian. Điều này đòi hỏi hệ thống vận hành hiệu quả, sự dẫn dắt tích cực ở cấp quốc gia, nguồn tài chính ổn định. Dẫu vậy, điều này là hoàn toàn khả thi nếu tất cả các bên cùng chia sẻ trách nhiệm và duy trì hợp tác,” bà Ramla Khalidi nói.
Hội thảo cũng đã công bố thành lập nhóm Kỹ thuật chính sách của Chương trình Đối tác hành động quốc gia về nhựa. Nhóm quy tụ 15 thành viên là các nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp, nhà nghiên cứu và đối tác phát triển. Ông Hồ Kiên Trung, Cục phó Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) làm trưởng nhóm.
Ông Trung chia sẻ, nhóm kỹ thuật sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình lộ trình tuần hoàn nhựa của Việt Nam. Hoạt động của nhóm sẽ củng cố nền tảng chính sách cần thiết cho những thay đổi dài hạn, mang tính hệ thống và đóng góp cho cam kết của Việt Nam trong việc xây dựng một nền kinh tế tuần hoàn nhựa bền vững.
Theo đánh giá của ông Vũ Đức Đam Quang, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), đây là thời điểm then chốt để Việt Nam chủ động định hình các đề xuất phù hợp điều kiện trong nước đồng thời phát huy vai trò là thành viên tích cực của khu vực châu Á - Thái Bình Dương trong quá trình xây dựng Thỏa thuận toàn cầu.
