Vĩnh biệt Nhà báo áo lính có kỷ niệm đặc biệt với Bác Hồ
Dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam năm nay, tôi đã nhủ lòng sẽ đến thăm hỏi sức khỏe của bậc tiền bối, Đại tá, Nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp, nguyên phóng viên Báo Quân đội nhân dân – một người con của quê hương Hưng Yên. Vậy mà, khi còn đang bị cuốn trong công việc, chưa kịp sắp xếp thời gian thì buổi tối 11/6, vừa từ cơ quan về nhà, mở trang Báo Quân đội nhân dân thân quen ra đọc, tôi lặng người trước thông tin “cây đại thụ” của báo chí Quân đội nói riêng, báo chí cách mạng Việt Nam nói chung đã rời xa cõi tạm, ở cái tuổi 103 bao người ước vọng.
Đại tá, Nhà báo Quân đội Nguyễn Khắc Tiếp, người con của quê hương Hưng Yên từng tác nghiệp trong các cuộc kháng chiến lịch sử của dân tộc. Ảnh: VIỆT TRUNG
Trong giây phút bần thần, những lần được vinh dự gặp, hỏi chuyện Đại tá, Nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp cứ dần dần bồng bềnh trôi về trong trí nhớ của tôi. Vài lần được ngồi với bậc tiền bối đáng kính cùng quê ở góc sân của căn nhà có khoảnh vườn đầy thơ mộng, những câu chuyện, kỷ niệm về làm báo chiến trường, từ chiến dịch Điện Biên Phủ, đến chiến trường Trị Thiên khói lửa, rồi cả mặt trận biên giới cứ ào ạt trào ra. Nhưng với tôi, ấn tượng nhất là câu chuyện mà Đại tá, Nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp kể về hồi mới vào nghề, ông vinh dự được gặp, đưa tin về hoạt động của Bác Hồ tại Đền Hùng (Phú Thọ), khi Người đến giao nhiệm vụ cho cán bộ, chiến sĩ Đại đoàn 308, đơn vị nhận nhiệm vụ tiếp quản Thủ đô Hà Nội sau chiến thắng Điện Biên Phủ…
Tháng 9/1954, khi đang công tác tại Thái Nguyên, chàng phóng viên trẻ Nguyễn Khắc Tiếp nhận được lệnh có mặt tại Đền Hùng (Phú Thọ) gấp để đưa tin về một sự kiện quan trọng. Hồi ấy, đường sá vô cùng gian nan, khoảng cách giữa hai nơi lại xa, trong khi ông Tiếp chưa thông thuộc địa hình. Mặc dù vậy, với tinh thần của người lính cầm bút, ông nhanh chóng hình thành “kế hoạch” trong đầu rồi lấy xe đạp từ Thái Nguyên qua nhiều chặng đường đồi núi, vừa đi vừa hỏi đường để đến địa điểm được giao đúng thời gian.
Lúc đạp xe đến thôn Cổ Tích, xã Hy Cương (thành phố Việt Trì), ông thấy rất đông bộ đội đang tập trung. Song, khi dò hỏi thông tin, ông ngạc nhiên khi thấy kể cả các cán bộ từng quen trong Đại đoàn 308, ai cũng đều giữ kín. "Chắc là một sự kiện rất đặc biệt nên mới được bảo vệ nghiêm ngặt đến vậy", ông Tiếp nghĩ. Từ suy nghĩ ấy, cả đêm ông gần như không ngủ, thao thức chuẩn bị cho nhiệm vụ chưa rõ nội dung. Theo như ông kể, ngày ấy, nhà báo còn rất thiếu thốn phương tiện tác nghiệp (không máy ảnh, không ghi âm) nên ông buộc phải quan sát thật kỹ và ghi nhớ từng chi tiết.
Đến sáng ngày 18/9/1954, sự kiện đặc biệt ấy được hé lộ: Bác Hồ đến thăm Đền Hùng và gặp gỡ cán bộ Đại đoàn 308 trước khi đơn vị tiến về tiếp quản Thủ đô. Khi trò chuyện với tôi, ở tuổi đã gần 100, ông Tiếp vẫn rất minh mẫn, nhớ lại: “Bác đến trong trang phục giản dị, quàng khăn để tránh bị nhận ra. Khi gặp bà con địa phương, Bác chỉ cười, giới thiệu: "Tôi là khách từ xa đến hành hương, thăm đền các Vua Hùng". Khoảng 9 giờ sáng hôm sau, Bác xuất hiện trước Đền Thượng. Các cán bộ, chiến sĩ Đại đoàn 308 quây quần quanh Bác. Trong không khí trang nghiêm, Bác hỏi: "Các cháu có biết đây là đâu không?". Cả đoàn đồng thanh đáp: "Thưa Bác, đây là Đền Hùng ạ!". Bác mỉm cười, ôn tồn nói: " Đúng! Đền thờ các Vua Hùng, tổ tiên của chúng ta, Bác cháu ta gặp nhau ở đây tuy tình cờ nhưng lại rất có ý nghĩa. Nơi đây, các Vua Hùng đã khai lập ra nước ta. Bác cháu ta là những người đang khôi phục đất nước… Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước.."…
Lời dạy ấy, trong khung cảnh linh thiêng của núi Nghĩa Lĩnh, in sâu trong ký ức không chỉ của ông Tiếp, mà của hàng trăm cán bộ, chiến sĩ có mặt hôm ấy. Tất cả đều xúc động, im phăng phắc lắng nghe từng lời của Bác. Ông Tiếp kể thêm: “Sau khi ôn lại truyền thống, Bác ôn tồn giao nhiệm vụ: Các cháu được Đảng và Chính phủ giao nhiệm vụ tiếp quản Thủ đô, trái tim của cả nước, trung tâm chỉ đạo toàn quốc. Đây là vinh dự lớn, nhưng cũng là trách nhiệm rất lớn. Tiếp thu Hà Nội tốt hay xấu ảnh hưởng đến việc củng cố hòa bình, thực hiện thống nhất, hoàn thành độc lập và dân chủ trong toàn quốc. Các cháu chỉ có nhiệm vụ, chỉ có quyền làm cho việc tiếp thu tốt, không được làm cho việc tiếp thu xấu…”.
Ngồi giữa những chàng lính trẻ, Người nhấn mạnh việc chấp hành nghiêm kỷ luật khi vào thành phố, và kết thúc bằng một câu hỏi gần gũi: “Chính phủ đã đề ra 10 điều kỷ luật của bộ đội, cán bộ và nhân viên công tác khi vào thành phố mới giải phóng. Bác mong bộ đội nghiêm chỉnh chấp hành, phải làm gương mẫu đúng đắn. Được không?”. Cả đoàn lại đồng thanh: "Dạ được ạ!". Sau đó, Bác tặng Đại đoàn 308 bốn mươi chiếc huy hiệu để trao thưởng cho các cán bộ, chiến sĩ tiêu biểu. Trước khi chia tay, mọi người quây quanh tiễn Bác. Người dân địa phương, khi hay tin, ùa ra đường vẫy tay, hô vang "Hồ Chủ Tịch muôn năm!" trong niềm vui vỡ òa. “Cảnh tượng ấy đến giờ tôi vẫn nhớ như in”, ông Tiếp xúc động kể với tôi...
Ngay sau sự kiện, ông Tiếp tức tốc trở về Hà Nội viết bài “Chúng cháu nguyện cố gắng xứng đáng là cháu Bác”, đăng trên Báo Quân đội nhân dân. Bài báo là một trong những ghi chép đầu tiên về buổi giao nhiệm vụ lịch sử của Bác Hồ tại Đền Hùng, sau này trở thành nguồn tư liệu quý, là cảm hứng sáng tác cho nhiều tác phẩm văn học, hội họa, điêu khắc. Từ lần gặp gỡ thiêng liêng ấy, Đại tá, Nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp coi lời Bác dạy là kim chỉ nam cho cả sự nghiệp cầm bút và hành trình người lính. Ông tiếp tục gắn bó với báo chí Quân đội, đi qua nhiều chiến trường ác liệt: từ Trị Thiên - Huế, Khe Sanh, Quảng Trị đến biên giới phía Bắc năm 1979. Là một trong số hiếm hoi phóng viên chiến trường có mặt trong cả ba cuộc kháng chiến lớn của dân tộc thế kỷ 20, Đại tá, Nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp không chỉ là nhân chứng sống mà còn là người kể lại lịch sử bằng ngòi bút trung thực và đầy cảm xúc…
Xin vĩnh biệt bậc tiền bối đáng kính, cây đại thụ của báo chí cách mạng Việt Nam, Đại tá, Nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp. Trong suốt cuộc đời mình, ông luôn là tấm gương mẫu mực về bản lĩnh, phẩm chất, đức độ của người chiến sĩ cầm bút, tận tâm, tận hiến cho cách mạng, theo đúng lời dạy của Bác Hồ dưới chân núi Nghĩa Lĩnh năm nào. Và giờ đây, khi về với tiên tổ, với thế giới người hiền, ông có thể mỉm cười vì mình đã sống trọn vẹn với lời tự nhủ trong tít của bài báo lịch sử cách đây 71 năm: “ Chúng cháu nguyện cố gắng xứng đáng là cháu Bác”.
