Xã Quang Minh giảm nghèo bền vững - nền tảng cho nông thôn hiện đại

Các hội, đoàn thể xã Quang Minh phối hợp với Phòng giao dịch Ngân hàng chính sách xã hội Mê Linh xét duyệt cho các hội viên vay vốn phát triển kinh tế. Ảnh: Thanh Tuyền

Để không ai bị bỏ lại phía sau

Một buổi họp thôn cuối năm tại xã Quang Minh diễn ra lặng lẽ nhưng nghiêm túc. Danh sách hộ cận nghèo được đưa ra thảo luận công khai. Mỗi cái tên không chỉ là một con số, mà là một hoàn cảnh cụ thể như: Thiếu vốn sản xuất, thiếu việc làm ổn định, thu nhập bấp bênh hay thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản…

Khác với cách làm hình thức trước đây, công tác rà soát hộ nghèo ở Quang Minh được thực hiện theo chuẩn nghèo đa chiều của thành phố Hà Nội, bảo đảm đúng quy trình, công khai, dân chủ, có sự tham gia giám sát của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể. Việc đánh giá không chỉ dựa vào thu nhập, mà còn xem xét mức độ thiếu hụt về y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, thông tin, vệ sinh môi trường…

Phó Chủ tịch UBND xã Quang Minh Hoàng Quốc Thịnh khẳng định: “Rà soát hộ nghèo là khâu then chốt, quyết định hiệu quả của toàn bộ chính sách giảm nghèo. Chúng tôi xác định phải làm thật, làm kỹ, đúng người, đúng hoàn cảnh. Có như vậy, các chính sách hỗ trợ mới đến trúng đối tượng, tránh dàn trải và hình thức”.

Còn Trưởng phòng Kinh tế xã Quang Minh Phùng Công Thế cho biết, từ việc rà soát, lập danh sách hộ cận nghèo, xã phân tích rõ nguyên nhân của từng hộ để triển khai kế hoạch hỗ trợ cụ thể. Hộ thiếu vốn được kết nối tín dụng ưu đãi; hộ thiếu kiến thức sản xuất được hỗ trợ tập huấn, chuyển giao kỹ thuật; hộ thiếu việc làm được giới thiệu học nghề, tạo việc làm tại chỗ. Cách làm này giúp người dân không trông chờ, ỷ lại mà chủ động tham gia vào hành trình thoát nghèo của chính mình.

Tạo “cần câu” để người dân làm ăn bền vững

Nhờ được vay vốn, chị Nguyễn Thị Loan đã mạnh dạn kinh doanh đem lại thu nhập ổn định, vươn lên thoát nghèo. Ảnh: Ngọc Duy

Trong bức tranh giảm nghèo ở Quang Minh, tín dụng chính sách xã hội được xem là một trong những trụ cột quan trọng nhất. Những đồng vốn ưu đãi, lãi suất thấp đã trở thành “cần câu” giúp hàng nghìn hộ nông dân đầu tư sản xuất, từng bước ổn định và nâng cao thu nhập.

Tại thôn Phù Trì, chị Nguyễn Thị Loan - hội viên Hội Phụ nữ xã Quang Minh kể lại quãng thời gian gia đình gặp khó khăn khi thu nhập chỉ trông vào vài sào ruộng. Nhờ được Tổ tiết kiệm và vay vốn của Chi Hội Phụ nữ hướng dẫn, chị mạnh dạn vay vốn Ngân hàng Chính sách xã hội để kinh doanh, thu mua hành, tỏi, rau củ quả mang đi bán giúp cuộc sống gia đình bớt khó khăn. “Nếu không có vốn vay ưu đãi, gia đình tôi không dám làm. Giờ có việc làm ổn định, thu nhập khá hơn, con cái được học hành đầy đủ, tôi thấy yên tâm hơn rất nhiều”, chị Nguyễn Thị Loan chia sẻ.

Thống kê của Phòng Giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội Mê Linh, đến hết tháng 10-2025, tổng dư nợ tín dụng chính sách trên địa bàn xã Quang Minh đạt hơn 142 tỷ đồng, với hơn 2.000 khách hàng vay vốn; tỷ lệ nợ quá hạn gần như bằng 0. Kết quả này cho thấy sự phối hợp rất chặt chẽ giữa ngân hàng với chính quyền xã và các tổ chức chính trị – xã hội. Vốn vay đến đúng đối tượng, được sử dụng đúng mục đích, phát huy hiệu quả trong sản xuất, kinh doanh và cải thiện đời sống người dân.

Đáng chú ý, việc giảm lãi suất cho vay một số chương trình tín dụng chính sách từ tháng 12-2025 theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ đã tạo thêm động lực để người dân tiếp cận vốn, mở rộng sản xuất, nhất là trong bối cảnh nhiều chi phí đầu vào còn cao.

Không chỉ hỗ trợ từng hộ riêng lẻ, xã Quang Minh xác định phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã là hướng đi bền vững, giúp nông dân thoát nghèo một cách căn cơ. Điển hình, Hợp tác xã làng nghề sen Mê Linh ở thôn Liễu Trì, xã Quang Minh đang tạo nên diện mạo mới cho nông nghiệp địa phương. Từ vài héc-ta ban đầu, ông Lã Quang Khanh thuê đất của các địa phương xung quanh để mở rộng diện tích trồng sen lên hơn 50ha, hình thành chuỗi giá trị từ trồng sen, chế biến trà sen đến phát triển du lịch sinh thái.

Mô hình trồng sen của Hợp tác xã làng nghề sen Mê Linh cho thu nhập cao ở xã Quang Minh. Ảnh: Thanh Tuyền

Ông Lã Quang Khanh, Giám đốc Hợp tác xã làng nghề sen Mê Linh cho biết: “Nếu sản xuất manh mún thì hiệu quả rất thấp. Khi liên kết thành hợp tác xã, chúng tôi chủ động được đầu ra, xây dựng thương hiệu, thu nhập của xã viên tăng gấp nhiều lần so với trồng lúa trước đây”. Còn tại thôn Thường Lệ, xã Quang Minh, Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Việt Doanh cũng thành công với mô hình sản xuất và nhân giống thành công giống ổi lê Đài Loan, góp phân nâng cao thu nhập, tạo việc làm cho xã viên.

Giám đốc Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Việt Doanh Đào Việt Dũng cho hay: Hợp tác xã đang canh tác hơn 54ha diện tích cây ăn quả (ổi, bưởi, thanh long...) đều được sản xuất theo quy trình VietGAP. Các sản phẩm quả của Hợp tác xã đã có nhãn hiệu, truy xuất nguồn gốc xuất xứ nên vấn đề đầu ra không còn là nỗi lo. Đặc biệt, trái ổi của Hợp tác xã đã có giá trị kinh tế rất cao, mỗi ngày cung cấp ra thị trường trung bình hơn 1 tấn ổi, thu về 20 triệu đồng.

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Quang Minh Hoàng Quốc Thịnh, chính quyền xã đóng vai trò “bà đỡ” cho kinh tế tập thể: “Chúng tôi tập trung hỗ trợ hợp tác xã từ thủ tục pháp lý, tiếp cận đất đai, tín dụng, đến xây dựng nhãn hiệu, xúc tiến thương mại. Khi hợp tác xã phát triển, người dân có việc làm, có thu nhập ổn định thì mục tiêu giảm nghèo mới thực sự bền vững”.

Trong hành trình giảm nghèo, Hội Nông dân và Hội Phụ nữ xã Quang Minh giữ vai trò đặc biệt quan trọng. Đây là lực lượng trực tiếp đưa chính sách đến từng hộ dân, đồng hành cùng hội viên trong suốt quá trình sản xuất, kinh doanh. Chủ tịch Hội Nông dân xã cho biết, không chỉ vận động hội viên vay vốn, Hội còn hỗ trợ tập huấn kỹ thuật, kết nối tiêu thụ sản phẩm, xây dựng mô hình kinh tế hiệu quả. Mục tiêu là giúp hội viên tự đứng vững, không tái nghèo. Bên cạnh đó, Hội Nông dân còn phối hợp với các hội, đoàn thể trong xã triển khai phong trào “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi” cùng các mô hình phụ nữ, nông dân ra quân vệ sinh môi trường, xây dựng nông thôn xanh – sạch – đẹp, tạo sự lan tỏa mạnh mẽ, góp phần nâng cao chất lượng sống của người dân.

Bên cạnh phát triển kinh tế, xã Quang Minh đặc biệt chú trọng bảo đảm an sinh xã hội, nhất là khi người dân gặp rủi ro do thiên tai, ngập úng. Những đợt mưa lớn vừa qua đã khiến nhiều khu vực bị ảnh hưởng, nhưng sự vào cuộc kịp thời của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể đã giúp người dân sớm ổn định đời sống.

Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Quang Minh Nguyễn Thanh Liêm khẳng định: “Giảm nghèo không chỉ là tăng thu nhập, mà còn là giúp người dân yên tâm trước những rủi ro trong cuộc sống. Quan điểm của xã là không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Từ những cuộc họp thôn rà soát nghèo, từ nguồn vốn tín dụng ưu đãi, từ các hợp tác xã kiểu mới đến vai trò nòng cốt của các tổ chức hội, đoàn thể, xã Quang Minh đang từng bước hình thành một mô hình giảm nghèo bền vững gắn với phát triển kinh tế nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu và hướng tới trở thành đô thị hiện đại.

Thực tiễn cho thấy, khi chính sách đi đúng hướng, tổ chức thực hiện quyết liệt và người dân thực sự là chủ thể, giảm nghèo không còn là nhiệm vụ ngắn hạn mà trở thành động lực cho phát triển lâu dài. Quang Minh hôm nay không chỉ hướng tới mục tiêu “thoát nghèo”, mà cao hơn là xây dựng một vùng nông thôn ổn định, hiện đại, nơi người nông dân có thể yên tâm làm ăn, làm giàu chính đáng trên chính mảnh đất quê hương mình.

Hoàng Sơn