Xây dựng chương trình giáo dục mầm non mới: Không được phép sai lầm

Quang cảnh hội thảo

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn, Quyền Giám đốc điều hành Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam Christophe Lemiere đồng chủ trì hội thảo.

Đây là một trong những hoạt động quan trọng để chuẩn bị cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc xây dựng chương trình giáo dục mầm non (GDMN) mới.

Tại hội thảo, đại diện Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam và Vụ GDMN (Bộ GD-ĐT) đã báo cáo đánh giá kết hơn 10 năm phát triển GDMN, 10 năm thực hiện chương trình GDMN Việt Nam, định hướng xây dựng chương trình GDMN mới. Theo đó, sau hơn 10 năm tổ chức thực hiện, đến nay chương trình GDMN đã được thực hiện ở 15.461 cơ sở (đạt 100%), trong đó có 5.255.889 trẻ (99%) học 2 buổi/ngày. Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số hạn chế…

Hội thảo đã ghi nhận ý kiến trao đổi, báo cáo về kinh nghiệm xây dựng chương trình GDMN của một số quốc gia trên thế giới.

Theo Tiến sĩ Aija Rinkinen, Chuyên gia cao cấp về giáo dục tại Ngân hàng Thế giới, xây dựng chương trình GDMN không chỉ đơn thuần là nơi chăm sóc trẻ để cha mẹ đi làm mà thay vào đó là xây dựng triết lý giáo dục. Tại đó, trẻ em là trung tâm, chăm sóc và phát triển trẻ là phương pháp. Giáo viên được liên tục bồi dưỡng để cập nhật, đổi mới; trẻ em được xác định và hỗ trợ các nhu cầu cần thiết. Nhà trường phối hợp với phụ huynh, gia đình cùng với các tổ chức xã hội, y tế…

Chuyên gia giáo dục đến từ Trường Đại học Giáo dục Hồng Kông cũng cho rằng, khác với cách học truyền thống chú trọng truyền tải về kiến thức, hiện nay, các chuyên gia GDMN tập trung xây dựng chương trình mới hướng đến những phương pháp giáo dục cung cấp cho trẻ các kỹ năng, dụng cụ, thiết bị, bối cảnh, qua đó phát triển năng lực, cảm xúc, trẻ em học được cách chia sẻ, chăm sóc, trải nghiệm, hỗ trợ những người xung quanh.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn phát biểu tại hội thảo

Quyền Giám đốc điều hành Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam Christophe Lemiere cho rằng, việc đầu tư cho GDMN sẽ giúp tăng cường số lượng học sinh tốt nghiệp THPT ở Việt Nam.

“Theo nghiên cứu của chúng tôi, những quốc gia có sự đầu tư vào GDMN, khi trưởng thành người dân có thu nhập cao hơn 30% so với thông thường. Đầu tư mầm non cũng giúp các bà mẹ dành thời gian nhiều hơn cho công việc, từ đó tăng nguồn thu nhập cho gia đình”, ông Christophe Lemiere nói.

Quyền Giám đốc điều hành Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cũng đánh giá cao những giải pháp của Việt Nam dành cho trẻ em dân tộc thiểu số, trẻ em thiệt thòi. Đồng thời, khẳng định cam kết của Ngân hành thế giới tiếp tục hỗ trợ các hoạt động phát triển con người, trong đó có GDMN tại Việt Nam.

Bộ GD-ĐT cho biết, chương trình GDMN mới sẽ được xây dựng với quan điểm chung là cần kế thừa và phát triển trên quan điểm chương trình hiện hành; thể hiện rõ nét hơn quan điểm tiếp cận phát triển phẩm chất năng lực trẻ em mầm non phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi, hướng đến hình thành những giá trị cốt lõi của con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

Chương trình cũng tiếp cận với các phương pháp giáo dục tiên tiến, hội nhập với giáo dục quốc tế và chú ý nhiều hơn đến các vấn đề giáo dục trẻ trở thành công dân toàn cầu trong hoàn cảnh cách mạng khoa học công nghệ lần thứ 4.

Theo Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn, trước yêu cầu cao hơn, xa hơn của quá trình đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT, chương trình GDMN hiện hành đã tốt nhưng là chưa đủ đề làm tốt hơn nữa.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của bậc học nền tảng, có vai trò quyết định trong hình thành nhân cách, thể chất của con người, xây dựng chương trình GDMN mới, Bộ trưởng mong rằng sẽ có được những định hướng đúng đắn về xây dựng chương trình, tránh được nhiều nhất những sai lầm; đảm bảo, chương trình vừa tiếp thu được kinh nghiệm của thế giới, khoa học của GDMN, vừa phù hợp với thực tiễn văn hóa, phong tục, tập quán của người Việt Nam.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh một số nguyên tắc khi xây dựng chương trình như tính kế thừa chương trình cũ, lấy nền tảng khoa học tâm lý học, trong đó nhấn mạnh đặc thù lứa tuổi. Bộ trưởng cũng đề nghị nhóm chuyên môn xem xét thật thấu đáo cách tiếp cận năng lực phù hợp với GDMN, bởi nếu không thận trọng sẽ lấy cách tiếp cận phổ thông cho bậc học này.

Thống nhất với mục tiêu chung là nhằm phát triển con người toàn diện, song Bộ trưởng cho rằng, cần định hướng các giá trị ở bậc học mầm non theo hướng giản dị, trong đó, định hướng đầu tiên là sự lương thiện của con người.

“Vì đây là vấn đề hệ trọng, không được phép sai lầm, nên cần rút kinh nghiệm những giai đoạn trước, việc khảo sát, thử nghiệm phải làm rất thấu đáo. Mục tiêu là có một chương trình GDMN tốt, phù hợp với lứa tuổi, phù hợp với khả năng thực hiện. Tinh thần là dành tất cả những gì tốt nhất dành cho trẻ em. Nhưng cần chuẩn bị các điều kiện, cơ sở vật chất, giáo viên… để có thể có được kết quả tốt nhất”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

PHAN THẢO