Xây dựng Huế thành hình mẫu phát triển nông nghiệp bền vững

Ông Nguyễn Đình Đức, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường

Trao đổi với Báo Huế ngày nay, Giám đốc Sở NN&MT Nguyễn Đình Đức đã có những chia sẻ và kỳ vọng vào một chiến lược để xây dựng Huế thành hình mẫu phát triển nông nghiệp bền vững. Ông cho biết:

Giai đoạn 2021 - 2025, tốc độ tăng trưởng ngành nông nghiệp TP. Huế bình quân đạt 2,94%/năm, chiếm 9,5% trong GRDP, là mức tăng trưởng khá cao, đóng góp tích cực vào tăng trưởng chung của toàn thành phố. Giá trị xuất khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản ước đạt hơn 265 triệu USD. Các chỉ số trồng trọt cho thấy có sự chuyển biến tốt. Diện tích lúa hằng năm đạt 53.500ha, năng suất ước đạt 61 tạ/ha, tăng 2,1%. Diện tích trồng rau màu ước đạt 4.500ha, hồ tiêu 210ha, cây cao su 5.637ha, mỗi năm trồng mới khoảng 6.000ha rừng; diện tích cây ăn quả 3.500ha, tăng 11% so với năm 2020…

Nhiệm kỳ qua, ngành nông nghiệp đối mặt với không ít khó khăn, thách thức, nhưng vẫn vượt kế hoạch đề ra. Ông có thể chia sẻ về kinh nghiệm trong công tác điều hành?

Ngành nông nghiệp tiếp tục giữ vai trò trụ đỡ trong bối cảnh khó khăn của nền kinh tế và được cơ cấu lại theo hướng sản xuất hàng hóa. Có được thành quả đó, trong công tác điều hành, cơ cấu sản xuất nông nghiệp tiếp tục được điều chỉnh phù hợp, hiệu quả; đẩy mạnh phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, thực hiện hiệu quả định hướng cơ cấu lại ngành nông nghiệp nhằm nâng cao chất lượng và giá trị gia tăng.

Ông đánh giá thế nào về lợi thế phát triển kinh tế nông nghiệp xanh, liên kết, đa giá trị theo hướng nông nghiệp đô thị?

Huế đã có sự gắn kết phát triển nông nghiệp, nông thôn với phát triển du lịch; xây dựng các mô hình nông nghiệp ven đô thị gắn với du lịch trải nghiệm. Đẩy mạnh quy hoạch khu vực, vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; xây dựng thương hiệu các đặc sản địa phương để nâng cao giá trị sản phẩm. Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đạt kết quả tích cực. Liên kết trong sản xuất đạt hiệu quả cao, nhiều giống lúa mới có năng suất, chất lượng được đưa vào sản xuất thành công như HG12, HG244, JO2, VNR20, TBR97…

Công tác xúc tiến thương mại nông sản được đổi mới. Tập trung lựa chọn các sản phẩm đặc sản, riêng có của Huế để tiếp cận một số hệ thống siêu thị tại các thành phố lớn và đã kết nối thành công. Đến năm 2025, Huế có 114 sản phẩm được công nhận đạt chuẩn OCOP; trong đó, có 19 sản phẩm đạt 4 sao, 94 sản phẩm đạt 3 sao, 6 sản phẩm du lịch nông thôn đạt 3 sao. Đặc biệt, lần đầu tiên Huế có sản phẩm được công nhận đạt chuẩn OCOP 5 sao cấp quốc gia.

Là thành phố di sản văn hóa, Huế có tiềm năng kết hợp nông nghiệp với du lịch, như mô hình tham quan vườn rau sạch, trải nghiệm canh tác tại các làng quê. Điều này không chỉ tăng thu nhập cho nông dân mà còn quảng bá nông sản địa phương. Với vị trí giáp Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Trị, Lào và Biển Đông, Huế có lợi thế về giao thông và logistics. Các dự án hạ tầng như cầu qua cửa biển Thuận An, cảng Chân Mây… sẽ góp phần hỗ trợ vận chuyển nông sản, mở rộng thị trường xuất khẩu.

Thực tế, việc đổi mới, phát triển các hình thức tổ chức sản xuất chưa đáp ứng được yêu cầu; số lượng và chất lượng các mô hình liên kết trong sản xuất còn hạn chế, thiếu bền vững. Ông có thể nói rõ hơn về giải pháp phát triển nông nghiệp bền vững?

TP. Huế trực thuộc Trung ương nhận được sự quan tâm lớn hơn từ Chính phủ trong đầu tư công nghệ, thúc đẩy chuyển đổi số và ứng phó biến đổi khí hậu, tạo động lực cho nông nghiệp phát triển bền vững. Theo đó, ngành sẽ tập trung chỉ đạo đột phá các lĩnh vực có tiềm năng, lợi thế, còn dư địa phát triển như nuôi trồng thủy sản, lâm nghiệp, dược liệu, đa dạng hóa phương thức sản xuất… nhằm duy trì tốc độ tăng trưởng giai đoạn 2025 - 2030 đạt từ 3-4%, giảm phụ thuộc vào cây lúa đối với tăng trưởng của ngành. Đồng thời, thúc đẩy hợp tác, liên kết, phát triển chuỗi giá trị, các mô hình nông nghiệp tiên tiến; tổ chức lại các khâu quan trọng trong sản xuất nông nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả, đảm bảo phát triển bền vững.

Tuy nhiên, phát triển nông nghiệp thành phố đang gặp phải nhiều thách thức?

Sự mở rộng của các khu đô thị, khu công nghiệp và các dự án du lịch tại Huế làm giảm diện tích đất nông nghiệp. Nhiều nông dân chuyển sang ngành nghề khác, dẫn đến thiếu hụt lao động nông nghiệp. Dù có tiến bộ, nhưng nhiều nông dân vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận công nghệ cao, giống cây trồng chất lượng và nguồn vốn đầu tư. Nông sản Huế phải cạnh tranh với sản phẩm từ các tỉnh lân cận và hàng nhập khẩu. Việc xây dựng thương hiệu và đảm bảo chất lượng đạt chuẩn xuất khẩu là thách thức lớn. Thách thức lớn nhất vẫn là làm sao để đảm bảo sự hài hòa giữa phát triển nông nghiệp với bảo vệ môi trường.

Vậy, đâu là chiến lược để xây dựng Huế thành hình mẫu phát triển nông nghiệp bền vững trong giai đoạn mới?

Nông nghiệp bền vững không thể tách rời khỏi công nghệ và đổi mới mô hình sản xuất. Những năm gần đây, Huế đã thử nghiệm nhiều mô hình canh tác hiện đại, như lúa IPHM, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP. Trong lĩnh vực thủy sản, các công nghệ như BioFloc, BMP, CoC giúp kiểm soát môi trường nuôi trồng, hạn chế dịch bệnh và nâng cao chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, thách thức nằm ở khả năng tiếp cận của người dân với các mô hình này. Không phải ai cũng có điều kiện để đầu tư vào công nghệ cao, trong khi đầu ra của sản phẩm sạch vẫn chưa ổn định do chưa có sự liên kết chặt chẽ giữa nông dân, doanh nghiệp và thị trường tiêu thụ.

Giai đoạn 2025 - 2030, ngành sẽ phát huy mạnh mẽ thế mạnh về nông nghiệp xanh, tài nguyên thiên nhiên để phát triển và đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng của thành phố. Phát triển nông nghiệp bền vững không thể chỉ dựa vào các chính sách ngắn hạn, mà cần một chiến lược lâu dài, bao gồm cả cải cách quản lý, ứng dụng công nghệ cao và thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp. Để đạt được mục tiêu phát triển bền vững, Huế cần có chính sách linh hoạt, tận dụng tối đa tài nguyên nhưng vẫn đảm bảo cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Nếu làm được điều này, Huế sẽ không chỉ giữ vững vị thế là thành phố xanh mà còn trở thành hình mẫu về nông nghiệp bền vững của cả nước.

Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!

Bá Trí (thực hiện)