Xây dựng tiêu chí nông thôn mới nâng cao ở xã Lam Sơn
Thuộc huyện miền núi còn nhiều khó khăn, nhưng xã Lam Sơn (Ngọc Lặc) đã biết lựa chọn thế mạnh để xây dựng nhiều chỉ tiêu, tiêu chí nổi trội. Một trong số đó chính là cảnh quan môi trường với hệ thống tường rào xanh ấn tượng và phong trào văn hóa - văn nghệ nâng cao đời sống tinh thần cho Nhân dân.

Đời sống văn hóa tinh thần của người dân xã Lam Sơn được nâng cao nhờ thực hiện tiêu chí NTM nâng cao.
Trên cơ sở nền tảng xã NTM, sự năng động của cán bộ địa phương cũng như tinh thần đồng thuận của Nhân dân, từ đầu năm 2023, huyện Ngọc Lặc đã quyết định lấy xã Lam Sơn làm điểm XDNTM nâng cao. Từ đó, ban chỉ đạo xã đã triển khai công tác tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, mục tiêu kế hoạch thực hiện về XDNTM của xã, những nội dung cơ bản của chương trình. Tuyên truyền qua các hội nghị, hệ thống loa truyền thanh, pa nô khẩu hiệu, các chương trình văn hóa - văn nghệ và cả các ứng dụng trên nền tảng internet, người dân đã phát huy vai trò chủ thể. Nhiều phong trào đã được triển khai, như: “nhà sạch, vườn đẹp, hàng rào xanh”, “ngày chủ nhật sạch”, “tuyến đường sáng, xanh, sạch, đẹp”, “tiếng kẻng bình yên và tổ liên gia phòng cháy, chữa cháy”...
Ngoài nguồn lực hỗ trợ từ Trung ương, tỉnh và huyện Ngọc Lặc, xã Lam Sơn có riêng các cơ chế khuyến khích, tạo động lực XDNTM nâng cao. Địa phương đã hỗ trợ gần 3 tỷ đồng để 9 thôn trên địa bàn mở rộng các tuyến đường, xây dựng rãnh thoát nước, lắp hệ thống điện chiếu sáng. Hơn 4.000m3 bê tông cũng được xã hỗ trợ để Nhân dân kiên cố hóa các tuyến đường, không kém các xã vùng đồng bằng của tỉnh.
Sau khi đạt chuẩn NTM năm 2016, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã Lam Sơn vẫn không ngừng phấn đấu để duy trì và ngày càng nâng cao hơn nữa chất lượng tiêu chí giao thông nông thôn. Xã đã tập trung các nguồn vốn để bảo trì, bảo dưỡng các tuyến đường giao thông cũ. Đồng thời, đầu tư nâng cấp mở rộng các tuyến đường trồng hoa, cây xanh dọc theo tuyến đường trục chính của xã, các thôn hàng tuần duy trì các hoạt động vệ sinh môi trường giúp đường làng, ngõ xóm luôn sáng, xanh, sạch, đẹp. Toàn xã có tới 80 tuyến đường lớn nhỏ với tổng chiều dài hơn 26km. Đến nay, tiêu chí giao thông trở thành điểm sáng trong XDNTM nâng cao ở xã miền núi này bởi 100% các tuyến đường xã, đường trục thôn, liên thôn, ngõ xóm đều được nhựa hoặc bê tông hóa với chiều rộng đạt tiêu chí.
Ấn tượng nhất, xã đã xây dựng được hàng rào chè mạn, hệ thống cây xanh, đường hoa ven khắp các đường lớn, ngõ nhỏ trong xã. Tại thôn 12 của xã, những hàng chè mạn nhiều năm được cắt tỉa vuông vức, chạy dọc khắp đường thôn ngõ xóm. Hiếm thấy có địa phương nào trên địa bàn tỉnh lại xây dựng được hệ thống hàng rào xanh, đường hoa như thôn miền núi này. Ông Phạm Quang Hùng, Bí thư Chi bộ thôn 12, chia sẻ: “Đồng bào Mường, Thái và Kinh trong thôn đã hiểu được XDNTM thì chính Nhân dân được hưởng lợi. Tất cả đã chung tay phát triển kinh tế, xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp, nâng cao phong trào văn hóa - văn nghệ, làm tốt công tác an ninh trật tự. Thôn cũng chính là đơn vị được huyện và xã chọn làm điểm và đã về đích thôn NTM kiểu mẫu”.
“Trong XDNTM, những việc chung, việc riêng chúng tôi đều được bàn. Từ đó mà tạo được sự đoàn kết. Riêng tiêu chí môi trường, ngoài chủ động vệ sinh khuôn viên hộ gia đình và đường ngõ quanh nhà, hàng tuần cả thôn đều chung tay vệ sinh chung, ai ai cũng hào hứng phấn khởi. Từ năm 2021, khi hội phụ nữ triển khai phong trào trồng hàng rào xanh, tôi là một trong những người đi đầu, phát triển tường bao chè mạn chạy dài hơn 50m” - bà Hoàng Thị Mận, một người dân cho biết.
Trong thực hiện tiêu chí số 6 về văn hóa, xã Lam Sơn đã tranh thủ các nguồn lực, phát triển được hệ thống thiết chế văn hóa khang trang. Xã có khu thể thao chung, xây dựng trung tâm văn hóa, hội trường đa năng 200 chỗ ngồi hiện đại, là địa điểm sinh hoạt cộng đồng thường xuyên. Cả 9 thôn trên địa bàn đều có nhà văn hóa khang trang gắn với khu luyện tập thể dục - thể thao gần 1.000m2 đến hơn 4.000m2. Hàng ngày, các tầng lớp Nhân dân đều tập trung đông đủ để luyện tập văn hóa - văn nghệ, thể thao, tăng tình đoàn kết. Từ đó, các điệu múa pồn pôông, dân ca, diễn xướng dân gian của đồng bào được khôi phục, phát triển.
NTM nâng cao cũng đem lại sự ấm no, kinh tế đủ đầy hơn nhờ phát triển tiêu chí sản xuất. Để tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân, địa phương đã tích cực du nhập, nhân rộng và phát triển các mô hình sản xuất mới, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, ứng dụng khoa học - kỹ thuật công nghệ, đưa các loại cây trồng, vật nuôi có hiệu quả cao vào sản xuất. Trong trồng trọt, xã hình thành các vùng chuyên canh trồng dứa gai, đồng thời vận động Nhân dân chuyển đổi các loại cây trồng kém hiệu quả sang các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, tạo điều kiện cho các hộ xây dựng mô hình gia trại vườn đồi với hình thức sản xuất kết hợp chăn nuôi. Hàng chục mô hình kinh tế cho thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm như: mô hình nuôi gà của các hộ gia đình Phạm Văn Yên, Nguyễn Quang Vui, Mông Thị Liên...; mô hình nuôi bò của gia đình anh Trần Sỹ Lương; trồng cây ăn quả kết hợp nuôi gà của gia đình ông Lê Trọng Thu; trồng cây cảnh, cây ăn quả kết hợp nuôi ong mật của gia đình anh Trịnh Ngọc Hân... Từ phát triển sản xuất, thu nhập bình quân đầu người của xã đã đạt 67,32 triệu đồng/năm, vượt hơn 5 triệu đồng/người/năm so với quy định thu nhập của xã NTM nâng cao miền núi.
Các chỉ tiêu, tiêu chí về y tế, giáo dục, hệ thống điện, hạ tầng thương mại nông thôn, cải cách hành chính... ở xã đều có bước nhảy vọt. Đầu năm 2025, xã miền núi Lam Sơn được Chủ tịch UBND tỉnh ra quyết định công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao.