Xe điện không còn được miễn phí trước bạ từ 1/3: Tác động ra sao?

Phí trước bạ là gì?

Lệ phí hay lệ phí trước bạ là một loại phí được ấn định mà cá nhân, tổ chức bắt buộc phải nộp cho cơ quan nhà nước phục vụ cho việc quản lý, cung cấp dịch vụ công do nhà nước quy định. Khoản phí này được áp dụng cho một số đối tượng được quy định tại Điều 3 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP do Chính phủ ban hành ngày 15/1/2022, thay thế Nghị định 140/2016/NĐ-CP.

Theo khoản 7 Điều 3 Nghị định 10/2022/NĐ-CP thì ô tô, rơ moóc hoặc sơ mi rơ moóc được kéo bởi ô tô, các loại xe tương tự xe ô tô là đối tượng chịu lệ phí trước bạ. Do đó, đây là loại phí bắt buộc mà người mua bán/chuyển nhượng xe ô tô cần nộp cho cơ quan nhà nước nếu muốn đưa phương tiện vào sử dụng.

Lệ phí trước bạ dành cho ô tô mới đăng ký lần đầu được tính theo công thức sau:

Lệ phí trước bạ ô tô = Giá tính lệ phí trước bạ x Mức thu lệ phí trước bạ (%)

Trong đó:

Giá tính lệ phí trước bạ: Được quy định tại Điều 7 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP, áp dụng cụ thể đối với từng loại xe.

Mức thu lệ phí trước bạ: Được quy định tại khoản 5 Điều 8 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP, áp dụng với từng loại xe. Cụ thể như sau:

Lệ phí trước bạ đối với ô tô đã qua sử dụng được tính theo công thức:

Lệ phí trước bạ = Giá tính lệ phí trước bạ X 2%

Trong đó:

Mức thu lệ phí trước bạ đối với các loại ô tô cũ là 2%, phạm vi áp dụng trên toàn quốc.

Giá tính lệ phí trước bạ ô tô đã qua sử dụng là giá trị còn lại của phương tiện tính đến thời điểm chuyển nhượng. Trong đó, tỷ lệ % giá trị còn lại được xác định theo thời gian vận hành thực tế, cụ thể như sau:

Phí trước bạ với xe điện được áp dụng như thế nào?

Tại Nghị định 10/2022/NĐ-CP quy định về lệ phí trước bạ xe ô tô điện chạy pin trong thời gian 5 năm kể từ ngày 1/3/2022 - 28/2/2027, cụ thể:

Từ ngày 1/3/2022 - 28/2/2025: Mức thu lệ phí trước bạ lần đầu đối với ô tô điện chạy pin từ 9 chỗ ngồi trở xuống là 0%.

Từ ngày 1/3/2025 - 28/2/2027: Mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô điện chạy pin từ 9 chỗ ngồi trở xuống bằng 50% mức thu lệ phí trước bạ của xe xăng có cùng số chỗ ngồi.

Như vậy, từ nay đến hết tháng 2/2025, xe ô tô điện dưới 9 chỗ ngồi được miễn 100% lệ phí trước bạ khi đăng ký lần đầu. Mức thu phí trước bạ trong 2 năm tiếp theo chỉ bằng 50% so với xe xăng. Chính sách này góp phần tạo lợi thế cạnh tranh cho ô tô điện tại thị trường nội địa, đồng thời giúp khách hàng tiết kiệm chi phí đáng kể khi mua xe.

Như vậy, bắt đầu từ ngày 01/3/2025, ô tô điện chạy pin đăng ký lần đầu tại Việt Nam sẽ không còn được hưởng mức lệ phí trước bạ 0% như trước, mà phải đóng mức thu bằng 50% mức thu đối với ô tô chạy xăng, dầu có cùng số chỗ ngồi.

Xe điện không còn được ưu đãi phí trước bạ sẽ có tác động ra sao?

Việc xe điện không còn được ưu đãi phí trước bạ sẽ có tác động nhất định tới thị trường.

Tại công văn gửi Thủ tướng mới đây, VinFast kiến nghị kéo dài thời gian miễn lệ phí trước bạ thêm 3 năm từ ngày 1/3/2025-28/2/2028 và áp dụng mức giảm 50% cho 3 năm tiếp theo.

Theo hãng xe này, các chính sách ưu đãi về phí trước bạ có hiệu quả cho quá trình chuyển đổi xanh của Việt Nam. Đặc biệt, trong bối cảnh Việt Nam đang chịu ô nhiễm môi trường nghiêm trọng từ nguồn phát thải của phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch và bắt đầu bước vào giai đoạn "ôtô hóa".

Báo cáo Thủ tướng việc này, Bộ Tài chính đề xuất 2 phương án.

Phương án 1, tiếp tục giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ với ôtô điện chạy pin. Theo Bộ Tài chính, phương án này đảm bảo tính ổn định của chính sách và không tác động đến số thu ngân sách nhà nước, đặc biệt là ngân sách địa phương. Theo tính toán, mức giảm thu ngân sách khoảng 627 tỷ đồng mỗi năm nếu theo đề xuất kéo dài thời gian ưu đãi của doanh nghiệp.

Phương án 2, nghiên cứu miễn 100% lệ phí trước bạ với 2 năm còn lại, từ ngày 1/2/2025-28/2/2027, thay vì giảm 50% như quy định. Phương án này được đánh giá là sẽ khuyến khích hơn nữa với phương tiện giao thông xanh, theo chỉ đạo của Phó thủ tướng Trần Hồng Hà.

Song, Bộ Tài chính cho biết Nghị định 22 quy định cơ quan này tổng kết, đánh giá kết quả việc miễn giảm lệ phí trước bạ trước 6 tháng tính đến kết thúc chính sách (28/2/2027). Do đó, họ nghiêng về phương án 1, không kéo dài thời gian miễn 100% khoản lệ phí này.

Hiện giá thành sản xuất ô tô điện vẫn cao hơn so với xe động cơ đốt trong, hạ tầng dành cho xe điện chưa phát triển. Để khuyến khích người tiêu dùng chuyển sang sử dụng ô tô điện, cần có những chính sách ưu đãi lớn, đồng bộ và dài hạn. Đến nay Việt Nam vẫn chưa có hệ thống chính sách này. Trong khi đó, ưu đãi lệ phí trước bạ 0% với ô tô điện chỉ diễn ra trong 3 năm, theo các doanh nghiệp là quá ngắn.

Tại nhiều quốc gia, chính sách ưu đãi dành cho xe điện đã được ban hành đồng bộ với tầm nhìn dài hạn. Về cơ bản, có 4 nhóm chính sách gồm: ưu đãi cho nhà sản xuất; trợ cấp người mua xe; hỗ trợ phát triển hạ tầng xe điện và các thủ tục hành chính ưu tiên xe điện.

Tại Trung Quốc, để khuyến khích người dân chuyển sang sử dụng ô tô điện và thúc đẩy ngành công nghiệp ô tô năng lượng mới, Chính phủ đã từng ban hành hàng loạt chính sách ưu đãi như: trợ cấp cho doanh nghiệp dựa trên doanh số bán hàng; trợ giá cho ô tô điện dựa trên dung lượng pin; trợ cấp tiền cho khách hàng mua ô tô điện; giảm thuế cho ô tô điện; hỗ trợ phát triển hạ tầng sạc điện; giảm phí đối với người sử dụng xe điện… Nhờ những khoản tài trợ “hào phóng” của chính quyền mà ô tô điện tại Trung Quốc phát triển nhanh.

Trước thông tin xe điện sẽ không còn ưu đãi về phí trước bạ từ 1/3/2025, nhiều người dùng đã đẩy nhanh việc mua xe điện trước thời điểm này. Trên các diễn đàn về ô tô, nhiều tài khoản đang lên kế hoạch mua xe để kịp hưởng ưu đãi lệ phí trước bạ. Điều này khiến thị trường ô tô điện sôi động ngay từ đầu năm.

Tuy nhiên, đây cũng là dấu hiệu cho thấy có thể từ ngày 1/3 tới, thị trường xe điện sẽ chững lại do lượng khách hàng có nhu cầu trong thời gian qua đã "chốt' được xe.

Trao đổi với báo Thanh Niên, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long dự báo, nếu kết thúc chính sách 0% lệ phí trước bạ, chắc chắn tỷ lệ mua xe điện của Việt Nam sẽ sụt giảm mạnh. Việc mọi người đổ xô đi mua xe giai đoạn này cũng là minh chứng cho thấy chi phí rẻ là yếu tố chủ đạo tác động tới hành vi tiêu dùng, khiến người Việt chuyển đổi xu hướng sang dùng xe điện thời gian qua.

Liên quan tới vấn đề này, ngày 10/2, tại công văn gửi Bộ Tài chính, Bộ Công Thương cho rằng chính sách miễn giảm lệ phí trước bạ cho các xe cơ giới sử dụng năng lượng sạch, xanh, thân thiện môi trường là cần thiết nhằm giảm phát thải CO2, góp phần để Việt Nam đạt Net Zero vào 2050.

Do đó, cơ quan này đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, đánh giá hiệu quả của chính sách miễn lệ phí trước bạ với ôtô điện chạy pin (BEV) thời gian qua, từ đó đưa ra các kiến nghị chính sách phù hợp thời gian tới.

Ngoài ôtô chạy pin, cơ quan này cũng đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu chính sách miễn giảm khoản lệ phí này với các loại xe cơ giới sử dụng năng lượng sạch, xanh, thân thiện môi trường khác như xe hybrid tự sạc (HEV), xe hybrid sạc ngoài (PHEV) và xe điện dùng pin nhiên liệu thuần túy (FCEV)... Cơ quan này gợi ý mức miễn giảm dựa trên cơ sở mức phát thải CO2 nhằm khuyến khích phát triển giao thông xanh.

Song Bộ này lưu ý các chính sách ưu đãi cho ôtô điện chạy pin có thể khiến hãng xe ngoại tận dụng cơ hội để tăng xuất khẩu, thâm nhập thị trường Việt Nam.

Thanh Thanh