Xếp hạng tín nhiệm: Các doanh nghiệp đang bỏ qua một công cụ hữu hiệu

Hội thảo thu hút sự quan tâm của các doanh nghiệp, ngân hàng.

Phát biểu tại Hội thảo "Vai trò của xếp hạng tín nhiệm (XHTN) trong quản trị rủi ro tín dụng" do Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) phối hợp với S&P Global Ratings và Công ty CP FiinRatings tổ chức sáng 25/10, TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VNBA cho biết, trên thế giới dịch vụ XHTN đã được phát triển nhiều thập kỷ qua.

Tại Việt Nam, kể từ khi Nghị định 88/2014/NĐ-CP được ban hành quy định về việc cấp phép và hoạt động của các tổ chức XHTN đã tạo điều kiện hình thành thị trường XHTN chính thức tại Việt Nam.

“Có thể khẳng định, XHTN là công cụ hữu hiệu giúp các hoạt động trên thị trường tài chính diễn ra minh bạch, công khai, qua đó thúc đẩy các thị trường tài chính tiền tệ, thị trường vốn phát triển an toàn và bền vững hơn… Tuy nhiên, hiện tại, việc XHTN ở Việt Nam vẫn còn hạn chế, chưa trở thành quy định bắt buộc như kiểm toán độc lập…” - ông Hùng phát biểu.

TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VNBA phát biểu tại Hội thảo.

Đến nay, có 3 đơn vị XHTN được cấp phép tại Việt Nam là FiinRatings, VIS Rating và Saigon Ratings. Hoạt động của các công ty này còn tương đối hạn chế.

Theo đại diện VNBA, tỷ lệ doanh nghiệp (DN) sử dụng XHTN rất thấp cho thấy DN, trong đó có ngân hàng chưa quan tâm đến vấn đề này, trong khi chưa có quy định yêu cầu bắt buộc XHTN cũng như các phương pháp để quản lý các công ty XHTN, các nhà đầu tư cũng không cho đó là điều quan trọng để ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của mình…

“Nếu các ngân hàng được tổ chức uy tín XHTN cao sẽ giúp ngân hàng có nhiều lợi thế như: Huy động vốn, hoạt động nghiệp vụ, cho vay, hay vay vốn với lãi suất thấp từ các tổ chức trong nước và quốc tế. Còn đối với các DN, nếu XHTN tốt sẽ giúp tiếp cận nguồn vốn ngân hàng nhanh chóng với ưu đãi, cũng như giao dịch với đối tác trong và ngoài nước được ưu đãi về giá cả, dịch vụ…" - TS. Nguyễn Quốc Hùng chia sẻ.

Ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch FiinRatings

Ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch FiinRatings đã nêu lên một thực tế là ở Việt Nam đang thiếu điều kiện để cho người dân đầu tư dài hạn, trong khi tiền của dân cư chủ yếu vẫn chảy về ngân hàng với gần 7 triệu tỷ đồng tiền gửi. Các công ty bảo hiểm cũng chủ yếu gửi ngân hàng và trái phiếu Chính phủ, với lãi suất rất thấp không thể đảm bảo tối đa hóa lợi nhuận cho khách hàng.

Do đó, theo ông Thuân, XHTN sẽ hỗ trợ cho nhà đầu tư có thêm cơ sở để đa dạng hoạt động đầu tư từ đó đa dạng nguồn vốn dài hạn cho nền kinh tế.

“XHTN không phải là cây đũa thần, nhưng chúng tôi tâm niệm để thị trường phát triển thì phải có niềm tin. DN cần xây dựng hồ sơ minh bạch trên thị trường vốn để không phải phụ thuộc nhiều vào vốn vay ngân hàng. Đây là điều cần sự nỗ lực của nhiều bên, không chỉ từ các cơ quan quản lý như Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước,… mà còn của DN, ngân hàng, nhà đầu tư,…" - Chủ tịch FiinRatings chia sẻ.

Được biết, từ đầu năm 2024, Việt Nam sẽ áp dụng quy định về việc bắt buộc XHTN đối với một số trái phiếu DN phát hành riêng lẻ nhằm minh bạch thông tin.

Tuy nhiên, theo ông Thuân cần gia tăng số lượng các DN có XHTN trên thị trường để hấp dẫn nhà đầu tư. Muốn vậy thì cần nhiều thành phần tham gia vào thị trường trái phiếu, công cụ nợ nhiều hơn.

Ngay cả với các DN không yêu cầu bắt buộc việc XHTN cũng nên sử dụng công cụ này như một cơ sở để nhà đầu tư giải ngân. Các công ty bảo hiểm, công ty quỹ hưu trí phải đầu tư trái phiếu an toàn hơn.

Trước băn khoăn về việc nếu tham gia XHTN mà không được thứ hạng cao, ảnh hưởng đến DN, Chủ tịch FiinRatings cho rằng, xếp hạng cao cũng không có nghĩa là không có khả năng vỡ nợ, việc XHTN chỉ là quá trình theo dõi, hỗ trợ phân bổ danh mục và tạo thanh khoản.

Thanh Thanh