Ả Rập Xê Út có thể từ bỏ việc theo đuổi hiệp ước quốc phòng với Mỹ
Theo các nguồn tin của Reuters, Ả Rập Xê Út đã từ bỏ nỗ lực đạt được một hiệp ước quốc phòng toàn diện với Mỹ và bình thường hóa quan hệ với Israel. Thay vào đó, Riyadh sẽ thúc đẩy một thỏa thuận hợp tác quân sự giới hạn hơn.
Trước đây, Ả Rập Xê Út đã hạ thấp yêu cầu về công nhận một nhà nước Palestine, cho rằng một cam kết công khai từ Israel với giải pháp hai nhà nước có thể đủ để tiến tới bình thường hóa giữa hai nước.
Tuy nhiên, các hành động quân sự của Israel tại Gaza gần đây đã làm gia tăng bất bình trong khu vực, khiến Thái tử Mohammed bin Salman nhấn mạnh rằng việc công nhận Israel phải đi kèm các bước tiến cụ thể hướng tới việc thành lập một nhà nước Palestine.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken gặp Thái tử Ả Rập Xê Út Mohammed bin Salman, tại Riyadh, Ả Rập Xê Út, ngày 23 tháng 10 năm 2024. Ảnh: REUTERS/Nathan Howard
Mặc dù Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu rất muốn đạt được thỏa thuận bình thường hóa với Ả Rập Xê Út, nhưng ông phải đối mặt với sự phản đối mạnh mẽ trong nước. Chính phủ Israel khó có thể nhượng bộ về vấn đề Palestine do sức ép từ liên minh cầm quyền của ông.
Thay vì một hiệp ước quốc phòng toàn diện giữa hai bên, Ả Rập Xê Út và Mỹ đang xem xét một thỏa thuận quân sự nhỏ hơn. Thỏa thuận này có thể bao gồm: Mở rộng các cuộc tập trận quân sự chung nhằm đối phó các mối đe dọa trong khu vực; Hợp tác công nghiệp quốc phòng giữa các công ty hai nước; Đầu tư vào công nghệ quốc phòng tiên tiến, đặc biệt là phòng thủ AUV: Hỗ trợ từ Mỹ về đào tạo, hậu cần, an ninh mạng và triển khai hệ thống tên lửa Patriot nhằm tăng cường phòng thủ tên lửa.
Tuy nhiên, thỏa thuận này không phải là một hiệp ước phòng thủ bắt buộc, như mô hình hiệp ước giữa Mỹ với Nhật Bản hoặc Hàn Quốc.
Triển vọng của thỏa thuận phụ thuộc vào bối cảnh chính trị tại Mỹ. Trong khi chính quyền Tổng thống Joe Biden hy vọng đạt được một thỏa thuận trước khi ông rời nhiệm sở vào tháng 1/2025, sự trở lại Nhà Trắng của Donald Trump có thể thay đổi cục diện.
Ông Trump có thể khuyến khích Ả Rập Xê Út ủng hộ "Kế hoạch Thế kỷ" của ông, dù kế hoạch này bị chỉ trích mạnh mẽ vì loại bỏ quyền tự quyết của Palestine. Giới chuyên gia nhận định rằng ông Trump sẽ tận dụng mọi cơ hội để đạt được thỏa thuận lịch sử này.
Ả Rập Xê Út vẫn tiếp tục khẳng định rằng việc thiết lập một nhà nước Palestine, với Đông Jerusalem là thủ đô, là điều kiện tiên quyết để đạt được hòa bình và ổn định lâu dài trong khu vực Trung Đông.
