Ấn Độ thúc đẩy các hiệp định thương mại tự do để đối phó thuế quan Mỹ

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi. Ảnh: ANI/TTXVN

Theo các quan chức Ấn Độ, New Delhi đang ở giai đoạn đàm phán nâng cao với Liên minh châu Âu (EU), New Zealand và Chile, đồng thời chuẩn bị ký kết hiệp định đầu tiên với Oman trong tuần này. Các nguồn tin cho biết Thủ tướng Narendra Modi dự kiến sẽ có mặt tại thủ đô Muscat để chứng kiến lễ kí kết hiệp định thương mại tự do giữa Ấn Độ và Oman.

Hiệp định với Oman được kỳ vọng sẽ thúc đẩy thương mại song phương và tạo thêm dư địa cho xuất khẩu của Ấn Độ trong các lĩnh vực như hàng cơ khí, dệt may, dược phẩm và nông sản. Đây cũng được xem là bước đi mở đầu cho chiến lược mở rộng mạng lưới thương mại của New Delhi tại khu vực Trung Đông.

Các hiệp định thương mại tự do giữ vai trò trung tâm trong chiến lược kinh tế của Ấn Độ, khi nước này tìm cách hội nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu và duy trì tạo việc làm. Việc cắt giảm thuế quan và thiết lập các quy tắc thương mại ổn định được kỳ vọng sẽ giúp doanh nghiệp Ấn Độ nâng cao khả năng cạnh tranh và tiếp cận các thị trường mới.

Trong bối cảnh thương mại toàn cầu ngày càng bị chi phối bởi tranh chấp thuế quan và căng thẳng địa chính trị, Ấn Độ cho rằng một mạng lưới hiệp định thương mại rộng hơn sẽ giúp nước này giảm thiểu các cú sốc từ bên ngoài và củng cố tham vọng xuất khẩu dài hạn.

Động thái tăng tốc đàm phán diễn ra trong lúc các nhà xuất khẩu Ấn Độ đang chịu sức ép từ mức thuế nhập khẩu 50% của Mỹ, có hiệu lực từ tháng 8/2025. Dù hai nước đang thảo luận về một hiệp định thương mại song phương, các biện pháp thuế quan đã gây tác động đáng kể đến các ngành như dệt may, linh kiện ô tô, kim loại và các lĩnh vực sản xuất.

Theo chuyên gia phân tích thương mại Ajay Srivastava, Ấn Độ đang sử dụng các hiệp định thương mại tự do như một công cụ chiến lược để đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và giảm tác động từ chính sách thuế quan cao và khó đoán của Mỹ. Ông cho biết Ấn Độ hiện có 15 hiệp định thương mại tự do với 26 quốc gia, cùng 6 thỏa thuận thương mại ưu đãi khác với khoảng 26 nước, đồng thời đang đàm phán với hơn 50 đối tác.

Khi các cuộc đàm phán đang diễn ra được hoàn tất, Ấn Độ sẽ có hiệp định thương mại với hầu hết các nền kinh tế lớn trên thế giới, ngoại trừ Trung Quốc. Những năm gần đây, nước này đã ký các hiệp định hợp tác kinh tế toàn diện với Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và Australia, giúp gia tăng thương mại song phương. Tháng 5/2025, Anh và Ấn Độ cũng công bố đạt được thỏa thuận về một hiệp định thương mại tự do, theo đó cắt giảm thuế đối với rượu whisky và gin của Anh xuất khẩu sang Ấn Độ, cũng như thực phẩm và gia vị của Ấn Độ vào thị trường Anh.

Tuy nhiên, quá trình này vẫn đối mặt không ít trở ngại, khi các nhà đàm phán Ấn Độ chịu áp lực phải bảo vệ nông dân nhỏ lẻ và các ngành công nghiệp trong nước, trong khi đối tác thương mại mong muốn mở cửa thị trường sâu hơn.

Quan hệ thương mại giữa Ấn Độ và Mỹ cũng chưa hoàn toàn thông suốt. Hai bên từng kỳ vọng đạt được giai đoạn đầu của một hiệp định song phương, nhưng tiến trình bị đình trệ trong bối cảnh căng thẳng liên quan đến việc Ấn Độ tiếp tục mua dầu thô giá rẻ từ Nga. Washington cho rằng các giao dịch này góp phần tài trợ cho chiến dịch quân sự của Moskva tại Ukraine.

Gần đây, quan hệ song phương có dấu hiệu hạ nhiệt, khi Thủ tướng Modi hoan nghênh kế hoạch hòa bình của Tổng thống Donald Trump nhằm chấm dứt xung đột Nga - Ukraine, đồng thời hai nhà lãnh đạo đã điện đàm trao đổi về các lợi ích chung, bao gồm thương mại. Mới đây, một phái đoàn đàm phán của Mỹ do Phó đại diện thương mại Rick Switzer dẫn đầu cũng đã tới New Delhi để thảo luận về hợp tác kinh tế, công nghệ và các cơ hội thúc đẩy thương mại hai chiều.

Song song đó, Bộ trưởng Thương mại và Đầu tư New Zealand Todd McClay và Ủy viên Thương mại Liên minh châu Âu Maros Sefcovic đều đã có các cuộc gặp với Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ Piyush Goyal trong những ngày gần đây, nhằm rà soát tiến trình đàm phán và tìm cách tháo gỡ các vướng mắc còn tồn tại.

Hải Trần/Báo Tin tức và Dân tộc