Bài cuối: Vươn tới một trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội trên biển

“Chồi non nảy lộc”

Trên hành trình 19 ngày cùng con tàu 561, nhờ sóng yên, biển lặng mà chúng tôi đã được ghé thăm và chúc Tết 4 đảo và nhiều điểm đóng quân ở phía Nam của quần đảo Trường Sa. Dù có đảo được ở lại đôi ba ngày, có đảo chỉ ghé qua trong chốc lát do điều kiện thời tiết không thể ở lâu, song có trực tiếp đến các đảo mới thấu hiểu cuộc sống, ý chí của người dân, người lính nơi đây. Giữa trùng khơi, họ luôn nỗ lực vượt qua khó khăn để xây dựng cuộc sống mới. Từ mảnh đất chỉ có nắng, gió và cát, quân dân trên các đảo đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Trung ương, Bộ Quốc phòng, tỉnh Khánh Hòa, trực tiếp là Quân chủng Hải quân, đẩy mạnh phát triển kinh tế xã hội, tăng gia sản xuất. Đời sống vật chất và tinh thần của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên huyện đảo Trường Sa đã có nhiều thay đổi tích cực. Từng ngõ ngách ở các đảo của Trường Sa đều toát lên một sức sống kiên cường, dù bao khó khăn, gian khổ, hiểm nguy vẫn còn đó.

Những cháu nhỏ vui đùa sau giờ lên lớp tại đảo Đá Tây A.

Anh Thái Minh Khai và chị Vi Thu Trang sống ở đảo Đá Tây nói rằng, đảo là quê hương thứ hai. Nhiều năm trước, anh chị sống ở đảo Song Tử, năm 2023 thì chuyển sang đảo Đá Tây. Với gần chục năm sống trên đảo, vui nhất là vào các dịp lễ Tết, từ ngày 1/6 hay Trung thu…, các cán bộ, chiến sĩ trên đảo đều tổ chức múa lân, rước đèn cho các con rất vui.

“Cuộc sống trên đảo giờ cũng không còn thiếu thốn như xưa. Rau xanh trên đảo đã tự trồng được. Nước ngọt cũng khá phong phú. Thực phẩm cũng được cung cấp thường xuyên. Nếu được cải thiện hệ thống năng lượng mặt trời để có điện ổn định hơn thì không còn gì bằng", chị Trang bộc bạch và tâm sự: Sống ở đảo, tình quân dân và làng xóm rất thắm thiết. Trẻ đến trường cũng được các thầy quan tâm, sát sao. Trẻ nào học hơi chậm, các thầy giáo đều qua nhà kèm chặt. Thậm chí, nếu chẳng may ốm đau cũng được quân y đến tận nhà chăm sóc.

Kế bên nhà chị Trang là gia đình anh Lê Xuân Việt và chị Nguyễn Thị Mỹ Hà cùng 2 cháu nhỏ (đứa lớn lớp 3, còn đứa nhỏ sắp vào mẫu giáo). Chia sẻ với phóng viên, anh Việt, chị Hà cho hay, cuộc sống ở đây chưa thể bằng đất liền nhưng nhiều năm qua, cả nhà anh đã quen hơi thở của biển, của cái nắng, cái gió giữa trùng khơi.Ở đây trẻ có được không gian rộng thoáng, môi trường trong lành để phát triển mạnh khỏe. Ngoài giờ đi học, trẻ biết phụ giúp bố mẹ việc nhà và giúp đỡ các chú bộ đội chăm sóc vườn cây. Trẻ hay chạy nhảy tung tăng với các bạn cùng khu dân cư, tránh xa internet và game. Thậm chí đến đôi vợ chồng trẻ Nguyễn Văn Diệt và Nguyễn Thị Thanh Thúy đang bầu bé thứ 2 được 7 tháng, sắp vào đất liền sinh con cũng hồ hởi tâm sự: “Đợt này bọn em theo tàu vào đất liền ăn Tết cùng bố mẹ và sinh con, được chừng vài tháng bọn em sẽ trở lại đảo. Sống ở đây quen rồi, xa lâu ngày nhớ lắm chị ạ”.

Vừa kết thúc cuộc trò chuyện ngắn cùng với vài hộ dân, cũng là lúc những đứa trẻ trên đảo Đá Tây tan học trở về nhà. Những tiếng nói cười giòn tan theo bước chân những đứa trẻ. Nhìn thấy đoàn công tác, tất cả chúng đều dừng lại khoanh tay chào rất to. Không có sự ngại ngùng, những đứa trẻ tỏ ra lễ phép, thân thiện và nhanh nhẹn khi chúng tôi ngỏ ý muốn trò chuyện. Để lại ấn tượng trong nhóm trẻ trên đảo đá Tây là bé Phan Văn Yên nhà số 2. Là học sinh lớp 3 nhưng cậu bé rất thích nói tiếng Anh và mơ ước sau này được đi thật nhiều nơi trên thế giới. Hay cậu bé Thanh Phong nhà số 7 có biệt tài nhớ tất cả tên tuổi, ngày tháng năm sinh của các em bé ở các hộ dân sống cùng đảo và biết cả năng khiếu của các em nhỏ…

Trò chuyện với các công dân "nhí", những “mầm non” của đảo Đá Tây, chúng tôi được biết các em từng một vài lần trở về đất liền thăm họ hàng nhưng lần nào cũng muốn quay lại đảo thật nhanh để được gặp lại những người bạn thân tại đây. Đối với các em, niềm vui lớn nhất là hằng ngày cùng nhau nô đùa, chạy nhảy, được các thầy dạy học và được noi gương các cán bộ, chiến sĩ bảo vệ vững chắc chủ quyền đất nước.

Tích cực đổi thay từng ngày

Trường Sa hôm nay đã đổi thay, nổi bật là y tế và giáo dục. Trường Sa hiện có 8 bệnh xá và 1 trung tâm y tế. Các cơ sở y tế được đầu tư trang bị máy móc, thiết bị hiện đại, có thể khám chữa bệnh cho quân và dân huyện đảo cũng như ngư dân gặp nạn. Bệnh xá của thị trấn Trường Sa đã được đầu tư trang thiết bị hiện đại với máy móc chẩn đoán hình ảnh, thực hiện ca mổ ít phức tạp và có thể kết nối trực tuyến với Bệnh viện Quân y ở TP Hồ Chí Minh. Trường Sa hiện có 4 trường tiểu học tại thị trấn Trường Sa, xã Song Tử Tây, xã Sinh Tồn và đảo Đá Tây. Để hiện thực hóa mục tiêu Nghị quyết 09 của Bộ Chính trị, tỉnh Khánh Hòa đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Quốc phòng và các bộ, ngành liên quan để triển khai thực hiện các nhiệm vụ liên quan; xây dựng đề án phát triển huyện đảo Trường Sa trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội trên biển của cả nước, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Nỗ lực thực hiện Nghị quyết 09 của Bộ Chính trị, đưa Trường Sa trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội trên biển của cả nước, là pháo đài vững chắc bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Do vậy, mỗi người dân cần nhận thức sâu sắc hơn về trách nhiệm của mình với biển đảo quê hương.

Cuộc thi gói bánh chưng của người dân và các chiến sĩ trên đảo Đá Tây A.

Trao đổi với phóng viên, Đại tá Lê Đình Hải, Phó Chủ nhiệm Lữ đoàn 146, Chủ tịch Huyện đảo Trường Sa cho biết: Trong thời gian qua, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, Chính phủ, Bộ Quốc phòng, kiều bào ta ở nước ngoài đã dành cho quân, dân đảo Trường Sa nhiều tình cảm đặc biệt về vật chất lẫn tinh thần, tạo nên nguồn động lực, động viên to lớn cho quân dân huyện yên tâm giữ vững chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Trong đó, đặc biệt quan tâm xây dựng huyện đảo có một diện mạo khang trang, đầy đủ hệ thống điện, nghe nhìn, hệ thống doanh trại chính quy và các âu tàu để ngư dân vươn khơi bám biển tạo cho huyện đảo khang trang, đẹp hơn, hiện đại hơn so với các năm về trước. Trong những năm vừa qua, quân chủng hải quân đã làm tốt công tác cứu hộ cứu nạn với các ngư dân đánh bắt hải sản ở ngư trường huyện đảo, là chỗ dựa vững chắc cho các ngư dân vươn khơi bám biển. Thời gian vừa qua, quân chủng hải quân đã cứu nạn được hàng trăm phương tiện, hàng chục người, hỗ trợ lương thực, thực phẩm, nước ngọt… Quân chủng hải quân đỡ đầu cho con em vượt khó để cha mẹ yên tâm vươn khơi, bám biển giữ vững chủ quyền.

Ngoài ra, cùng với thời gian, quân và dân ở Trường Sa đã quyết tâm xây dựng các tổ chức vững mạnh, tăng cường mối đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân, trên dưới một lòng, quân và dân một ý chí, tạo nên sức mạnh tổng hợp vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. Huyện tiếp tục thực hiện có hiệu quả quan điểm, mục tiêu, giải pháp Nghị quyết Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; thực hiện tốt chương trình của Hải quân nhân dân Việt Nam, là chỗ dựa vững chắc cho ngư dân vươn khơi, bám biển. Đối với huyện đảo Trường Sa, Khánh Hòa đang thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển nghề cá, với nguồn lực đó, phát triển huyện đảo Trường Sa thành khu vực kinh tế biển, hậu cần nghề cá, giúp ngư dân địa phương cũng như ngư dân các tỉnh khác yên tâm đánh bắt xa bờ, giữ gìn chủ quyền biển đảo. Cùng với đó, hệ thống cảng biển, cảng hàng không... sẽ có vai trò kết nối đồng bộ hệ thống các loại hình giao thông, làm dịch vụ logistis trong vận chuyển, lưu giữ hàng hóa.

Phạm Huyền