Bảo đảm hiệu quả, thiết thực khi tổ chức thực hiện

Quang cảnh thảo luận tại Tổ 2

Nên trao một số cơ chế đặc biệt, đặc thù cho phép địa phương khá hỗ trợ địa phương khó khăn

Các ĐBQH cơ bản đồng tình với sự cần thiết của hai chương trình mục tiêu quốc gia và nên được bố trí nguồn lực đầy đủ để thực hiện chương trình. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nêu vấn đề, trong bối cảnh nguồn lực có hạn, cần xác định đúng trọng tâm, trọng điểm, tránh đầu tư trùng lặp địa bàn, đối tượng; tránh chồng chéo chính sách và tổ chức thực hiện phải bảo đảm hiệu quả, thiết thực.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi phát biểu tại Tổ 2

Về cách thức triển khai các chương trình, Chủ nhiệm Ủy ban Phan Văn Mãi cho rằng, Trung ương sẽ xây dựng mục tiêu, quản lý trên cơ sở mục tiêu và bố trí nguồn lực; còn việc tổ chức thực hiện sẽ được giao cho các địa phương, cơ sở. “Hiện nay, tại các xã chỉ có một Ban chỉ đạo chung cho tất cả các chương trình mục tiêu quốc gia. Dù có 5-7 nội dung khác nhau nhưng chỉ một Ban chỉ đạo chịu trách nhiệm quyết định và triển khai”, Chủ nhiệm Ủy ban Phan Văn Mãi lưu ý.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng cho rằng, việc địa phương khá hỗ trợ địa phương khó khăn trong xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo hay phát triển nông thôn là rất có ý nghĩa trên thực tế. Do đó, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội nên trao một số cơ chế đặc biệt, đặc thù cho phép địa phương này được dùng ngân sách của mình để hỗ trợ địa phương khác; cho phép doanh nghiệp tại địa phương này được hỗ trợ công trình ở địa phương khác và được khấu trừ thuế thu nhập doanh nghiệp; cho phép các hình thức huy động nguồn lực xã hội như gắn tên doanh nghiệp hoặc cá nhân vào các công trình được đóng góp. “Những cơ chế như vậy, theo tôi, hoàn toàn có thể được đề cập trong Nghị quyết lần này”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề xuất.

ĐBQH Nguyễn Trần Phượng Trân phát biểu

ĐBQH Nguyễn Trần Phượng Trân lưu ý, cần xem xét khả năng thực hiện tại địa phương.

Đơn cử, chủ trương Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035 quy định rằng mỗi hộ gia đình phải được thăm khám 1 - 2 lần/tháng, hướng dẫn quản lý và điều trị bệnh tại nhà, thay đổi hành vi lối sống, phòng biến chứng và chăm sóc người bệnh (đặc biệt bệnh đột quỵ, tai biến).

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, sau khi sáp nhập, tổng số nhân viên y tế tại mỗi phường chưa đến 20 người trong khi số hộ gia đình khó khăn phải quản lý gần 300 hộ.

“Nếu thực hiện theo quy định hiện nay sẽ không khả thi. Do vậy, để thực hiện được, cần tính toán lại số lượng nhân viên y tế và bố trí nguồn lực phù hợp”, đại biểu Nguyễn Trần Phượng Trân đề nghị.

Xác định trọng tâm đầu tư khác nhau đối với từng bậc học

Quan tâm tới chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035, ĐBQH Trần Hoàng Ngân đề nghị, nội dung chương trình nên tập trung vào 4 nội dung.

ĐBQH Trần Hoàng Ngân phát biểu

Một là, đầu tư hạ tầng giáo dục, bởi đây là nội dung quan trọng nhất.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân nhấn mạnh, cần bảo đảm có đủ trường học, không thể để thiếu trường; đồng thời, các trường phải đáp ứng yêu cầu chuẩn hóa và hiện đại hóa.

Đặc biệt, ở bậc mầm non và tiểu học, cần quan tâm đầu tư sân chơi cho trẻ, các khu vực rèn luyện thể dục, thể thao, phát triển kỹ năng.
“Với mục tiêu đào tạo toàn diện đức - trí - thể - mỹ, hạ tầng phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu này cho hệ thống trường mầm non và giáo dục phổ thông”, đại biểu Trần Hoàng Ngân nêu rõ.

Hai là, đầu tư cho chuyển đổi số và phát triển đổi mới sáng tạo, bao gồm đầu tư cho các trung tâm nghiên cứu - phát triển (R&D).

Theo đại biểu Trần Hoàng Ngân, cần đầu tư mạnh vào các trung tâm đổi mới sáng tạo, trung tâm nghiên cứu phát triển, trung tâm chuyển đổi số ở tất cả các cấp, từ mầm non, phổ thông đến đại học.

Ba là, cần dành nguồn lực để bồi dưỡng đội ngũ giáo viên; bồi dưỡng kiến thức số, ngoại ngữ, kỹ năng sử dụng trí tuệ nhân tạo… và tổ chức các lớp bồi dưỡng thường xuyên.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân nhấn mạnh, bên cạnh việc bồi dưỡng cho giáo viên chuyên môn, cần tiến tới việc giảng dạy tiếng Anh trong nhiều môn học, do đó, ngân sách dành cho nội dung này cũng phải tương xứng.

Bốn là, cần ưu tiên đầu tư cho các trường đào tạo giáo viên, nhằm bảo đảm nguồn nhân lực chất lượng cho toàn ngành giáo dục.

Bên cạnh đó, đại biểu Trần Hoàng Ngân cũng cho rằng, đối với mỗi bậc học cần xác định trọng tâm đầu tư khác nhau.

Đơn cử, đối với bậc mầm non và phổ thông, trọng tâm đầu tư là kiên cố hóa trường lớp, đầu tư cơ sở vật chất và đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên.

Đối với bậc đại học, trọng tâm là cơ chế ưu đãi về tiếp cận các nguồn lực, đất đất để các trường và giảng viên có điều kiện xây dựng cơ sở đào tạo đủ lớn.

Tin: Thanh Chi; ảnh: Quang Khánh