Bối rối trước quy định ghế an toàn trẻ em trên ôtô

Chỉ còn hơn một tháng nữa, quy định bắt buộc trang bị thiết bị an toàn cho trẻ em khi đi ô tô sẽ chính thức có hiệu lực. Phần lớn phụ huynh đồng tình rằng đây là trang bị cần thiết để bảo vệ trẻ nhỏ, tuy nhiên nhiều người vẫn bối rối trước hàng loạt câu hỏi: Ghế loại nào được chấp nhận? Áp dụng cho lứa tuổi nào? Taxi và xe công nghệ có bắt buộc hay không? Những băn khoăn này đang cho thấy khoảng trống thông tin cần được hướng dẫn rõ ràng trước khi quy định đi vào thực tế.

Những ngày gần đây, gia đình chị Nguyễn Thị Huế (phường Vạn Phúc, Hà Nội) đau đầu với bài toán sắp xếp ghế an toàn cho con nhỏ. Với chiếc ô tô 5 chỗ, nếu đặt thêm hai ghế trẻ em, không gian cho cả nhà gần như không đủ, nhất là những chuyến đi cuối tuần có ông bà đi cùng. Chiếc xe cũng phải phục vụ nhiều mục đích, từ chở con đi học đến gặp gỡ đối tác, nên chị càng loay hoay khi quy định mới sẽ có hiệu lực chỉ trong hơn một tháng tới.

Chị Huế chia sẻ: “Đôi khi phụ nữ tháo ra tháo vào hai cái ghế không phải dễ, sáng đón con đi học thì lắp hai ghế, chiều gặp đối tác thì lại phải gỡ ra, rất là ngại và cồng kềnh. Đôi khi cốp còn nhỏ không thể để hai chiếc ghế được, tôi đang rất loay hoay không biết làm thế nào để thuận tiện, phù hợp.”

Không chỉ phụ huynh lo lắng, nhiều tài xế xe công nghệ và taxi cũng băn khoăn nguy cơ bị xử phạt nếu chở trẻ em mà không có ghế đúng chuẩn. Việc tài xế hay hành khách sẽ chịu trách nhiệm mang ghế cũng chưa được quy định rõ ràng. Chưa kể, với các hãng taxi sở hữu vài trăm đầu xe, nếu phải trang bị ghế trẻ em với mức giá 2–3 triệu đồng mỗi chiếc, doanh nghiệp có thể phải chi thêm hàng tỷ đồng. Đây là khoản chi không nhỏ, làm tăng áp lực tài chính và chi phí vận hành.

Ông Nguyễn Công Hùng - Tổng Giám đốc Taxi Mai Linh miền Bắc bày tỏ: “Xe taxi là loại hình xe chạy ngắn trong nội đô, không biết khách có trẻ em hay không để chuẩn bị ghế, không thể lắp cố định một cái ghế trên một cái xe kinh doanh dịch vụ được. Khi áp dụng cho doanh nghiệp nó là thách thức rất lớn cho doanh nghiệp, phải chăng chúng tôi phải thay đổi mô hình xe, phải chuẩn bị xe có cốp để để ghế, mà để ghế thì hành lý khách hàng thế nào đây.”

Chỉ còn hơn một tháng nữa quy định sẽ có hiệu lực, nhưng trong khi nhiều người vẫn còn lúng túng, thậm chí mù mờ trong việc lựa chọn sản phẩm phù hợp, thì việc áp dụng rộng rãi trên thực tế sẽ rất khó. Nhiều chuyên gia đề xuất áp dụng bắt buộc trước với xe con cá nhân, còn xe taxi, xe công nghệ nên được khuyến khích ở giai đoạn đầu. Các ứng dụng gọi xe cần hiển thị rõ chuyến xe có ghế trẻ em hay không để hành khách vừa tạo được thói quen vừa có lựa chọn phù hợp khi chuyến xe có trẻ nhỏ.

Thạc sĩ Dương Kim Tuấn - Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và Phòng, chống chấn thương, Đại học Y tế Công cộng - cho biết: "Luật quy định không phân biệt rõ là xe gia đình hay xe taxi, xe dịch vụ. Theo kinh nghiệm chúng tôi tham khảo gần 100 nước, hầu hết các nước áp dụng xe gia đình, còn xe dịch vụ thì chưa phạt. Hoặc khi đặt xe qua app thì app sẽ thông báo xe này đã có ghế trẻ em, còn bây giờ áp dụng vào xe dịch vụ thì chưa khả thi.”

Thực tế cho thấy, bất kỳ quy định mới nào cũng khó tránh khỏi những ý kiến trái chiều. Điều quan trọng là phải có một lộ trình phù hợp, bảo đảm tính khả thi và đáp ứng được điều kiện thực tế của người dân, doanh nghiệp cũng như cơ quan quản lý. Bởi đây không chỉ là vấn đề kỹ thuật hay chi phí đầu tư, mà là trách nhiệm chung trong việc bảo vệ trẻ em nhóm hành khách yếu thế nhất, gần như không có khả năng tự bảo vệ mình khi tham gia giao thông.

Đức Chung