Bước kiến tạo vững bền thị trường tài sản mã hóa

Ông Mai Huy Tuần, Tổng Giám đốc SSI Digital, Phó TGĐ Tập đoàn vàng bạc đá quý Phú Quý, trao đổi với Tiền Phong về những bước kiến tạo cho thị trường tài sản mã hóa.

Hướng dòng tài sản ẩn mình vào khuôn khổ an toàn

Thưa ông, đầu tháng 9, Chính phủ ra Nghị quyết số 05 về việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam, ông đánh giá thế nào về luồng gió chính sách này với thị trường tài sản mã hóa?

Nghị quyết 05/2025/NQ-CP là bước ngoặt, vì lần đầu tiên Việt Nam có khung pháp lý chính thức cho việc thí điểm thị trường tài sản mã hóa trong 5 năm. Điểm quan trọng là nghị quyết không chỉ dừng ở việc “thí điểm”, mà còn định hình rõ nguyên tắc: thận trọng, có kiểm soát, minh bạch và bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư.

Đặc biệt, yêu cầu hệ thống công nghệ để thị trường tài sản mã hóa phải đạt chuẩn cấp độ 4 về an toàn thông tin cho thấy, Chính phủ đặt yếu tố an toàn lên hàng đầu. Đây là bước đi mang tính kiến tạo, giúp Việt Nam có cơ hội phát triển thị trường mới mẻ này một cách bền vững, vừa mở ra cơ hội, vừa tránh được những rủi ro mà nhiều quốc gia đi trước từng đối mặt.

Thị trường tài sản mã hóa phát triển ở nhiều nước, không ít nhà đầu tư có lượng tài sản mã hóa rất lớn. Thí điểm phát triển thị trường này sẽ làm “bạch hóa”, “hiện hình” tài sản của nhiều nhà đầu tư. Vậy lượng tài sản mã hóa đó lớn cỡ nào, thị trường này có “cạnh tranh”, ảnh hưởng đến các thị trường vốn khác như thị trường chứng khoán không, thưa ông?

Trong nhiều năm qua, một bộ phận nhà đầu tư Việt Nam đã tham gia thị trường tài sản mã hóa toàn cầu, với lượng tài sản đáng kể nhưng phần lớn nằm ngoài khuôn khổ pháp lý trong nước. Chính phủ ban hành Nghị quyết 05 sẽ giúp hoạt động này dần đi vào trật tự: giao dịch và phát hành sẽ phải thông qua tổ chức được cấp phép, có đối soát và báo cáo minh bạch.

Nghị quyết cũng đưa ra mốc 6 tháng kể từ khi có sàn trong nước được cấp phép, để nhà đầu tư điều chỉnh hoạt động theo đúng quy định. Đây là bước đi nhằm hướng dòng tài sản về khuôn khổ an toàn, thay vì “siết chặt” một cách cực đoan.

Về tác động đến thị trường vốn, tôi cho rằng hai thị trường có tính bổ trợ nhiều hơn là cạnh tranh. Chứng khoán vẫn giữ vai trò chủ lực trong huy động vốn dài hạn, còn tài sản mã hóa sẽ mở thêm kênh đầu tư mới, thu hút lớp nhà đầu tư trẻ, quen với giao dịch 24/7. Nếu quản lý tốt, hai thị trường hoàn toàn có thể song hành, hỗ trợ lẫn nhau để phát triển hệ thống tài chính quốc gia.

Cần hiểu biết, kỷ luật và không chạy theo tin đồn

Bộ Tài chính được giao cấp giấy phép hoạt động cho doanh nghiệp đủ điều kiện, mà cụ thể là vốn điều lệ phải từ 10.000 tỷ đồng, trong đó ít nhất 65% vốn do tổ chức góp và trên 35% đến từ ít nhất 2 định chế tài chính lớn (ngân hàng, công ty chứng khoán, bảo hiểm...). Với những điều kiện như vậy, thị trường tài sản mã hóa có thể phát triển nhanh, mở rộng quy mô để mang lại hiệu quả không, thưa ông?

Thống kê của Chainalysis về dòng tiền vào tài sản mã hóa tại các quốc gia châu Á - Thái Bình Dương (đồ họa) Đến giữa năm 2025, thị trường tài sản mã hóa toàn cầu đã đạt 2.000 tỷ USD. Singapore, Trung Quốc và một số nước châu Âu... đang thí điểm phát hành tiền kỹ thuật số quốc gia

Nghị quyết 05 quy định điều kiện cấp phép rất ngặt nghèo: vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng, với cơ cấu vốn phải có sự tham gia của các định chế tài chính lớn. Đây là rào cản lớn để DN phát triển về quy mô, đồng nghĩa chỉ một số ít doanh nghiệp đủ khả năng tham gia.

Tuy nhiên, đây cũng là cách để bảo đảm cho thị trường được vận hành bởi những tổ chức có tiềm lực tài chính, có khả năng đầu tư vào công nghệ, quản trị rủi ro và tuân thủ pháp luật. Như vậy, thị trường có thể phát triển chậm hơn về số lượng, nhưng bền vững và an toàn hơn về chất lượng.

Tôi cho rằng, giải pháp khả thi là các doanh nghiệp công nghệ liên kết với ngân hàng, công ty chứng khoán hay bảo hiểm để cùng nhau đáp ứng các yêu cầu khắt khe này, vừa phát huy thế mạnh riêng, vừa chia sẻ trách nhiệm.

Thí điểm phát triển thị trường nên sẽ có thành công và rủi ro. Theo ông, khó khăn nào khiến DN tham gia thị trường tài sản mã hóa phải vượt qua và rủi ro lớn nhất có phải là vấn đề an toàn thông tin, an ninh mạng, hacker, rửa tiền?

An toàn thông tin, an ninh mạng và phòng chống rửa tiền đúng là những rủi ro quan trọng, nhưng chưa phải tất cả. Doanh nghiệp tham gia thị trường tài sản mã hóa sẽ phải đối diện nhiều thách thức hơn. Thứ nhất là hệ thống vận hành 24/7, nếu không đủ mạnh dễ xảy ra sự cố nghẽn lệnh hay gián đoạn.

Thứ hai, thị trường biến động nhanh, dễ bị thao túng giá hoặc lừa đảo, đòi hỏi cơ chế giám sát chặt chẽ. Thứ ba, nghĩa vụ pháp lý, từ xác minh danh tính khách hàng đến báo cáo minh bạch, tất cả đều đòi hỏi tuân thủ nghiêm ngặt. Tôi cho rằng, thách thức lớn nhất là làm sao cân bằng giữa đổi mới và an toàn: vừa tạo ra trải nghiệm thuận tiện, vừa giữ vững niềm tin của nhà đầu tư. Nếu không quản trị tốt, chỉ một sự cố nhỏ cũng có thể làm lung lay cả thị trường.

Theo ông, nhà đầu tư tài sản mã hóa cần có những tố chất riêng nào và nên làm gì để tham gia được thị trường tài sản mã hóa. Với thị trường mà Nhà nước mới chỉ cho thí điểm thì doanh nghiệp, nhà đầu tư cần Nhà nước bảo vệ bằng chính sách nào để thị trường an toàn?

Nhà đầu tư muốn tham gia thị trường tài sản mã hóa trước hết cần có sự hiểu biết và kỷ luật. Hiểu biết để nhận diện được rủi ro của sản phẩm, không chạy theo tin đồn; kỷ luật để biết phân bổ vốn hợp lý, dừng đúng lúc, tránh đầu tư quá khả năng chịu đựng. Đồng thời, họ cũng cần trang bị những kỹ năng an toàn cơ bản để tự bảo vệ mình trong môi trường số.

Về phía chính sách, nghị quyết của Chính phủ đã nhấn mạnh nguyên tắc thận trọng và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người tham gia. Tôi tin rằng, trong quá trình thí điểm, cơ quan quản lý sẽ tiếp tục hoàn thiện khung khổ để nhà đầu tư yên tâm hơn. Điều quan trọng là tạo dựng được niềm tin rằng, thị trường này được vận hành có trách nhiệm, minh bạch và an toàn.

Đến lúc này tâm thế của SSI Digital đã sẵn sàng tham gia thị trường thế nào? Trong ngắn hạn, SSI Digital hướng đến những mục tiêu nào khi thị trường này được cho là có tính liên kết, kết nối với thị trường quốc tế, nhà đầu tư nước ngoài rất lớn?

SSI Digital đã chuẩn bị kỹ lưỡng với chiến lược “Tuân thủ trước, an toàn từ thiết kế”. Về công nghệ, chúng tôi xây dựng hạ tầng nhiều lớp bảo mật, trung tâm giám sát 24/7, cơ chế tách bạch tài sản khách hàng và minh bạch công bố dự trữ.

Về quản lý, SSI Digital triển khai quy trình KYC, phòng chống rửa tiền, giám sát giao dịch và thẩm định niêm yết tài sản chặt chẽ. Trong giai đoạn đầu, chúng tôi tập trung vào nền tảng giao dịch và tổ chức chương trình giáo dục nhà đầu tư để nâng cao nhận thức.

Mục tiêu ngắn hạn của chúng tôi là đáp ứng đầy đủ điều kiện cấp phép, vận hành nền tảng an toàn, minh bạch và từng bước triển khai thí điểm token hóa tài sản thực với các định chế trong nước khi được phép.

Đồng thời, chúng tôi chủ động kết nối với các quỹ đầu tư quốc tế và nhà đầu tư nước ngoài, không chỉ để huy động vốn mà còn để hỗ trợ phát triển hệ sinh thái startup trong nước, đặc biệt là các dự án fintech và blockchain. Qua đó, SSI Digital mong muốn vừa góp phần xây dựng một thị trường tài sản số an toàn tại Việt Nam, vừa tạo cầu nối cho các doanh nghiệp khởi nghiệp trong nước tiếp cận nguồn lực và tri thức quốc tế.

Cảm ơn ông!

Quyền Thành