Chỉ định thầu để đẩy tiến độ loạt dự án metro TP.HCM
Trong thời gian tới, TP.HCM sẽ quyết liệt áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù để đẩy nhanh quá trình triển khai các dự án hạ tầng trọng điểm.
TP.HCM đã xây dựng kế hoạch đầu tư đồng loạt và hoàn thành 7 tuyến metro với tổng chiều dài 355 km từ nay đến năm 2035. Ảnh: Minh Trí

TP.HCM đã xây dựng kế hoạch đầu tư đồng loạt và hoàn thành 7 tuyến metro với tổng chiều dài 355 km từ nay đến năm 2035. Ảnh: Minh Trí
Đặc biệt, việc áp dụng chỉ định thầu đối với các gói thầu tư vấn, xây lắp thuộc lĩnh vực đường sắt đô thị được đánh giá sẽ giúp Thành phố hiện thực hóa mục tiêu khép kín mạng lưới giao thông hiện đại từ nay đến năm 2035.
Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM cho biết, nhờ áp dụng chỉ định thầu theo Nghị quyết số 188/2025/QH15 của Quốc hội về phát triển đường sắt đô thị, trong 1 tháng, chủ đầu tư này đã “chốt” được đơn vị tư vấn quan trọng nhất của Dự án Xây dựng tuyến tàu điện ngầm (metro) số 2 TP.HCM, tuyến Bến Thành - Tham Lương. Cụ thể, Gói thầu Tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh, thiết kế FEED và đấu thầu thuộc Dự án vừa hoàn tất chỉ định cho Liên danh Công ty CP Tư vấn thiết kế giao thông vận tải phía Nam - Công ty CP Tư vấn thiết kế cảng kỹ thuật biển - Artelia SAS - Guangzhou Metro Design & Reseach Institute Co., Ltd. Giá trúng thầu là 175,441 tỷ đồng (giá gói thầu là 192,792 tỷ đồng).
Theo Chủ đầu tư, Liên danh trúng thầu có 12 tháng để hoàn thành nhiệm vụ lập báo cáo khả thi điều chỉnh Dự án cho phù hợp với tình hình hiện nay, bao gồm: bổ sung quy mô, cập nhật yêu cầu công nghệ, tiêu chuẩn, kết nối mạng lưới. Đồng thời, Liên danh thực hiện vai trò tư vấn đấu thầu để tuyển chọn nhà thầu xây lắp, bảo đảm tiến độ khởi công Dự án cuối năm 2025 như kế hoạch Thành phố đã đề ra. “Thông thường, Gói thầu sẽ phải tổ chức đấu thầu quốc tế để lựa chọn nhà thầu tư vấn, cần ít nhất từ 2 đến 3 quý để hoàn tất lựa chọn nhà thầu, thậm chí dài hơn nếu không có nhà thầu tham gia, không có nhà thầu đáp ứng yêu cầu của hồ sơ mời thầu hoặc xử lý kiến nghị...”, Chủ đầu tư cho biết.
Giám đốc Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM Phan Công Bằng cho biết, Dự án Metro số 2 có tổng mức đầu tư khoảng 47.890 tỷ đồng, đã được phê duyệt từ năm 2010, nhưng liên tục gặp vướng mắc, phải lùi tiến độ đến năm 2030 mới có thể hoàn thành. Dù ban đầu triển khai bằng nguồn vốn ODA, nhưng sau thời gian dài khó khăn, TP.HCM đã xin ý kiến cấp thẩm quyền và đề xuất sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước để thực hiện Dự án. Hiện công tác giải phóng mặt bằng đã cơ bản hoàn thành. Các gói thầu xây lắp thuộc phần di dời hạ tầng kỹ thuật cũng đang được chủ đầu tư và các nhà thầu gấp rút hoàn tất.
Theo kế hoạch lựa chọn nhà thầu, Dự án Metro số 2 gồm 7 gói thầu xây lắp chính. Sau hơn 10 năm triển khai, đến nay mới hoàn thành Gói thầu CP1 Xây dựng tòa nhà văn phòng tại depot Tham Lương. Việc chọn được đơn vị tư vấn sẽ đẩy nhanh tiến độ tổng thể Dự án, đặc biệt là các gói thầu xây lắp chính.
Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường cho biết, TP.HCM đã xây dựng kế hoạch đầu tư đồng loạt và hoàn thành 7 tuyến metro với tổng chiều dài 355 km trong 10 năm, từ nay đến năm 2035. Trong đó, Metro số 2 được xác định sẽ khởi công vào cuối năm 2025.
Theo kế hoạch, Ban Quản lý đường sắt đô thị sẽ chủ động thực hiện các bước tiếp theo trong quá trình triển khai các dự án theo cơ chế đặc thù. Cụ thể, đối với Dự án tuyến metro kết nối trung tâm Thành phố và huyện Cần Giờ, Chủ đầu tư cùng các đơn vị nghiên cứu kỹ hình thức đầu tư, tham mưu, đề xuất UBND TP.HCM xem xét chấp thuận các thủ tục. Đối với Dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành, báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đã trình Hội đồng thẩm định Nhà nước từ quý I, hoàn thiện, trình Quốc hội vào quý IV/2025 và dự kiến khởi công trước năm 2030, đưa vào khai thác từ năm 2035.
Theo đánh giá của chuyên gia kinh tế TS. Trần Du Lịch, trước mắt, TP.HCM cần đẩy nhanh việc chỉ định các nhà thầu tư vấn, xác định phương án TOD (phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng) và thu hồi đất. Công tác thu hồi đất (đo đạc, kiếm đếm, lên phương án bồi thường, xác định giá đất…) cũng cần ưu tiên chỉ định thầu để đẩy nhanh tiến độ. Quy định về hình thức chỉ định thầu hiện nay đã giúp sàng lọc hồ sơ năng lực của nhà thầu theo danh sách đệ trình chủ đầu tư. Công tác khởi đầu quan trọng này vừa giúp tiết kiệm thời gian, rút ngắn thủ tục mà vẫn đảm bảo lựa chọn được đơn vị có năng lực, uy tín.
Cũng theo TS. Trần Du Lịch, TP.HCM đang vừa triển khai loạt dự án metro bằng ngân sách, vừa cân nhắc các dự án metro do nhiều nhà đầu tư tư nhân đề xuất. Do đó, trong thời gian tới, TP.HCM cần tập trung nguồn nhân lực trình độ cao bên cạnh một lực lượng tư vấn hùng hậu để hỗ trợ lựa chọn nhà thầu, chỉ định nhà đầu tư khi được trao quyền chủ động. Chỉ khi quyết liệt áp dụng cơ chế đặc thù trong lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư dự án metro, TP.HCM mới thực sự tạo nên sức hấp dẫn với cộng đồng doanh nghiệp quan tâm phát triển hạ tầng Thành phố.