Chính Phủ 'đau đầu' vì giá vàng, yêu cầu Ngân hàng Nhà nước tìm đúng bệnh để 'bốc thuốc'

Sáng 13/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp cho ý kiến về báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2023 và kế hoạch những tháng đầu năm 2024.

Giá vàng là vấn đề nóng được nhiều đại biểu quan tâm đề cập, đồng thời, các ý kiến chia sẻ lo ngại trước thực trạng thị trường vàng liên tục "nhảy múa".

Tại phiên họp, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đánh giá vàng là hàng hóa đặc biệt, liên thông với thị trường ngoại tệ, liên quan rất lớn tới điều hành kinh tế vĩ mô. Trước năm 2012, vàng còn "nhảy múa" hơn và thời điểm đó, có 8 doanh nghiệp nhập vàng miếng nhưng giữa cung và cầu, niêm yết giá rất phức tạp.

Tuy nhiên, sau khi Nghị định 24 ra đời có hiệu lực, 8 doanh nghiệp đó không được nhập nữa. Khi đó, Nhà nước độc quyền và Ngân hàng Nhà nước chịu trách nhiệm nhập vàng nguyên liệu, nhập khi có nhu cầu cần thiết.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái

Theo Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, nói SJC thôi nhưng độc quyền là độc quyền Nhà nước. Còn các doanh nghiệp, ngân hàng hiện nay chỉ kinh doanh nhưng phải bảo đảm điều kiện rất chặt chẽ.

"Gần đây tôi họp với Ngân hàng Nhà nước có thông báo đầy đủ các giải pháp. Với giải pháp như vậy, mấy ngày gần đây có xoay chuyển nhưng vẫn phải tiếp tục theo dõi vì rất phức tạp. Nếu không kiểm soát bằng các giải pháp đồng bộ sẽ rất khó. Ví dụ hiện nay về buôn bán, đầu vào, đầu ra phải phát hành hóa đơn nghiêm và phát hành từng lần chứ không phải một cục, ghi lại xong cuối ngày mới phát... Việc này giao Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước trong quý 2-2024 phải hoàn thành", Phó Thủ tướng Lê Minh Khái thông tin.

Liên quan vấn đề tăng cung, theo Phó Thủ tướng, Ngân hàng Nhà nước đã tổ chức đấu thầu nhưng hình thức cung phải phù hợp. Vừa qua tổ chức tăng cung nhưng cũng chưa tới, bởi lượng giao dịch lớn nhưng số lượng doanh nghiệp tham gia đấu thầu chỉ có 1-2. Như vậy nhu cầu có thật hay không? Ngân hàng Nhà nước phải có đánh giá.

Về vấn đề nhập lậu vàng, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho hay khi giữ được cung sẽ không thể nào nhập lậu vàng miếng được. Còn với vàng trang sức, mĩ nghệ thì giao cho các doanh nghiệp đủ điều kiện.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho rằng việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội quan tâm thị trường vàng là đúng, người dân cũng rất quan tâm nhưng phải đánh giá kỹ, bình tĩnh, tìm được giải pháp. Có nghĩa tìm đúng bệnh mới bốc thuốc tốt được.

Theo Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, ngày mai 14/5, lãnh đạo Chính phủ sẽ có thêm cuộc làm việc với Ngân hàng Nhà nước về vấn đề quản lý thị trường vàng để làm rõ nguyên nhân và giải pháp. Với hành vi không phù hợp phải xử lý nghiêm. Sau khi đánh giá tình hình sẽ giao cho thanh tra chuyên ngành phải thanh tra các đầu mối lớn, kể cả các biên giới, cửa khẩu vào, nếu vi phạm chuyển Bộ Công an xử lý ngay.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết: "Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng hết sức đau đầu vấn đề này. Thời gian tới, các bộ, ngành tích cực, đồng lòng vào cuộc thì chắc không khó khăn gì chúng ta không xử lý được".

Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà

Trước đó, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà cho biết, thời điểm năm 2022, do bất cập của thị trường vàng, nên Chính phủ ban hành Nghị định 24 với mục tiêu công nhận quyền sở hữu hợp pháp người dân, sắp xếp lại thị trường vàng miếng, nghiêm cấm dùng vàng làm cơ sở thanh toán. Sau giải pháp này thị trường diễn biến ổn định.

Những năm gần đây, do ảnh hưởng Covid-19, lạm phát tăng cao nên giá vàng quốc tế tăng mạnh khiến trong nước tăng theo. Từ năm 2022 trở lại đây, thị trường trong nước bộc lộ hạn chế, chênh lệch giá trong nước và quốc tế duy trì ở mức cao.

Lý giải nguyên nhân, theo Phó Thống đốc, chủ yếu do giá thế giới tăng khi kim loại quý trong nước phụ thuộc thị trường quốc tế. Từ đầu năm đến nay, giá vàng thế giới tăng 14%. Cùng đó, nguồn cung vàng trong nước hạn chế, nên chênh lệch giá trong nước cao so với quốc tế.

Về giải pháp, theo Phó thống đốc, trước mắt do thị trường thiếu nguồn cung, nên cơ quan này sẽ tiếp tục đấu thầu với khối lượng phù hợp để tăng cung cho thị trường. Việc này nhằm ổn định giá, giảm chênh lệch giữa giá trong nước và thế giới.

"Dự kiến ngày 14/5, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục đấu thầu vàng miếng. Tuần này sẽ có 2 phiên đấu thầu, tăng một phiên so với trước, để thêm nguồn cung ra thị trường," Phó Thống đốc cho hay.

Về lâu dài, Ngân hàng Nhà nước sẽ đề xuất thêm giải pháp quản lý thị trường vàng, trong đó sẽ sửa Nghị định 24. Đồng thời, tiếp tục thanh tra doanh nghiệp, tổ chức tín dụng kinh doanh, mua bán vàng miếng; chỉ đạo doanh nghiệp kinh doanh chấp hành nghiêm quy định về hóa đơn thanh toán, kiểm soát giao dịch mua bán. Ngân hàng Nhà nước phối hợp cùng Bộ Công an, Bộ Công thương… kiểm soát, xử lý nghiêm hành vi buôn lậu, đẩy giá vàng lên cao.

Quang Vũ