Chương trình Diễn xướng thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu xứ Đoài năm 2025

Chương trình Diễn xướng thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu xứ Đoài năm 2025

Hoạt động do Trung tâm Nghiên cứu và bảo tồn văn hóa tín ngưỡng Việt Nam và Trung tâm Văn hóa-Thể thao xã Kiều Phú tổ chức trong 2 ngày 13 và 14/12. Sự kiện cũng nằm trong chuỗi sự kiện của lễ hội truyền thống thôn Liên Trì Đồng Sơn.

Các thanh đồng trên địa bàn Hà Nội và một số tỉnh, thành phố phía Bắc như Hưng Yên, Ninh Bình... tham dự chương trình tham gia diễn xướng với các nội dung gồm: Hầu đồng, hát văn-múa thiêng, trình diễn trang phục và trả lời kiến thức về tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt.

Chương trình Diễn xướng thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu xứ Đoài năm 2025

Thượng tọa Thích Trường Xuân - Phó trưởng ban thường trực Ban Văn hóa Giáo hội Phật giáo Việt Nam TP Hà Nội, Trụ trì chùa Liên Trì chia sẻ: “Chương trình nhằm tôn vinh những giá trị văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ của người Việt, giá trị văn hóa phi vật thể của nhân loại được UNESCO công nhận. Bên cạnh đó, sự kiện cũng nhằm giúp các thanh đồng định hướng rõ hơn những nét văn hóa, tín ngưỡng, truyền thống trong tín ngưỡng thờ Mẫu để họ có lề lối thống nhất, bài bản. Từ đó, ban tổ chức hy vọng các thanh đồng tham dự liên hoan mang đến công chúng những lề lối thực hành tín ngưỡng bài bản, chuẩn chỉ giúp nhận diện những lề lối không đúng, phản cảm, gây hiểu lầm, đặc biệt khi mạng xã hội hiện đang rất phát triển”.

Chương trình Diễn xướng thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu xứ Đoài năm 2025

“Giống như việc hoằng dương Phật giáo, để tuyên truyền tín ngưỡng thờ Mẫu, những thể thức bài bản, chuẩn chỉ của loại hình tín ngưỡng dân gia này, chúng ta cần tìm những người có kiến thức chuyên môn. Trên cơ sở những điều họ đưa ra chúng ta mới có cơ sở để so sánh để hiểu hơn, biết chỗ nào là đúng, là sai lệch”, Thượng tọa Thích Trường Xuân nói.

Ông Nguyễn Vũ Hán, Giám đốc Trung tâm Văn hóa-Thể thao xã Kiều Phú cũng cho rằng: “Diễn xướng thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu xứ Đoài năm 2025 khẳng định trách nhiệm của mỗi người trong việc gìn giữ, bảo tồn và lan tỏa di sản. Sự tham gia của các nghệ nhân, cung văn, thanh đồng cùng đông đảo bà con Nhân dân chính là minh chứng cho sức sống mạnh mẽ và bền bỉ của tín ngưỡng thờ Mẫu trên quê hương xứ Đoài”.

Theo thanh đồng Trịnh Thúy Nga, Thủ nhang Phủ Quảng Cung - nơi Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh giáng sinh lần đầu tiên, xã Yên Đồng, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định cũ và bây giờ là xã Yên Đồng, tỉnh Ninh Bình mới: “Từ lúc UNESCO vinh danh đến bây giờ, tín ngưỡng thờ Mẫu của mình rất phát triển, đi theo lề lối hơn”. Nhằm góp phần giúp người dân hiểu đúng hơn về tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ của người Việt, khuôn khổ sự kiện còn diễn ra tọa đàm “Thực hành nghi lễ Lên đồng: Truyền thống và đương đại”.

Tại tọa đàm, PGS, TS Nguyễn Thị Yên, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và bảo tồn văn hóa tín ngưỡng Việt Nam chia sẻ: “Tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ của người Việt đang có xu hướng biến đổi, thích ứng. Tiêu biểu có thể kể đến những thay đổi về cách thức tổ chức đa dạng, phong phú hơn như các dân tộc Tày, Nùng Lạng Sơn góp tiền làm lễ chung; đưa văn hóa của nhiều tộc người vào điện thờ, thực hành tín ngưỡng; có sự giao lưu, tiếp biến văn hóa nhưng cũng có xu hướng quay lại xu hướng cổ xưa hay xuất hiện những dạng hầu đồng mới...”.

“Gần đây cũng có những đề tài nghiên cứu sâu về tín ngưỡng nói chung, tín ngưỡng thờ Mẫu nói riêng hay các điện thờ tư gia... Tôi cho rằng đây là xu hướng nên làm vì chúng ta cần hướng tới việc chấn chỉnh, quản lý để hoạt động thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu đi vào nền nếp. Đây cũng là một hướng đi các cấp lãnh đạo, đặc biệt bên ngành quản lý về tín ngưỡng tôn giáo, ngành văn hóa nên quan tâm”, bà Nguyễn Thị Yên nói. Đại đức Thích Nhân Tuấn, trụ trì chùa Hưng Long (tỉnh Hưng Yên) chia sẻ mối liên hệ giữa tín ngưỡng thờ Mẫu với Phật giáo, đặc biệt là Phật giáo Đại thừa với tư tưởng nhập thế...

Đặc biệt, chương trình còn giới thiệu bộ sưu tập hiện vật liên quan đến tín ngưỡng thờ Mẫu được thanh đồng Nguyễn Đăng Tài sưu tập 35 năm qua. Trong đó có những hiện vật quý có tuổi đời hơn 150 năm, cây đàn nguyệt với ngựa đàn hình con dơi độc đáo...