Chuyển đổi sang xăng sinh học E10: Xu thế tất yếu giữa ngã rẽ thách thức

Trước áp lực cắt giảm phát thải ngày càng lớn, xăng sinh học được xem là lựa chọn thay thế đầy triển vọng cho nhiên liệu truyền thống. Với thành phần 10% ethanol pha trộn cùng xăng khoáng, E10 góp phần giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính, giúp đa dạng hóa nguồn cung năng lượng, giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch nhập khẩu. Đây cũng là bước tiến quan trọng trong lộ trình xanh hóa ngành năng lượng và giao thông vận tải tại Việt Nam.

Bộ Công Thương đang lấy ý kiến góp ý cho dự thảo "Thông tư Quy định lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống tại Việt Nam", trong đó quy định cụ thể tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học, lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn, hoạt động sản xuất, kinh doanh nhiên liệu sinh học, xăng sinh học, sử dụng xăng sinh học dùng cho động cơ xăng.

Xăng sinh học là các loại xăng E10, E15 và các loại xăng được pha chế, phối trộn giữa etanol nhiên liệu vào xăng không chì theo các tỷ lệ khác nhau. Theo đề xuất của Bộ Công Thương, kể từ ngày 1/1/2026, toàn bộ xăng được pha chế, phối trộn, kinh doanh để sử dụng cho phương tiện cơ giới dùng động cơ xăng trên toàn quốc là xăng E10.

Kể từ ngày 1/1/2031, toàn bộ xăng được phối trộn, pha chế, kinh doanh để sử dụng cho phương tiện cơ giới dùng động cơ xăng trên toàn quốc là xăng E15 hoặc xăng sinh học với tỷ lệ phối trộn khác do Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định căn cứ theo thực trạng phát triển các phương tiện cơ giới; điều kiện phát triển kinh tế - xã hội; điều kiện sản xuất, nhập khẩu nhiên liệu sinh học, xăng sinh học và đảm bảo an ninh năng lượng.

Cũng theo Bộ Công Thương, ngoài ý nghĩa về môi trường, việc tăng cường sử dụng nhiên liệu sinh học còn giúp khôi phục lại hoạt động của các nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học đã được đầu tư xây dựng trong những năm qua nhưng chưa đưa vào hoạt động do không có thị trường tiêu thụ sản phẩm, góp phần tránh lãng phí nguồn lực đầu tư, đồng thời phát triển các vùng nguyên liệu (sắn, ngô), tạo việc làm cho lượng lớn lao động tại các khu vực trung du, miền núi trong sản xuất nguyên liệu và nhiên liệu sinh học, tạo giá trị gia tăng cao.

Chia sẻ với Thương gia, ông Nguyễn Viết Thịnh, Tổng Giám đốc Công ty CGS Việt Nam nhận định, chủ trương đẩy mạnh xăng sinh học đây là hoàn toàn đúng đắn và phù hợp, bởi E5 hay E10 đều góp phần giảm phát thải khí nhà kính, hạn chế tiêu thụ năng lượng hóa thạch, từ đó hỗ trợ mục tiêu ứng phó với biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. Việc chuyển đổi sang E10 là xu thế tất yếu.

Tuy nhiên, theo ông Thịnh, thực tế triển khai sẽ gặp nhiều thách thức. Vấn đề đầu tiên là yếu tố kỹ thuật: một số dòng xe hiện nay vẫn được khuyến cáo không sử dụng nhiên liệu có tỷ lệ ethanol trên 5%. Điều đó đòi hỏi lộ trình áp dụng cần tính toán kỹ, đồng thời phải có sự chuẩn bị từ phía các nhà sản xuất phương tiện cũng như cam kết từ cơ quan quản lý trong việc đảm bảo chất lượng nhiên liệu.

Bên cạnh đó, để khuyến khích người tiêu dùng, Chính phủ nên cân nhắc thêm các chính sách hỗ trợ, ưu đãi cho doanh nghiệp phân phối cũng như trực tiếp cho người sử dụng. Thực tế cho thấy, dù E5 đã có mặt trên thị trường, nhưng tỷ trọng tiêu thụ vẫn còn thấp so với kỳ vọng. Khi nâng lên E10, nếu không có chính sách hợp lý về truyền thông, giá bán hay hỗ trợ kỹ thuật, thì việc mở rộng sẽ là một thách thức lớn.

Hiện giá xăng E10 được niêm yết thấp hơn xăng Ron 95, ông Thịnh đánh giá đây là yếu tố có vai trò then chốt. “Xăng dầu là mặt hàng thiết yếu, chỉ cần chênh lệch nhỏ về giá cũng có thể ảnh hưởng mạnh đến quyết định tiêu dùng, đặc biệt với nhóm khách hàng hoạt động trong lĩnh vực vận tải hàng hóa, vận tải hành khách. Với họ, chi phí nhiên liệu chiếm tỷ trọng rất lớn trong cơ cấu giá thành. Vì vậy, để người dân và doanh nghiệp mạnh dạn chuyển đổi sang E10, mức giá cần được điều chỉnh theo hướng ưu đãi, thấp hơn hoặc ít nhất cạnh tranh hơn so với xăng khoáng truyền thống”, Tổng Giám đốc CGS nhận định.

Dưới góc nhìn của doanh nghiệp, đại diện hãng xe Honda tại Hà Nội cho biết: “Ở nhiều thị trường, Honda đã thử nghiệm và chứng minh các dòng xe máy của hãng hoàn toàn có thể vận hành ổn định với E10. Tuy nhiên, để áp dụng rộng rãi tại Việt Nam, cần đồng bộ nhiều yếu tố: từ chất lượng nhiên liệu, hệ thống phân phối, cho đến chính sách hỗ trợ để người dùng yên tâm chuyển đổi”.

Theo Honda Việt Nam, trong sách hướng dẫn sử dụng, các sản phẩm xe máy và ô tô do hãng phân phối chính thức đều đã được khuyến cáo loại nhiên liệu phù hợp với những yêu cầu như: Chỉ số Octan 91 hoặc cao hơn (áp dụng cho cả xe máy và ô tô). Đối với dòng Civic Type R cần sử dụng xăng E10 RON 95 với trị số Octan từ 95 trở lên. Đặc biệt lưu ý, hàm lượng ethanol: không vượt quá 10% (áp dụng cho xe máy).

Như vậy, căn cứ vào các thông số kỹ thuật của xăng sinh học E10 được quy định trong QCVN 01:2022/BKHCN, khách hàng hoàn toàn có thể yên tâm khi sử dụng loại nhiên liệu này cho các sản phẩm Honda. Việc sử dụng E10 không gây ảnh hưởng đến động cơ cũng như hệ thống nhiên liệu của xe.

Honda cũng khuyến nghị khách hàng tham khảo mục “Hướng dẫn đổ xăng và lựa chọn loại xăng” trong sách hướng dẫn sử dụng đi kèm từng đời xe để có thông tin cụ thể và chính xác nhất.

Linh Vy