Cổ phiếu ngành phân bón có thể làm nên 'mùa vàng' năm 2026

Giá urea thế giới đi ngang, cung – cầu ổn định hơn giai đoạn biến động

Dưới bối cảnh cung dồi dào khi nguồn cung phân bón từ khu vực Trung Đông, Mỹ Latin và Nga được bổ sung, đi kèm với nhu cầu phục hồi nhẹ chủ yếu đến từ Nam Á, Đông Nam Á và Nam Mỹ, giá phân bón urea thế giới dự phóng sẽ tiếp tục duy trì vùng giá tương đương năm 2025, với kịch bản cơ sở sẽ dao động quanh 400–450 USD/tấn.

Bước qua năm 2026, MBS Resreach ước tính giá urea sẽ duy trì mặt bằng hiện tại bởi cung cầu không có quá nhiều biến động. Đồng thời, nguồn cung phân bón toàn cầu được dự báo tiếp tục ổn định hơn giai đoạn 2022–2024 nhờ công suất mới đi vào hoạt động và sự tái cấu trúc luồng thương mại giữa các khu vực.

Đối với nhóm phân nitrogen (phân urea), mức cung được cải thiện nhờ một số dự án mới và tái khởi động tại Mỹ Latin, Trung Đông và Nga, trong đó đáng chú ý là các nhà máy nitrogen tại Brazil sau khi Petrobras quay lại thị trường, giúp giảm nhu cầu nhập khẩu khu vực. Phosphate và potash duy trì nguồn cung dồi dào từ Bắc Phi, Nga và Canada, trong khi Trung Quốc có khả năng nới lỏng dần kiểm soát xuất khẩu nếu giá nội địa ổn định.

Tuy nhiên, nguồn cung phân bón vẫn chịu rủi ro từ chi phí khí tự nhiên tại châu Âu, chính sách thương mại, và rủi ro địa chính trị tác động lên logistics và thương mại toàn cầu. Nhu cầu phân bón được dự báo tiếp tục phục hồi nhẹ chủ yếu đến từ Nam Á, Đông Nam Á và Nam Mỹ - những khu vực có hoạt động canh tác thương mại lớn.

Các thị trường ngũ cốc lớn như Brazil, Ấn Độ và Indonesia được kỳ vọng tăng nhẹ lượng bón NPK do mức bổ sung dinh dưỡng đất sau mùa vụ 2024–2025. Tuy nhiên, cầu không tăng mạnh vì nông dân vẫn thận trọng trong bối cảnh giá phân cao kéo dài, lợi nhuận canh tác bị thu hẹp, và xu hướng tối ưu hóa liều lượng theo các chương trình canh tác bền vững ở châu Âu và Bắc Mỹ.

Theo World Bank và các tổ chức phân tích kỳ vọng giá điều chỉnh khi công suất nitrogen mới tại Trung Đông, Mỹ Latin và Nga đi vào vận hành, trong khi nhu cầu chỉ phục hồi vừa phải. Mức giảm giá vẫn phụ thuộc lớn vào diễn biến giá khí tự nhiên.

Trong kịch bản cơ sở, giá urea dự kiến dao động quanh 400–450 USD/tấn, với biên độ hẹp, trừ khi xảy ra cú sốc địa chính trị hoặc các nước lớn như Trung Quốc, Nga siết xuất khẩu trở lại.

Tăng nhẹ nhưng bền vững, xuất khẩu trở thành điểm sáng mới

Ngành phân bón nội địa dự kiến sẽ đón năm 2026 với những gam màu khá tươi sáng cho các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực này khi nhu cầu phân bón vẫn tiếp tục tăng trưởng nhờ vào giá nông sản duy trì ở mức tốt.

Nhờ vào chính sách thuế VAT đầu ra 5% chính thức có hiệu lực từ giữa năm 2025 sẽ tiếp tục giúp các doanh nghiệp nội địa gia tăng tính cạnh tranh trong năm 2026. Bên cạnh đó, mảng phân bón urea vẫn duy trì được nhu cầu ổn định tuy nhiên sẽ bị ảnh hưởng đáng kể từ biến động khó lường của giá khí. Trong khi phân bón hữu cơ sẽ có lợi thế trong việc kiểm soát chi phí nguồn nhiên liệu đầu vào giúp các doanh nghiệp duy trì biên lợi nhuận ổn định.

MBS Resreach ước tính sản lượng tiêu thụ nội địa năm 2026 tăng trưởng nhẹ ở mức 2% và đạt 10.7 triệu tấn, xuất khẩu tiếp tục khả quan nhờ giá phân bón quốc tế ổn định và nhu cầu từ Ấn Độ, Brazil. Dự phóng xuất khẩu phân bón sẽ đạt 1.8 triệu tấn và chiếm 14.3% sản lượng nội địa trong năm tới.

Dự báo giai đoạn 2025-2026, tỷ trọng xuất khẩu dự kiến tiếp tục duy trì ở mức 14.3% so với tiêu thụ nội địa do nhu cầu phân bón toàn cầu được Hiệp hội Phân bón Quốc tế (IFA) dự báo tăng 2.2% (đạt 205 triệu tấn) và giá urea quốc tế vẫn ở mức cao, trong khi giá bán trong nước thường có độ trễ 3-6 tháng so với giá quốc tế.

Nhờ ưu thế địa lý, sự tương đồng về điều kiện canh tác và mối quan hệ thương mại truyền thống, Campuchia là thị trường xuất khẩu phân bón lớn nhất của Việt Nam.

Tuy nhiên, Hàn Quốc là điểm sáng với tỷ trọng cao thứ hai và mức tăng trưởng đột biến (tăng 146.6% về lượng trong 2024). Điều này phản ánh chiến lược đa dạng hóa nguồn cung của Hàn Quốc, đặc biệt đối với Urea, sau khi nguồn cung từ Trung Quốc và Nga bị gián đoạn. Đây là thị trường chất lượng cao, giúp nâng cao uy tín và giá trị xuất khẩu của phân bón Việt Nam.

Ngoài ra, Philippines cũng là điểm đến tiềm năng khi Việt Nam đã tăng xuất khẩu 93.3% sản lượng phân bón sang thị trường này trong năm 2024.

Xét theo cơ cấu ngành, sản lượng phân lân và DAP gần như đi ngang, còn urea tăng trưởng tốt nhất nhờ phù hợp nhiều loại cây trồng và giá hợp lý. Đáng chú ý, tiêu thụ phân hữu cơ tăng nhanh, chiếm 28% tổng thị trường nhờ đáp ứng yêu cầu xuất khẩu (EU, Mỹ, Nhật) và nhu cầu giảm ô nhiễm đất, điều này khiến doanh nghiệp có tỷ trọng phân vô cơ cao như DCM cần dịch chuyển một phần sang phân hữu cơ với biên lợi nhuận cao hơn.

Tại báo cáo triển vọng ngành phân bón năm 2026, MBS Resreach nhận định DCM (Đạm Cà Mau), DPM (Đạm Phú Mỹ), và DHB (Đạm Hà Bắc) đều sản xuất cả phân hữu cơ và vô cơ, nhưng do tỷ trọng doanh thu từ phân Urea vẫn sẽ chiếm đa số trong nửa đầu năm 2026.

Trong khi đó, LAS (Công ty Cổ phần Supe Phốt phát và Hóa chất Lân Đạo - Lâm Thao) và BFC (Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền) là nhóm chuyên về NPK, còn DCM nằm ở nhóm “lai” nhưng đang đẩy mạnh đa dạng hóa nên mức độ phụ thuộc vào Urea giảm dần.

Về triển vọng nửa đầu năm 2026, các doanh nghiệp Urea chủ lực như DPM và DHB được dự báo duy trì doanh thu tích cực nhờ nhu cầu ổn định, nhưng lợi nhuận ròng đối mặt rủi ro bị bào mòn bởi chi phí khí đầu vào tăng trở lại. Ngược lại, nhóm NPK (LAS, BFC) và các doanh nghiệp đa dạng hóa (DCM) có triển vọng lợi nhuận ổn định hơn, ít biến động theo giá khí.

MBS Resreach lựa chọn DCM là doanh nghiệp thích hợp đầu tư trong năm 2026 nhờ vào chiến lược mở rộng thị trường hoạt động, song song với gia tăng doanh thu tại mảng phân bón NPK giúp đa dạng hóa nguồn thu và giảm rủi ro phụ thuộc vào phân bón urea.

Ước tính doanh thu DCM năm 2025-2026F đạt lần lượt 18,788 và 19,449 tỷ đồng (tăng 39.6%/3.5% so với cùng kỳ) nhờ mở rộng thị phần. Lợi nhuận ròng đạt 2,155 và 2,618 tỷ đồng (tăng 60.7%/21.5% so với cùng kỳ) nhờ chuyển dịch 1 phần cơ cấu sang phân NPK (tự chủ nguồn nguyên liệu đầu vào tốt hơn) và công ty kiểm soát tốt chi phí vận hành.

Thơ Hoàng