Da sần sùi, mũi sư tử... do trứng cá đỏ

Nhiều người lầm tưởng những mảng đỏ dai dẳng trên mặt chỉ là “nóng trong” hay “mụn nhọt” nhưng đó có thể là trứng cá đỏ – một bệnh da mạn tính thường gặp, dễ tái phát và cần được điều trị đúng cách.

Trứng cá đỏ có biểu hiện là ban đỏ mãn tính ở vùng trung tâm mặt. Tuổi mắc bệnh từ 30 – 60 tuổi. Thương tổn có thể xuất hiện trong thời gian ngắn, dễ tái phát, hoặc ban đỏ tồn tại vĩnh viễn. Đây không phải bệnh trứng cá thông thường, không có nhân đen trên thương tổn.

Mụn trứng cá đỏ thường xuất hiện dưới dạng những đốm đỏ nhỏ ở nhiều vị trí trên khuôn mặt như má, thái dương, thậm chí có thể lan ra khắp khuôn mặt. Tùy vào cơ địa của mỗi người mà hình ảnh mụn trứng cá đỏ có thể có kích thước và mức độ nghiêm trọng khác nhau.

Da mặt xuất hiện các sẩn màu đỏ hoặc mụn mủ. Thương tổn có hình vòm. Bệnh không có mụn đầu đen, không có mụn đầu trắng hoặc mụn bọc. Vùng tổn thương đỏ, phù nề, có vảy tiết. Nhìn rõ các mạch máu tại vùng da đỏ. Sẩn mủ và mụn mủ xuất hiện trên mũi, trán, má, cằm. Có thể xuất hiện tại chi trên và thân người. Da mặt khô, nứt nẻ.

Uống rượu, ăn thức ăn cay nóng, tiếp xúc với ánh nắng làm bệnh trầm trọng hơn. Vùng tổn thương nhạy cảm, cảm giác rát bỏng, đau, đặc biệt rõ khi trang điểm hoặc dùng kem dưỡng da.

Mắt có biểu hiện đỏ, đau, viêm bờ mi, viêm kết mạc. Mũi dày da, phì đại, biến dạng, lỗ nang lông giãn rộng gọi là mũi sư tử. Sưng phù, dày bờ mi gọi là bờ mi sư tử. Đỏ da, phù nề lâu ngày ở trên mặt do tắc nghẽn bạch huyết.

Ảnh: Bệnh trứng cá đỏ trước và sau điều trị - Ảnh BVCC

Bệnh trứng cá đỏ thường bị chẩn đoán nhầm, dẫn tới tự ý điều trị sai cách gây ra nhiều thương tổn nặng nề. Nguyên nhân gây bệnh do môi trường, yếu tố gây viêm mạch máu, tiếp xúc với tia cực tím lâu ngày…

Đặc biệt, việc xuất hiện đáp ứng miễn dịch bẩm sinh của da rất quan trọng. Người ta đã quan sát thấy nồng độ cao peptide kháng khuẩn như cathelicidins trong bệnh trứng cá đỏ.

Cathelicidins không những thúc đẩy quá trình thoát nhiều bạch cầu trung tính vào da, mà nó còn gây giãn mạch máu tại da. Dịch thoát khỏi mạch máu bị giãn gây phù nề, các cytokin tiền viêm xâm nhập vào da làm tăng quá trình viêm.

Các enzym protein kim loại mầm như enzym collagen, enzym sợi chun cũng xuất hiện tại thương tổn. Bình thường các enzym này có tác dụng làm lành vết thương và kiến tạo mạch máu. Ngược lại, trong bệnh trứng cá đỏ, nồng độ cao của các enzym này có thể kích thích quá trình viêm, làm dày và cứng da.

Tình trạng sử dụng sản phẩm làm đẹp chứa hóa chất có thể kích thích da và gây ra kích ứng, góp phần vào việc hình thành mụn trứng cá đỏ. Kem dưỡng da mặt, bôi steroid làm bệnh nặng hơn.

Bệnh trứng cá đỏ - Ảnh minh họa nguồn Internet

Bệnh trứng cá đỏ ở những giai đoạn đầu gần như không gây nguy hiểm gì ngoại trừ mất thẩm mỹ. Tuy nhiên, nếu bệnh không được điều trị, chúng có nguy cơ tiến triển thành những vấn đề nghiêm trọng hơn. Giãn mao mạch, hoại tử da hay mũi sư tử là những tổn thương cần các liệu pháp can thiệp chuyên sâu tốn nhiều thời gian, chi phí so với điều trị bệnh ngay từ ban đầu.

Điều trị trứng cá đỏ bằng thuốc ở ca vừa và nhẹ có tác dụng kháng viêm, giảm nề đỏ. Khi da bị sẹo hoặc xuất hiện tình trạng mũi sư tử sẽ được chỉ định nhiều phương pháp kết hợp để nâng cao hiệu quả điều trị. Điều trị đúng cách sẽ giúp cải thiện làn da nhanh chóng, an toàn.

Cách ngăn ngừa trứng cá đỏ

Nếu da xuất hiện những nốt sẩn đỏ và ngứa, cố gắng đừng gãi vì có thể gây tổn thương, nhiễm trùng da, thậm chí gây sẹo.

Hạn chế tiếp xúc với các chất kích ứng như hóa chất trong sản phẩm làm đẹp và các tác nhân gây kích ứng khác. Điều này giúp giảm nguy cơ tái phát của mụn, giữ cho làn da luôn khỏe mạnh.

Tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh để tăng cường sức khỏe của làn da từ sâu bên trong.

Cần rửa mặt đúng cách để loại bỏ hết bụi bẩn và vi khuẩn trên da mặt. Tránh tiếp xúc với nắng (không ra nắng vào những giờ cao điểm từ 10h sáng đến 3h chiều).

Khi ra nắng cần đội mũ rộng vành, che kín vùng hay bị mụn, dùng kem chống nắng. Tránh tâm lý sợ hãi, lo lắng, bối rối, stress dễ làm tình trạng mụn nặng thêm.

TS.BS Phạm Cao Kiêm (Bệnh viện Da liễu Trung ương)

Thúy Nga - TS.BS Phạm Cao Kiêm