Đặc sắc nghi lễ rước kiệu trong Lễ hội Đền Bắc Lệ
Trong năm, Đền Bắc Lệ (xã Tân Thành) có 5 ngày lễ, trong đó lễ Mẫu được tổ chức từ ngày 18 đến 20/9 Âm lịch được xem là ngày lễ quan trọng nhất với nhiều hoạt động văn hóa, tâm linh thu hút đông đảo Nhân dân trong vùng và du khách thập phương đến chiêm bái, hành lễ. Đặc biệt trong ngày chính hội 20/9 Âm lịch diễn ra nghi lễ đặc sắc nhất của Lễ hội Đền Bắc Lệ, thể hiện sinh động đời sống tín ngưỡng thờ Mẫu của người dân Xứ Lạng. Với sắc màu rực rỡ của cờ hoa, trang phục, cùng dòng người thành kính nối dài trong tiếng nhạc lễ ngân vang, lễ rước kiệu không chỉ là hoạt động tâm linh mà còn là dịp để cộng đồng hội tụ, gìn giữ và lan tỏa nét đẹp văn hóa truyền thống qua nhiều thế hệ.
Sáng sớm ngày 20/9 Âm lịch, đoàn rước kiệu khởi hành từ Đền Bắc Lệ sang Đền Đèo Kẻng. Dẫn đầu đoàn rước kiêu là đội lân - sư - rồng, tiếp đó là các đoàn cầm cờ, đoàn khiêng ngựa, đội nhạc. Theo sau là một đoàn tùy tùng ăn mặc kiểu nhà lính với nhiệm vụ phò tá đoàn trẩy hội.
Nổi bật nhất trong đoàn rước là hai kiệu bát cống (rước quan Trần triều, rước Mẫu). Kiệu được trạm trổ kỳ công, đẹp mắt, khiêng mỗi kiệu có 8 thanh niên trai tráng khỏe khoắn
Các kiệu có số lượng người khiêng, che tàn, lọng và cách ăn mặc giống rước kiệu long đình. Sau đoàn kiệu là các cô đồng, người dân cùng các con hương đệ tử đi theo đám rước.
Những thanh đồng chịu trách nhiệm dẫn đầu mỗi kiệu và rước bát nhang, bài vị các vị Thánh vào đền đều đeo khăn vải đỏ che miệng vì theo quan niệm dân gian, con người hơi thở không được sạch sẽ và gây uế tạp, bất kính với các vị thánh.
Tại các ngã ba, ngã tư và khi đến sân Đền Đèo Kẻng, các kiệu lại thực hiện xoay vòng thể hiện quyền uy, sự linh thiêng của các cỗ kiệu.
Đoàn rước đến Đền Đèo Kẻng vào lúc khoảng 9 đến 10 giờ sáng. Theo một số ghi chép của các nhà nghiên cứu, Đền Đèo Kẻng là nơi thờ Mẫu Thượng Ngàn, Chầu Bé Bắc Lệ và nhiều vị thánh khác trong tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt. Đây cũng là nơi nghỉ ngơi, dừng chân của thánh Mẫu trong các kì trẩy hội. Ngay sau khi đoàn rước đến nơi, nghi lễ đại tế do chủ tế và các thành phần trong Ban đại tế thực hiện được tiến hành với các thủ tục như: đón thần; dâng hương, hoa, trà; đọc sớ cầu bình an...
Sau khi hóa sớ xong, công việc chủ yếu lúc này được coi như đã hoàn tất. Chủ tế đọc văn khấn kết thúc.
Sau khi hoàn thành các nghi lễ tâm linh tại Đền Đèo Kẻng, các vị thánh sẽ được mời trở lại Đền Bắc Lệ. Nghi thức rước về được tiến hành tương tự như khi rước đi. Trong ảnh là đoàn rước kiệu bắt đầu rời Đền Đèo Kẻng.
Khi về tới Đền Bắc Lệ, thanh đồng đặt bài vị, bát hương rước từ Đền Đèo Kẻng vào vị trí ban thờ Tam Tòa Thánh Mẫu tại Đền Bắc Lệ. Sau đó các nghi thức, nghi lễ tâm linh được tiến hành với nội dung, quy trình tương tự như tại Đền Đèo Kẻng. Khi các nghi lễ kết thúc cũng là lúc chính thức hoàn thành lễ rước kiệu.
Lễ hội Đền Bắc Lệ được phục dựng từ năm 2018 và duy trì đến nay, trở thành điểm hẹn văn hóa tâm linh đặc sắc của du khách và Nhân dân Xứ Lạng. Trong không gian linh thiêng của chính hội, nghi lễ rước kiệu rợp sắc cờ hoa, tiếng trống rộn ràng, dòng người hành lễ trang nghiêm… đã tạo nên bức tranh sinh động, kết nối tín ngưỡng thờ Mẫu với đời sống văn hóa tinh thần của cộng đồng. Những khoảnh khắc trong hoạt động rước kiệu của chính hội Đền Bắc Lệ năm nay càng thêm ý nghĩa khi diễn ra trong không khí chính quyền địa phương hai cấp và Nhân dân đã và đang cùng chung tay gìn giữ, phát huy giá trị di sản văn hóa tâm linh, hướng tới cầu cho quốc thái dân an, mùa màng tươi tốt, cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
