Đại hội XIV: Lấy sự hài lòng của dân làm thước đo quyền lực

Định hướng và giải pháp trọng tâm giai đoạn mới

PGS.TS Trịnh Văn Tùng (Viện Lãnh đạo học và Hành chính công, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) đánh giá, Dự thảo Báo cáo Chính trị được xây dựng trong bối cảnh quốc tế biến động nhanh, nhiều bất ổn nhưng Việt Nam vẫn đạt được cơ đồ, tiềm lực và uy tín quốc tế ở tầm cao mới sau 40 năm đổi mới.

Theo PGS.TS Trịnh Văn Tùng, văn kiện xác định rõ mục tiêu đến năm 2030 đưa Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

PGS.TS Trịnh Văn Tùng kiến nghị đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng chính sách.

Báo cáo chính trị ghi nhận nhiều kết quả đột phá như: Kinh tế tăng trưởng cao, bình quân 2021-2025 đạt 6,3%/năm; GDP bình quân đầu người năm 2025 ước đạt khoảng 5.000 USD; Kinh tế vĩ mô ổn định, các cân đối lớn được bảo đảm.

Ba đột phá chiến lược tạo nền tảng mới, đặc biệt là hệ thống hạ tầng giao thông - số phát triển mạnh; Xây dựng Đảng đạt dấu ấn lớn với tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả; phòng, chống tham nhũng được đẩy mạnh "không có vùng cấm"; Văn hóa - xã hội có bước tiến rõ rệt: Chỉ số HDI tăng 14 bậc lên 0,766; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm còn 1,3%.

Mặc dù báo cáo chính trị khá đầy đủ, song PGS.TS Trịnh Văn Tùng cho rằng, văn kiện cần nhấn mạnh hơn: "Thể chế còn chậm đổi mới, nhiều luật, cơ chế chồng chéo cản trở phát triển. Tăng trưởng kinh tế dưới tiềm năng, năng suất và sức cạnh tranh còn thấp. Một bộ phận cán bộ suy thoái, biểu hiện né tránh, không dám làm, "tư duy nhiệm kỳ", "lợi ích nhóm", nguy cơ tham nhũng chính sách ngày càng rõ".

Bên cạnh đó, văn kiện xác định chuyển sang mô hình tăng trưởng dựa trên khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, phát triển kinh tế tư nhân như một động lực quan trọng nhất. Cùng với đó là mục tiêu GDP tăng trên 10%/năm, thu nhập bình quân đạt 8.500 USD vào năm 2030. Theo PGS.TS Tùng, để hiện thực hóa các mục tiêu này cần đột phá mạnh về thể chế và tiếp tục tháo gỡ các "nút thắt" để huy động nguồn lực.

Trong công tác xây dựng Đảng và công tác cán bộ, ông Tùng kiến nghị phát triển đội ngũ cán bộ chiến lược, thực hiện nghiêm chủ trương "có vào có ra", "có lên có xuống", bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, đồng thời tăng phân cấp, phân quyền theo hướng "địa phương quyết - địa phương làm - địa phương chịu trách nhiệm".

PGS.TS Tùng cũng đề xuất bổ sung phương châm thành: "Dân biết, Dân bàn, Dân tham gia quyết định, Dân làm, Dân kiểm tra, Dân giám sát, Dân thụ hưởng", coi sự hài lòng của người dân là thước đo quan trọng.

Đột phá thể chế

Chương trình hành động đề cập khối lượng lớn luật phải sửa trong giai đoạn 2025-2026. PGS.TS Trịnh Văn Tùng đề nghị ưu tiên tuyệt đối các luật "điểm nghẽn" như Luật Đất đai, Luật Đầu tư công để tránh chậm tiến độ và bảo đảm nền tảng pháp lý cho các mô hình kinh tế mới (AI, tài sản số, kinh tế tuần hoàn...).

"Cần chiến lược hình thành tập đoàn tư nhân lớn, đầu đàn; đồng thời bảo đảm bình đẳng trong tiếp cận vốn, đất đai, ưu đãi đầu tư", ông Tùng nhấn mạnh.

Để áp dụng các mô hình "lãnh đạo công - quản trị tư", "đầu tư công - quản lý tư", cần khung pháp lý minh bạch, chia sẻ lợi ích - rủi ro rõ ràng, nhất là trong dự án hạ tầng lớn (đường sắt tốc độ cao, điện hạt nhân…).

Ngoài ra, ông Tùng kiến nghị cần có hệ thống chấm điểm năng lực số phải công khai, minh bạch, dân chủ, khách quan. Dựa trên sản phẩm đầu ra và chỉ số tín nhiệm để ngăn ngừa nguy cơ thao túng dữ liệu.

Chống tham nhũng (ảnh minh họa)

Đồng thời, cần mạnh dạn xây dựng chương trình quốc gia về giáo dục liêm chính, đẩy mạnh giám sát chủ động ngay từ chi bộ để ngăn ngừa vi phạm "từ sớm, từ xa". Mở rộng dân chủ cơ sở, tăng trách nhiệm giải trình của cơ quan công quyền. Đầu tư một số trường đại học thành trung tâm công nghệ - đổi mới sáng tạo tầm khu vực, có cơ chế đặc thù để thu hút nhân tài và đẩy mạnh phát triển khoa học cơ bản và khoa học xã hội, nhân văn bên cạnh công nghệ lõi.

PGS.TS Trịnh Văn Tùng đánh giá Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đã nhìn nhận đầy đủ thành tựu, nêu rõ hạn chế và đưa ra định hướng chiến lược. Để đạt mục tiêu GDP tăng 10%/năm và trở thành nước phát triển, cần quyết liệt thực hiện đột phá thể chế, kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng chính sách và phát huy vai trò trung tâm của nhân dân.

Cao Thắng/VOV.VN