Đề xuất tiếp tục giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu hết năm 2026

Tiếp tục kéo dài thời gian giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu

Bộ Tài chính vừa hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2026.

Theo đó, Bộ Tài chính trình Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn để áp dụng trong năm 2026 như mức thuế quy định tại Nghị quyết số 60/2024 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (trừ nhiên liệu bay). Cụ thể như sau: xăng, trừ etanol là 2.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn là 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn là 1.000 đồng/kg; dầu hỏa là 600 đồng/lít.

Thời gian qua, giá xăng dầu trên thị trường quốc tế và trong nước có nhiều biến động, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp, tác động đến đời sống người dân.

Riêng đối với nhiên liệu bay, Bộ Tài chính cho rằng việc thực hiện chính sách giảm thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay trong thời gian qua đã đem lại hiệu ứng tích cực, giúp giảm chi phí nhiên liệu đầu vào cho ngành hàng không nói chung và doanh nghiệp vận tải hàng không nói riêng, góp phần giúp các doanh nghiệp vận tải hàng không vượt qua khủng hoảng do dịch Covid-19 và suy thoái kinh tế.

So với nhiều ngành sản xuất khác, bên cạnh việc hưởng lợi từ chính sách giảm thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay, ngành hàng không còn được hưởng thêm một số chính sách hỗ trợ về thuế, phí, lệ phí chung, ví dụ như chính sách giảm 2% mức thuế suất thuế giá trị gia tăng; chính sách gia hạn thời hạn nộp thuế (thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp...), gia hạn tiền thuê đất hay chính sách miễn giảm một số khoản phí, lệ phí.

Trong bối cảnh thị trường hàng không Việt Nam về cơ bản đã phục hồi, để tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp trong ngành hàng không, đồng thời vẫn đảm bảo công bằng giữa các ngành vận tải khác như vận tải đường sắt, vận tải đường bộ, đề nghị quy định mức thuế bảo vệ môi trường là 2.000 đồng/lít (giảm 1.000 đồng/lít so với mức thuế quy định tại Nghị quyết số 579/2018 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội).

Để đảm bảo tính liên tục, đề nghị Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Từ ngày 1/1/2027, mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn thực hiện theo Nghị quyết số 579/2018 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Nghĩa là, mức thuế bảo vệ môi trường của xăng, trừ etanol là 4.000 đồng mỗi lít; nhiên liệu bay là 3.000 đồng mỗi lít; dầu diesel, dầu mazut và dầu nhờn là 2.000 đồng mỗi lít; dầu hỏa là 1.000 đồng mỗi lít; mỡ nhờn là 2.000 đồng mỗi kg.

Giảm thuế, giảm đầu vào cho nền kinh tế

Đánh giá tác động của việc thực hiện chính sách giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn thời gian qua, Bộ Tài chính cho rằng xăng dầu là mặt hàng có vai trò và vị thế đặc biệt quan trọng, mang tầm chiến lược trong bảo đảm ổn định và giữ vững các cân đối lớn của nền kinh tế, nhất là bảo đảm về an ninh năng lượng quốc gia, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, phục vụ nhu cầu thiết yếu của người dân và là yếu tố đầu vào quan trọng cho hoạt động của doanh nghiệp.

Kể từ năm 2022 đến nay, giá xăng dầu trên thị trường quốc tế và trong nước đã có nhiều biến động, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp, tác động đến đời sống người dân và ảnh hưởng đến việc thực hiện các mục tiêu tăng trưởng, phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.

Trong bối cảnh đó, Bộ Tài chính đã tham mưu, trình Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành các Nghị quyết điều chỉnh thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu và mỡ nhờn, nhằm phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn.

Hiện hành, mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn vẫn đang được hỗ trợ bởi Nghị quyết số 60/2024, theo đó tiếp tục áp dụng chính sách giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn cho cả năm 2025 như mức giảm thuế của năm 2024, cụ thể mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng (trừ etanol) là 2.000 đồng/lít; nhiên liệu bay, dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn là 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn là 1.000 đồng/kg và dầu hỏa là 600 đồng/lít.

Nếu Bộ Tài chính không đề xuất tiếp tục giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu, thì kể từ ngày 1/1/2026, mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ thực hiện theo quy định tại Nghị quyết số 579/2018 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội với mức thuế tăng trở lại bằng mức trần trong Biểu khung thuế ban hành kèm theo Luật Thuế bảo vệ môi trường.

Nhìn lại thời gian qua, trong giai đoạn 2022 - 2023, giá dầu thô trên thị trường thế giới diễn biến rất phức tạp do các bất ổn về địa chính trị, địa kinh tế, biến động về cung cầu thị trường xăng dầu trong và sau dịch Covid-19. Có giai đoạn giá dầu thô thế giới liên tục lập đỉnh mới trong thời gian ngắn, kéo theo giá xăng dầu trong nước tăng nhanh, gây áp lực rất lớn lên việc kiểm soát lạm phát và tính ổn định của kinh tế vĩ mô.

Trong bối cảnh đó, việc giảm thuế bảo vệ môi trường đối với nhóm xăng, dầu, mỡ nhờn đã phát huy hiệu quả to lớn trong việc hạn chế các tác động tiêu cực của diễn biến giá xăng dầu thế giới đối với thị trường trong nước, giúp bình ổn giá bán xăng dầu trong nước, góp phần đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế trong giai đoạn thế giới xảy ra nhiều cú sốc về kinh tế - chính trị - xã hội.

Nếu quay về mức thuế cũ, sẽ tác động tăng chỉ số giá tiêu dùng

Theo đánh giá của Cục Thống kê, việc mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn về bằng mức trần của Biểu khung thuế từ ngày 1/1/2026 theo Nghị quyết số 579/2018 thì ước tính có thể sẽ tác động làm tăng chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm 2026 thêm khoảng 0,1 đến 0,3 điểm phần trăm.

Trong thời gian tới, tình hình thế giới tiếp tục được dự báo có nhiều diễn biến mới hết sức phức tạp, khó lường. Do đó, việc mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn tăng từ ngày 1/1/2026 (quay trở lại mức thuế bảo vệ môi trường theo Nghị quyết số 579/2018) sẽ làm gia tăng thêm áp lực lên hoạt động điều hành kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát. Điều này sẽ là yếu tố bất lợi cho việc hoàn thành các mục tiêu về tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô, gây ảnh hưởng đến mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030.

Hồng Vân