Doanh nghiệp châu Âu đánh giá cao sự tiến triển và tiềm năng thực thi Hiệp định EVFTA

Doanh nghiệp, nhà đầu tư châu Âu tại Việt Nam đánh giá tích cực về tình hình triển khai thực hiện Hiệp định EVFTA.

Năm nay, Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU) kỷ niệm 5 năm thực thi Hiệp định EVFTA, ghi nhận dấu mốc bước tiến vững chắc trong quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư giữa hai bên.

Cụ thể, theo kết quả khảo sát, hai phần ba (66%) doanh nghiệp tham gia khảo sát BCI cho biết họ đang tích cực tham gia vào hoạt động thương mại EU–Việt Nam hoặc các lĩnh vực hỗ trợ chuỗi cung ứng như hậu cần, kho bãi và phân phối. Điều này cho thấy mối liên kết thương mại ngày càng sâu sắc giữa hai bên.

Kết quả khảo sát cũng phản ánh sự ghi nhận ngày càng rõ rệt từ phía doanh nghiệp đối với những lợi ích thiết thực mà EVFTA mang lại.

Kết quả khảo sát phản ánh sự ghi nhận ngày càng rõ rệt từ phía doanh nghiệp đối với những lợi ích thiết thực mà EVFTA mang lại.

“Thật đáng khích lệ khi có tới 98,2% doanh nghiệp được khảo sát cho biết họ đã biết đến EVFTA. Gần một nửa trong số đó báo cáo rằng Hiệp định mang lại lợi ích từ mức trung bình đến đáng kể cho hoạt động kinh doanh của họ – một tín hiệu rõ ràng cho thấy chúng ta đang đi đúng hướng”, Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert Jaspaert nhận định.

Dữ liệu khảo sát cũng chỉ ra mức độ thụ hưởng từ EVFTA có sự khác biệt tùy theo quy mô doanh nghiệp. Các doanh nghiệp lớn thường ghi nhận lợi ích nổi bật hơn, đặc biệt trong hoạt động xuất khẩu từ EU sang Việt Nam.

Trong khi đó, các doanh nghiệp vừa và nhỏ lại đóng vai trò tích cực hơn trong việc thúc đẩy thương mại hai chiều, đặc biệt ở chiều xuất khẩu từ Việt Nam sang EU.

Một trong những chuyển biến đáng chú ý nhất trong năm qua là tỷ lệ doanh nghiệp xác định ưu đãi thuế quan là lợi ích nổi bật của EVFTA đã tăng vọt từ 29% trong quý II/2024 lên đến 61% trong quý II/2025. Sự gia tăng này phản ánh hiệu quả của lộ trình cắt giảm thuế theo từng giai đoạn, cũng như mức độ tận dụng ngày càng cao các điều khoản ưu đãi của hiệp định.

Đáng chú ý, dù chỉ có 21% doanh nghiệp được khảo sát cho biết có thể định lượng lợi nhuận trực tiếp từ EVFTA, mức tăng trung bình mà nhóm này ghi nhận vào lợi nhuận ròng là 8,7%, trong khi đó, với một số doanh nghiệp báo cáo con số ấn tượng lên tới 25%.

Cùng với đó, số liệu của Bộ Công thương cũng cho thấy tính đến thời điểm này, tổng kim ngạch thương mại giữa EU và Việt Nam đã tăng 40% kể từ năm 2020 khi Hiệp định bắt đầu có hiệu lực. Điều này cho thấy sự tăng trưởng vượt bậc về thương mại 2 chiều khi EVFTA ngày càng được các doanh nghiệp quan tâm phát huy khai thác và mang lại lợi ích thực tế.

Tuy nhiên, báo cáo BCI cũng chỉ ra rằng việc khai thác trọn vẹn tiềm năng của EVFTA còn phụ thuộc vào nhiều nỗ lực phối hợp giữa các bên. Ngoài ra, vẫn còn những thách thức khác như hệ thống pháp lý còn chưa rõ ràng, cũng như khoảng cách trong giao tiếp với các cơ quan chính quyền địa phương, tiếp tục cản trở việc tận dụng hiệu quả các ưu đãi trong hiệp định. Điều này phản ánh phần nào những bất cập đã được nêu trong tâm lý kinh doanh chung của cộng đồng doanh nghiệp.

Để vượt qua các rào cản này, nhiều doanh nghiệp đã kiến nghị những giải pháp cụ thể như: đơn giản hóa quy trình nhập khẩu, tăng cường ứng dụng công nghệ số và các nền tảng khai báo điện tử, cũng như cho phép cơ chế tự chứng nhận xuất xứ. Ngoài ra, 22% doanh nghiệp khảo sát đề xuất cần đẩy mạnh việc loại bỏ các rào cản kỹ thuật trong thương mại.

Theo Eurocham, kết quả BCI cho thấy rằng một hệ sinh thái thể chế gắn kết hơn, cùng với nâng cao năng lực cả ở cấp chính quyền lẫn cộng đồng doanh nghiệp, sẽ là yếu tố then chốt để EVFTA có thể phát huy đầy đủ tiềm năng trong thời gian tới.

Hiếu Phương