Mỹ chấm dứt trợ cấp cho xe điện

Khách hàng xem một chiếc xe bán tải điện Cybertruck tại showroom của Tesla ở New York, Mỹ. Ảnh: Reuters

Hôm 3-9, Hạ viện Mỹ bỏ phiếu thán thành dự luật “to đẹp” (One Big Beautiful Bill Act - OBBBA). Trước đó, Thượng viện Mỹ cũng đã thông qua dự luật này.

Mục đích của dự luật là thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua cắt giảm và miễn thuế (thuế thu nhập cá nhân, bất động sản, tiền boa, thu nhập làm têm giờ), tăng cường an ninh quốc gia và biên giới bằng chi tiêu quốc phòng và kiểm soát nhập cư.

Để tái phân bổ ngân sách, dự luật cũng đặt ra các điều khoản giảm chi tiêu cho các chương trình an sinh xã hội và năng lượng sạch.

Đáng chú ý, dự luật yêu cầu chấm dứt khoản tín dụng thuế 7.500 đô la Mỹ dành cho người mua hoặc thuê xe điện mới cũng như khoản tín dụng thuế 4.000 đô la cho người mua xe điện đã qua sử dụng vào ngày 30-9 tới.

Tín dụng thuế (tax credit) là khoản tiền mà người nộp thuế ở Mỹ được giảm trực tiếp từ số thuế phải nộp cho chính phủ.

Quốc hội Mỹ lần đầu tiên phê duyệt khoản tín dụng thuế xe điện trị giá 7.500 đô la vào năm 2008. Khoản tín dụng này bị loại bỏ sau khi mỗi nhà sản xuất đạt ngưỡng 200.000 xe điện được nhận được tín dụng thuế.

Đến năm 2022, Đạo luật giảm lạm phát (IRA), do Tổng thống Joe Biden thúc đầy, mở rộng khoản tín dụng thuế này để bao gồm cả xe điện cho thuê và hạn mức về số xe nhận tín dụng thuế cho mỗi nhà sản xuất cũng được dỡ bỏ.

Dự luật OBBBA cũng loại bỏ các hình phạt tài chính đối với các hãng xe không đáp ứng được mức tiết kiệm nhiên liệu trung bình, yêu cầu các nhà sản xuất ô tô đạt mức tiết kiệm nhiên liệu trung bình cụ thể cho đội xe. Điều này sẽ giúp các nhà sản xuất ô tô dễ dàng sản xuất xe chạy bằng xăng hơn.

Năm ngoái, Stellanti, công ty mẹ của hãng xe Chrysler bị phạt 190,7 triệu đô la vì không đáp ứng các yêu cầu về tiết kiệm nhiên liệu ở Mỹ trong năm 2019 và 2020 sau khi trả gần 400 triệu đô la tiền phạt trong giai doạn 2016-2019. Trước đó, cũng vì lý do này, hãng General Motors đã phải trả 128,2 triệu đô la tiền phạt trong năm 2016 và 2017.

Liên minh Điện hóa, một tổ chức thúc đẩy xe điện ở Mỹ chỉ trích dự luật OBBBA sẽ đánh mất vai trò thúc đẩy xu hướng điện hóa giao thông toàn cầu của Mỹ trong tương lai vào tay Trung Quốc.

"Chúng tôi tin rằng dự luật sẽ khiến sự tỷ lệ thâm nhập xe điện tại Mỹ trong tương lai sẽ chậm lại” Dan Levy, nhà phân tích ô tô của ngân hàng Barclays nhận định.

Tuy nhiên, ông cho rằng, việc bãi bỏ khoản tín dụng thuế trong vòng chưa đầy ba tháng tới sẽ thúc đẩy doanh số xe điện tạm thời tăng đáng kể khi nhiều người tiêu dùng Mỹ mua sớm để được ưu đãi.

Một nghiên cứu của Đại học Harvard công bố vào hồi tháng Ba dự báo rằng, việc chấm dứt tín dụng thuế sẽ khiến tổng số xe điện lưu hành ở Mỹ thấp hơn dự đoán 6% vào năm 2030 và sẽ giúp chính phủ tiết kiệm được 169 tỉ đô la tín dụng thuế trong 10 năm.

Nhà Trắng chỉ trích sáng kiến tín dụng thuế xe điện của cựu Tổng thống Joe Biden “hứa hẹn nhiều nhưng không mang lại kết quả gì”.

Thực tế, các khoản tín dụng thuế đã giúp thúc đẩy thị trường xe điện mạnh mẽ và giá cả phải chăng hơn nhiều so với những gì người lái xe ở Mỹ được hưởng trước khi các khoản hoàn thuế có hiệu lực cách đây hai năm rưỡi.

Việc bãi bỏ tín dụng thuế, cùng với một loạt các chính sách chống xe điện khác đã được đưa ra hoặc đang được chính quyền Trump theo đuổi, dự kiến gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến doanh số xe điện.

Tuy nhiên, Elaine Buckberg, cựu chuyên gia kinh tế của General Motors hiện làm việc tại Viện nghiên cứu khí hậu và phát triển nền vững Salata thuộc Đại học Harvar ước tính, ngay cả khi tín dụng thuế không còn, khoảng 37% ô tô mới được mua vào năm 2030 ở Mỹ là xe điện.

Con số này giảm so với dự báo là 48% nếu các ưu đãi hiện tại vẫn được duy trì. Buckberg giải thích có nhiều yếu tố đang hỗ trợ nhu cầu xe điện bao gồm giá rẻ hơn nhiều so với trước đây và có nhiều mẫu xe hơn để lựa chọn.

Khi đạo luật IRA được thông qua, có 34 mẫu xe điện được bán tại Mỹ, với chỉ 11 mẫu xe có giá thấp hơn giá xe điện trung bình là 47.500 đô la. Hiện nay, có khoảng 80 mẫu xe điện để người tiêu dùng để lựa chọn, trong đó có 19 mẫu xe có giá niêm yết thấp hơn giá trung bình. Các ưu đãi về xe điện tại 17 tiểu bang có thể giúp giảm chi phí xuống mức thấp hơn nữa đối với một số người mua.

Công ty tài chính năng lượng mới Bloomberg (BNEF) dự kiến, xe điện ở Mỹ sẽ rẻ ngang bằng hoặc rẻ hơn xe chạy bằng xăng vào năm 2028.

Theo Reuters, Bloomberg

Chánh Tài