Độc đáo giao thoa ẩm thực 3 miền ở Hà Tĩnh

Trên dải đất miền Trung đầy nắng gió, Hà Tĩnh từ lâu đã được ví như một "cầu nối" về văn hóa, địa lý, nơi giao thoa của hai miền Bắc - Nam. Nơi đây, ẩm thực không chỉ là món ăn, mà đã trở thành "hồn quê", là ký ức, là nơi những dòng chảy văn hóa gặp gỡ, hòa quyện trong từng hương vị. Từ tô phở Bắc thanh tao, bát bún bò Huế cay nồng, đến đĩa cơm tấm Sài Gòn bình dị – mỗi món ăn đều mang theo một câu chuyện về hành trình lập nghiệp, về tình đất, tình người hội tụ và nảy mầm trên mảnh đất này.

Bún bò Huế - sự kết hợp khéo léo giữa các nguyên liệu cho hương vị trọn vẹn.

Gần 30 năm sinh sống và lập nghiệp trên mảnh đất Hà Tĩnh, ông Nguyễn Đức Thỉu đã mang theo bí quyết gánh bún bò Huế của cha ông về với thực khách Hà Tĩnh. Ông luôn tâm niệm: Ở đâu có gánh bún ở là ở đó có quê hương. Có lẽ, cũng bởi thế, mà giữa bao đổi thay của phố phường, quán bún nhỏ nằm sâu trong ngõ đường Hải Thượng Lãn Ông (phường Thành Sen) vẫn luôn tấp nập, bởi trong mỗi bát bún, không chỉ là câu chuyện sinh cơ lập nghiệp mà còn là tình cảm của một người con gắn bó, yêu thương và xem Hà Tĩnh như quê hương thứ hai của mình.

“Nấu bún bò Huế với tôi không chỉ là bán món ăn, mà là giữ lại hương vị quê trong từng tô bún. Hằng ngày, tôi dậy từ tờ mờ để ninh xương, chọn thịt tươi, nêm từng chút gia vị cho vừa. Nghề này phải nấu bằng cả tấm chân tình thì người ăn mới thấy ngon” – ông Thỉu tâm sự.

Dù vẫn giữ những tinh túy của ẩm thực xứ Huế, nhưng bún bò Huế được "Hà Tĩnh hóa" một cách khéo léo để phù hợp khẩu vị của người dân nơi đây. Nhiều người tìm đến món ăn Huế không chỉ để thưởng thức mà còn là để tìm về kí ức, kỉ niệm của những năm tháng sinh sống, học tập trên mảnh đất cố đô. Chị Nguyễn Thị Thu Uyên (phường Thành Sen) chia sẻ: “Bốn năm học tại Huế mình đã được thưởng thức rất nhiều món ăn đặc sản của người Huế, về Hà Tĩnh khi ăn lại những món ăn này mình cảm thấy rất thích. Hương vị của bún bò Huế ở Hà Tĩnh dù có khác hơn, đậm đà hơn nhưng vẫn rất ngon, vẫn giữ được vị chủ chốt của món ăn”.

Thực khách thưởng thức món bún Huế trên đất Hà Tĩnh.

Nếu bún bò Huế mang trong mình cái nồng hậu của miền Trung thì phở Bắc lại là câu chuyện của sự chỉn chu, của tay nghề và nếp sống người Hà Nội xưa. Phở Hà Nội không cầu kỳ, nhưng kỹ lưỡng trong từng chi tiết. Nước dùng trong vắt, ngọt thanh từ xương ống ninh suốt nhiều giờ, hương thơm dìu dịu của quế, hồi, gừng nướng – tất cả hòa quyện tạo nên thứ vị ngọt tự nhiên đầy tinh tế. Người ăn phở thường không vội, bởi họ thưởng thức cả hương vị tỏa lan trong đó. Phở không đơn thuần là món ăn sáng, mà còn là nét văn hóa – là cách người ta gìn giữ sự thanh tao, nền nã của đất kinh kỳ trong từng bát nước dùng nghi ngút bốc hơi của buổi sớm mai.

Bà Chu Thị Loan (phường Trần Phú) chia sẻ: “Ăn phở tôi thích nhất là vị ngọt tự nhiên của nước dùng, nước trong mà ngọt hậu. Ở Hà Tĩnh bây giờ, phở cũng đã trở nên quen thuộc, nhưng vẫn giữ được cái tinh tế riêng.”

Nhiều quán phở Bắc đã tìm được chỗ đứng trong lòng thực khách.

Giữa lòng Hà Tĩnh, phở Bắc luôn tìm được chỗ đứng như một nốt trầm ấm trong bản hòa ca của những hương vị. Và khi hương phở ấy lan tỏa trên đất Hà Tĩnh, nó vẫn giữ được cái hồn của Hà Nội xưa – chỉ thêm một chút ấm nồng của tình người xứ Nghệ, để quen mà vẫn lạ, giản dị mà vẫn sâu sắc.

Nếu phở Bắc mang nét thanh tao, bún bò Huế đậm đà nồng ấm, thì cơm Tấm Sài Gòn lại mang theo sự phóng khoáng và bao dung – như chính con người phương Nam hiền hòa, nghĩa tình. Về làm dâu Hà Tĩnh, 10 năm nay, chị Nguyễn Thị Hạnh đã dồn hết tâm huyết của mình để gây dựng một quán ăn nhỏ mang linh hồn của ẩm thực miền Nam. Cơm Tấm – món ăn giản dị nhưng nồng nàn bởi sự kết hợp khéo léo giữ các hương vị. Vẫn là hương thơm phức của sườn nướng, vị chua ngọt của nước mắm ăn kèm nhưng khi về với Hà Tĩnh, món cơm tấm cũng được chị Hạnh biến tấu, điều chỉnh một chút để phù hợp với thói quen, sở thích của người bản địa.

Chị Nguyễn Thị Hạnh - chủ quán Cơm tấm Sài Gòn (phường Thành Sen) chia sẻ: “Lúc mới mở quán, tôi cũng lo lắng, hồi hộp lắm. Sợ món ăn của mình không hợp với khẩu vị người Hà Tĩnh. Thế nhưng sau một thời gian hoạt động, món cơm tấm của tôi được người dân nơi đây đón nhận rất nhiệt tình. Để phù hợp hơn với khẩu vị của người Hà Tĩnh, nước mắm tôi pha chế giảm độ ngọt một tí, tuy nhiên vẫn giữ đúng được hồn cốt của món ăn đó là nước mắm ngọt”.

Món cơm tấm với "linh hồn" là sườn nướng than và nước mắm ngọt

Cùng với sự phát triển, giao thoa trong văn hóa ẩm thực trên địa bàn Hà Tĩnh ngày càng rõ nét. Ngày càng có nhiều hơn những quán ăn mang phong cách độc đáo, mới lạ. Từ miền Nam đến miền Bắc, từ đồng bằng đến miền núi cao, những hương vị trong từng món ăn gặp gỡ, hòa quyện và kể tiếp câu chuyện về một Hà Tĩnh đa sắc màu – nơi con người mang theo cả quê hương, hay của vùng đất từng một thời gắn bó để cùng tạo nên bản hòa ca ẩm thực dung dị mà đặc sắc.

Anh Nguyễn Ngọc Toại - chủ nhà hàng Lương Sơn Quán, phường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh cho biết: “Tôi từng có thời gian làm việc và đi công tác nhiều ở miền Bắc, đặc biệt là các vùng Tây Bắc. Tôi nhận thấy, ẩm thực Tây Bắc có nét rất riêng – đậm đà, hoang sơ và giàu bản sắc. Tôi mang những món ấy về Hà Tĩnh không chỉ để kinh doanh, mà còn muốn mọi người hiểu hơn về văn hóa của đồng bào. Khi chế biến ,chúng tôi vẫn cố giữ nguyên cách tẩm ướp, cách nướng than, để giữ đúng được hương vị của từng món”.

"Gà đập niêu" - món ăn đậm vị Tây Bắc giữa lòng Hà Tĩnh

Mỗi hương vị, mỗi món ăn đều mang theo một câu chuyện, một miền ký ức, tạo nên bức tranh ẩm thực phong phú, đa dạng của Hà Tĩnh hôm nay. Chính sự giao thoa vùng miền đã tạo nên sức hấp dẫn riêng cho Hà Tĩnh – nơi du khách có thể tìm thấy hương vị của khắp mọi miền đất nước, để mỗi món ăn không chỉ là trải nghiệm vị giác, mà còn là hành trình khám phá văn hóa, con người và tình đất Hà Tĩnh.

Sự giao thoa ẩm thực 3 miền tạo nên nét độc đáo của ẩm thực tại Hà Tĩnh.

Vượt lên trên những hương vị dân dã, truyền thống, trong dòng chảy hội nhập và phát triển, ẩm thực Hà Tĩnh hôm nay đã trở thành một bức tranh lập thể đa sắc, nơi tinh hoa bốn phương hội tụ. Có hương vị thanh tao của phở Bắc, nét đậm đà sâu lắng của bún bò Huế, sự phóng khoáng, nghĩa tình của cơm tấm Sài Gòn hay cả hương thoang thoảng của núi rừng Tây Bắc và rất nhiều dư vị khác... Nhưng tất cả, khi đặt chân lên mảnh đất này, đều được trải nghiệm qua "bộ lọc văn hóa" đặc trưng. Hòa quyện lại, chúng ta vẫn cảm nhận được cái vị mặn mòi, chân chất của gió biển, của nắng đồng, của con người Hà Tĩnh kiên cường, giàu tình nghĩa. Hà Tĩnh không chỉ là nơi giữ trọn hồn quê, mà còn là đất mở, bao dung đón nhận những tinh hoa, biến sự giao hòa ấy thành bản sắc riêng: một Hà Tĩnh mến khách, thân thiện và đầy độc đáo trong từng hương vị.

Thanh Huyền