Dự án Cảng cá Tam Quang 'phình' vốn?

Cảng cá Tam Quang, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam. Ảnh: Việt Nguyễn

Dự án Cảng cá Tam Quang và Khu dịch vụ hậu cần nghề cá được các cấp thẩm quyền chủ trương định hướng đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP), là một trong 6 nhóm dự án động lực để phát triển khu vực vùng Đông tỉnh Quảng Nam.

Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện Dự án, UBND tỉnh chủ trương giao UBND huyện Núi Thành thực hiện công tác giải phóng mặt bằng song song với việc khảo sát, lập chủ trương đầu tư trình cấp thẩm quyền phê duyệt.

Trong quá trình lập chủ trương đầu tư Dự án Cảng cá Tam Quang và Khu dịch vụ hậu cần nghề cá theo hình thức PPP, Thường trực HĐND tỉnh đã có Công văn số 27/HĐND-TTHĐ ngày 9/2/2017 về việc chủ trương đầu tư Dự án Cảng cá Tam Quang huyện Núi Thành.

Theo đó, Thường trực HĐND tỉnh thống nhất việc đầu tư Cảng cá Tam Quang và cụm công nghiệp - dịch vụ hậu cần nghề cá được chủ trương tách thành 2 dự án (1 dự án đầu tư công và 1 dự án kêu gọi theo hình thức PPP).

Dự án Cảng cá Tam Quang theo hình thức đầu tư công thực hiện đầu tư bến cảng, các hạng mục công trình thủy công và đường trục chính từ ngân sách tỉnh được UBND tỉnh giao Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình Nông nghiệp và phát triển nông thôn làm chủ đầu tư.

Dự án đã được Thường trực HĐND tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư vào ngày 24/3/2017, với tổng mức đầu tư 121 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách tỉnh.

Tuy nhiên, theo báo cáo của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Quảng Nam vào ngày 4/7/2023, trước khi có chủ trương thực hiện Dự án Cảng cá Tam Quang theo hình thức đầu tư công thì UBND tỉnh đã giao UBND huyện Núi Thành thực hiện Tiểu dự án bồi thường, giải phóng mặt bằng Cảng cá Tam Quang.

Tại thời điểm lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Dự án, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu UBND tỉnh đã thông báo thu hồi đất để thực hiện Dự án đầu tư xây dựng Cảng cá Tam Quang và Khu dịch vụ hậu cần nghề cá tại Thông báo số 267/TB-UBND ngày 21/6/2016. Sau đó, UBND huyện Núi Thành đã thành lập Ban quản lý Tiểu dự án, ký hợp đồng với Trung tâm Phát triển Quỹ đất tỉnh vào ngày 5/10/2016 và đang triển khai các công tác đo đạc, kiểm kê lập phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Do công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng được UBND huyện Núi Thành đang thực hiện, nên chủ đầu tư không đề xuất phần chi phí này trong báo cáo đề xuất chủ trương Dự án Cảng cá Tam Quang.

Đến nay, việc giải phóng mặt bằng đã được UBND huyện Núi Thành thực hiện hoàn thành, chủ đầu tư đã triển khai thi công trên công trường hầu hết các hạng mục chính.

Tuy nhiên, Sở Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, theo quy định tại khoản 1, Điều 5, Luật Đầu tư công năm 2019, việc tách riêng việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập chỉ thực hiện khi phê duyệt chủ trương đầu tư dự án quan trọng quốc gia và dự án nhóm A (Luật Đầu tư công năm 2014 chưa có quy định này).

Đồng thời, tại điểm b, khoản 3, Điều 32, Nghị định số 99/2021/NĐ-CP ngày 11/11/2021 của Chính phủ quy định ngoài các dự án được tách thành dự án độc lập theo quy định, đối với các dự án còn lại thì quyết định phê duyệt quyết toán chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư hoàn thành phải được tổng hợp vào báo cáo quyết toán vốn đầu tư công dự án hoàn thành chung của toàn bộ dự án đầu tư công.

Do đó, nhằm đảm bảo cơ sở để quyết toán hoàn thành dự án và hoàn trả số tiền hơn 1,7 tỷ đồng cho ngân sách huyện Núi Thành, chủ đầu tư đề xuất cho phép thực hiện thủ tục gộp tiểu dự án bồi thường, giải phóng mặt bằng Cảng cá Tam Quang vào Dự án đầu tư xây dựng Cảng cá Tam Quang, theo đó cộng kinh phí bồi thường, giải phóng mặt bằng (hơn 9,5 tỷ đồng đồng) do UBND huyện Núi Thành thực hiện vào dự án đầu tư xây dựng làm thay đổi tổng mức đầu tư dự án từ hơn 121 tỷ đồng thành 130,5 tỷ đồng.

Trên cơ sở đề nghị của chủ đầu tư và Sở Kế hoạch và Đầu tư tại Tờ trình số 80/TTr-SKHĐT ngày 19/5/2023, UBND tỉnh đã có Tờ trình số 3556/TTr-UBND ngày 7/6/2023 về chủ trương tăng tổng mức đầu tư Dự án cảng cá Tam Quang gửi Thường trực HĐND tỉnh.

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Đầu tư, ngày 21/7/2023, UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu Sở Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương chủ trì, phối hợp với Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình Nông nghiệp và PTNT tỉnh, UBND huyện Núi Thành hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục Dự án Cảng cá Tam Quang theo quy định và dự thảo Tờ trình của Ban Cán sự đảng UBND tỉnh trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy về cho chủ trương tăng tổng mức đầu tư dự án Cảng cá Tam Quang do gộp kinh phí giải phóng mặt bằng theo chỉ đạo của Thường trực HĐND tỉnh tại Công văn số 206/HĐND-VP ngày 15/6/2023 và UBND tỉnh tại Công văn số 3834/UBND-KTTH ngày 19/6/2023; tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh trình Ban Cán sự đảng UBND tỉnh họp thông qua trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy xem xét quyết định.

Yêu cầu làm rõ trách nhiệm

Theo báo cáo của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Quảng Nam, tính đến ngày 4/7/2023, công trình đầu tư xây dựng Cảng cá Tam Quang được Ban quản lý dự án ký hợp đồng với đơn vị thi công vào tháng 12/2017 để triển khai thi công công trình nhưng do vướng mặt bằng nên đến tháng 3/2019 mới bắt đầu triển khai thi công.

Đến tháng 4/2021, Dự án đã được đầu tư hoàn thành giai đoạn 1 (3,1 ha) và đã được Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Quảng Nam bàn giao cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban quản lý Cảng cá Tam Quang khai thác vận hành.

Giai đoạn 2 của Dự án (0,9 ha) do vướng mặt bằng nên đến cuối năm 2022 mới được Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Quảng Nam đầu tư hoàn thành.

Riêng hạng mục phao báo hiệu đến ngày 30/6/2023 đã được đầu tư thi công hoàn thiện và thả phao báo hiệu. Tính đến ngày 4/7/2023, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Quảng Nam vẫn đang hoàn thành các hồ sơ thủ tục liên quan để báo cáo Sở Giao thông vận tải kiểm tra, nghiệm thu kỹ thuật, dự kiến bàn giao sử dụng giai đoạn 2 trước ngày 30/9/2023.

Trước đó, ngày 15/6/2023, Thường trực HĐND tỉnh Quảng Nam đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo rút kinh nghiệm, làm rõ trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan về những hạn chế, thiếu sót trong việc thực hiện thủ tục đầu tư dự án Cảng cá Tam Quang; đồng thời hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục theo quy định báo cáo xin chủ trương của Ban Thường vụ Tỉnh ủy trước khi trình HĐND tỉnh xem xét, điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án Cảng cá Tam Quang.

Xử lý đề nghị này, UBND tỉnh giao Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các đơn vị, địa phương liên quan tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo rút kinh nghiệm, làm rõ trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan về những hạn chế, thiếu sót trong việc thực hiện thủ tục đầu tư Dự án Cảng cá Tam Quang.

Nhiệt Băng